Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 94/07
POSTANOWIENIE
Dnia 24 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Gerard Bieniek
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
w sprawie z powództwa R.G.
z udziałem interwenientów ubocznych po stronie powodowej [...],
przeciwko Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej "S." w likwidacji
z udziałem interwenientów ubocznych po stronie pozwanej [...]
o uchylenie uchwał Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 sierpnia 2007 r.,
zażalenia interwenienta ubocznego po stronie pozwanych P.D.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 19 marca 2007 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie i zasądza od interwenienta ubocznego P.D. na
rzecz A.S. - interwenientki ubocznej po stronie powodowej 120
(sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w
postępowaniu zażaleniowym.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z 19 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną interwenientów ubocznych po stronie pozwanej od wyroku Sądu
Apelacyjnego z 12 lipca 2006 r. Sąd odwoławczy ustalił, że wniosek o doręczenie
wyroku z 12 lipca 2006 r. złożył tylko likwidator Spółdzielni Budowlano-
Mieszkaniowej „S.” P.D. Interwenienci uboczni po stronie pozwanej reprezentowani
przez zawodowego pełnomocnika (radcę prawnego) takiego wniosku nie składali,
dlatego utracili uprawnienie do wniesienia skargi kasacyjnej. Poza tym opłata stała
w kwocie 400 zł (200 zł od każdej uchwały) została uiszczona tylko przez
interwenienta P.D., a w imieniu pozostałych, reprezentowanych przez radcę
prawnego nie została uiszczona.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dla rozstrzygnięcia zażalenia istotnym zagadnieniem jest złożenie w terminie
wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, ponieważ czynność ta otwiera
stronie (procesu) możliwość zaskarżenia orzeczenia skargą kasacyjną.
Ustawa wyraża to w § 1 art. 3985
k.p.c. postanawiającym, że skargę kasacyjną
wnosi się /.../ w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia
z uzasadnieniem stronie skarżącej. Formułę tę słusznie tłumaczy się nie tylko jako
określenie długości terminu ale i warunku prawnego „doręczenia orzeczenia
z uzasadnieniem stronie skarżącej”, co według art. 387 § 3 k.p.c. dokonuje się tej
stronie, która w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji tej czynności
zażądała. Z powołanych przepisów wynika zatem, że bez złożenia przez stronę
w terminie wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, nie otwiera się
możliwość zaskarżenia wyroku skargą kasacyjną. Stwierdzenie to nie wyjaśnia
jeszcze zarzutu dotyczącego związku między czynnościami procesowymi strony
w ścisłym znaczeniu (powoda i pozwanego) a czynnościami interwenienta
ubocznego. Skrajna interpretacja językowa art. 387 § 3 k.p.c. mogłaby prowadzić
do wniosku, że otwarcie biegu terminu dla strony (np. pozwanej) wywiera
bezpośrednie skutki dla interwenientów, którzy z tego tylko tytułu mogą składać
środki zaskarżenia.
3
Wykładnia taka byłaby nieusprawiedliwiona. Ustawa bez wątpienia używa
wyrażenia „strony” w szerszym lub ścisłym znaczeniu. Tytuł IV księgi pierwszej
k.p.c., pojęciem „strony” obejmuje nie tylko podmioty występujące jako powodowie
albo pozwani ale także interwenientów. Interwenient uboczny jest uprawniony do
wszelkich czynności procesowych dopuszczalnych według stanu sprawy z tym
ograniczeniem, że nie mogą one pozostawać w sprzeczności z czynnościami
i oświadczeniami strony, do której przystąpił i z tego wynika uprawnienie strony do
sprzeciwiania się czynnościom interwenienta. W braku sprzeciwu interwenient
uprawniony jest również do wniesienia skargi kasacyjnej i samodzielne jej
wniesienie przez interwenienta jest możliwe nawet wtedy, gdy strona w ogóle
zaniechała złożenia tego środka zaskarżenia (por. uzasadnienie postanowienia SN
z 8 maja 1998 r., I CKN 658/97, OSNC 1998/12/218).
Względnie samodzielną pozycję interwenienta w procesie podkreśla art. 80
k.p.c. nakazujący doręczanie mu zawiadomień oraz orzeczeń sądowych oraz art.
83 k.p.c. dopuszczający wstąpienie interwenienta na miejsce strony
Szeroka stosunkowo autonomia interwenienta ubocznego w procesie nakłada na
niego obowiązki łączące się np. z wnoszeniem skargi kasacyjnej, w tym czynność
przewidzianą w art. 387 § 3 k.p.c. Odmienne zapatrywanie nie pozwoliłoby ustalić
terminu, w jakim ten środek powinien być wniesiony.
Niepodważone ustalenie Sądu Apelacyjnego, że P.D. złożył wniosek o
doręczenie wyroku z uzasadnieniem w imieniu Spółdzielni prowadzi do wniosku, że
skarga kasacyjna w całości była niedopuszczalna.
Drugą przyczyną odrzucenia skargi kasacyjnej było nie opłacenie jej przez
każdego skarżącego. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 kwietnia 2003 r., III CZP
20/03, OSNC 2004, nr 2, poz. 16 wyjaśnił, że w wypadku, gdy kilka osób zgłasza
interwencje uboczne w jednym piśmie, każda z nich uiszcza opłatę od swojej
interwencji. Wątku tego, kontrowersyjnego w świetle obecnego brzmienia art. 4 ust.
1 u.k.s.c. z 2005 r. nie rozwijał Sąd Apelacyjny, ale wniesienie zażalenia wyłącznie
w imieniu P.D. nie daje Sądowi Najwyższemu podstaw do rozstrzygania skutku
uiszczenia opłaty przez jednego interwenienta dla skargi pozostałych, skoro w
stosunku do nich postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej nie zostało
4
zaskarżone. Opłata dokonana przez P.D. okazała się natomiast bezskuteczna ze
względu na wykazaną wyżej usterkę skargi kasacyjnej w zakresie zgłoszenia
wniosku o doręczenie uzasadnienia.
Reasumując, postanowienie w części zaskarżonej jest zgodne z prawem
a zażalenie pozbawione usprawiedliwionych zarzutów. Podlega zatem oddaleniu
zgodnie z art. 3941
§ 1 i 3 k.p.c. Odpowiedź na zażalenie złożyła interwenientka po
stronie powodowej A.S. z żądaniem zasądzenia kosztów procesu, dlatego na mocy
stosowanych odpowiednio przepisów art. 107 k.p.c. zasądzono na jej rzecz kwotę
120 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.