Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 14 września 2007 r.
III SPP 35/07
W trybie rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania toczącego
się przed sądem drugiej instancji, nie może być poddana ocenie prawidłowość
postanowienia tego sądu, jeżeli ocena ta musiałaby przesądzić o sposobie roz-
strzygnięcia rozpatrywanego środka zaskarżenia (art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 17
czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy
w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, Dz.U. Nr 179, poz.
1843).
Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Zbigniew Hajn, Romualda Spyt.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 wrześ-
nia 2007 r. sprawy ze skargi Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej [...]
w W. na przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego w Gdańsku [...]
o d d a l i ł skargę.
U z a s a d n i e n i e
Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa [...] w W. wniosła skargę na
przewlekłość postępowania przed Sądem Apelacyjnym w Gdańsku w sprawie z jej
powództwa przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej w S. o
ustalenie nieważności uchwały. Skarga dotyczy przewlekłości postępowania w roz-
poznawaniu przez Sąd Apelacyjny zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu
Okręgowego w Gdańsku z dnia 19 grudnia 2006 r. odmawiające odrzucenia pozwu,
które to żądanie zgłosiła pozwana powołując się na zapis na sąd polubowny. Zażale-
nie to zostało złożone w dniu 25 stycznia 2007 r. Postanowieniem z dnia 14 marca
2007 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku zawiesił postępowanie w sprawie na podstawie
art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. do czasu zakończenia postępowania w innej sprawie cywilnej
między tymi samymi stronami o uchylenie zapisu na sąd polubowny. Postanowie-
2
niem z dnia 20 czerwca 2007 r. Sąd Apelacyjny oddalił wniosek powódki o podjęcie
zawieszonego postępowania złożony 4 czerwca 2007 r.
Uzasadniając skargę skarżąca podniosła, że bezpodstawne zawieszenie po-
stępowania skutkuje przewlekłością postępowania. Zdaniem skarżącej postępowanie
w sprawie uchylenia zapisu na sąd polubowny nie wpłynie na rozstrzygnięcie w ni-
niejszej sprawie. Nawet oddalenie powództwa o uchylenie zapisu nie może powodo-
wać odrzucenia pozwu, albowiem przedmiot postępowania niniejszej sprawie nie jest
objęty zapisem na sąd polubowny. W dalszej części uzasadnienia skarżąca przed-
stawiła obszerną argumentację mającą wykazać, że ustalenie nieważności uchwały
zarządu spółdzielni nie może być przedmiotem ugody sądowej, nie może być zatem
poddane pod rozstrzygnięcie sądu polubownego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepis art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na narusze-
nie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasad-
nionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843) stanowi, że strona może wnieść skargę o
stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej
prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej
sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i
prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej
ustawy dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania należy
w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd.
Co do terminowości podjętych przez Sąd Apelacyjny przy rozpoznawaniu zażalenia
czynności nie można mieć zastrzeżeń, gdyż termin, który upłynął od przedstawienia
zażalenia przez Sąd pierwszej instancji do wyznaczenia posiedzenia należy uznać
za rozsądny. W skardze wniesionej w dniu 4 lipca 2007 r. skarżąca kwestionuje pra-
widłowość zawieszenia postępowania. Ta nieprawidłowa zdaniem skarżącej czyn-
ność spowodowała, że do chwili wniesienia skargi zażalenie nie zostało rozpoznane.
Zawieszenie postępowania można uznać za nieprawidłowe, jeżeli nie ma pod-
stawy prawnej do wydania postanowienia w tym przedmiocie. W niniejszej sprawie
podstawą prawną był przepis art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c., który stanowi, że sąd może
zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku to-
czącego się postępowania cywilnego. Sąd uznał, że rozstrzygnięcie zażalenia zależy
3
od wyniku postępowania w sprawie o uchylenie zapisu na sąd polubowny. Przed-
miotem zażalenia było zakwestionowanie prawidłowości postanowienia odmawiają-
cego odrzucenia pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 4 k.p.c., który stanowi, że sąd
odrzuci pozew, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy należy do sądu polubownego. Sąd
pierwszej instancji uznał, że rozstrzygnięcie niniejszej sprawy nie należy do sądu
polubownego, a Sąd Apelacyjny miał rozstrzygnąć czy postanowienie to jest prawi-
dłowe, czy też pozew podlega odrzuceniu.
W trybie rozpoznawania skargi na przewlekłość postępowania toczącego się
przed sądem drugiej instancji rozpoznającym środek zaskarżenia nie może być pod-
dana ocenie prawidłowość wydanego w toku postępowania postanowienia, jeżeli
ocena ta musiałaby przesądzić o sposobie rozstrzygnięcia tego środka. Gdyby został
podzielony zarzut skarżącej, że postanowienie o zawieszeniu postępowania nie po-
winno być wydane, należałoby uznać, że zapis na sąd polubowny nie ma zastoso-
wania w niniejszej sprawie. Konsekwencją tego byłoby uznanie, że skoro pozew nie
podlegał odrzuceniu na podstawie art. 199 § 1 pkt 4 k.p.c. zażalenie powinno być
oddalone. Stwierdzenie przewlekłości postępowania ma na celu przyspieszenie po-
stępowania przez zdyscyplinowanie sądu niższej instancji do podjęcia czynności. W
żadnym razie orzeczenie wydane po rozpoznaniu skargi nie może sugerować sądowi
niższej instancji treści rozstrzygnięcia. Wynika to z treści art. 12 ust. 3 powołanej
ustawy, zgodnie z którym zalecenia co do podjęcia odpowiednich czynności nie
mogą wkraczać w zakres oceny faktycznej i prawnej sprawy. Jeżeli w niniejszej
sprawie Sąd Apelacyjny uznał, że istnieje możliwość uchylenia zaskarżonego posta-
nowienia i odrzucenia pozwu, musiał zawiesić postępowanie do czasu zakończenie
postępowania o uchylenie zapisu na sąd polubowny, gdyż w razie uwzględnienia
tego żądania pozew nie mógłby być odrzucony. Prawidłowość tej oceny nie podlega
kontroli w drodze rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania. Postanowienia
o zawieszeniu postępowania i o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania są
zaskarżalne, jeżeli zostały wydane w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji
(art. 394 § 1 pkt 6 k.p.c.). Na postanowienia w tym przedmiocie wydane przez sąd
drugiej instancji nie przysługuje zażalenie (art. 3941
§ 2 k.p.c.). Skoro ustawodawca
uznał te ostatnie postanowienia za niezaskarżalne, instytucja skargi o stwierdzenie
przewlekłości postępowania nie może zastępować środka zaskarżenia.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 12 ust. 1 powołanej ustawy
oddalił skargę.
4
========================================