II CZ 16/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:28-02-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 16/08
POSTANOWIENIE
Dnia 3 kwietnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa T. N.
przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń i Reasekuracji „W.(...)” Spółce Akcyjnej w W.
Oddział w P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 kwietnia 2008 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 5 grudnia 2007 r., sygn. akt I 1 Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 5 grudnia 2007 r. Sąd Okręgowy w K. odrzucił – jako
nieopłaconą – skargę kasacyjną powódki od wyroku tego Sądu z dnia 14 września 2007
r. Stwierdził, że powódka korzystała z pomocy adwokata z urzędu, z tym że podstawą
jego ustanowienia było przyznane powódce częściowe tylko zwolnienie od kosztów
sądowych, które nie rozciągało się na postępowanie wywołane wniesieniem skargi
kasacyjnej. W tej sytuacji pełnomocnik powódki, wnosząc skargę kasacyjną,
obowiązany był, pod rygorem odrzucenia skargi, uiścić należną opłatę (art. 1302
§ 3 i art.
3986
§ 2 k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie powódka zarzuciła naruszenie przepisów art.
118 w związku z art. 92 i 97 k.p.c. Wywodziła, że skoro adwokat z urzędu został
ustanowiony dla niej postanowieniem Sądu pierwszej instancji z ograniczeniem zakresu
działania do etapu apelacji, a taka była treść zawiadomienia wystosowanego do
adwokata, to jego umocowanie wygasło z dniem wydania wyroku przez Sąd Okręgowy.
Skarga kasacyjna od tego wyroku nie została zatem wniesiona przez osobę uprawnioną
2
w rozumieniu art. 87 § 1 k.p.c. Nie została też wniesiona przez adwokata w rozumieniu
art. 1302
§ 3 k.p.c. Sąd Okręgowy powinien w tej sytuacji, na podstawie art. 97 § 2 k.p.c.,
wezwać osobę wnoszącą skargę kasacyjną do złożenia stosownego pełnomocnictwa.
Dopiero po złożeniu pełnomocnictwa mógłby skorzystać z rygoru odrzucenia skargi
kasacyjnej. W konkluzji żaląca wnosiła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 117 § 1 k.p.c., strona zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w
całości lub w części ma prawo zgłosić wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub
radcy prawnego. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego jest przy tym
równoznaczne, jak wynika z art. 118 k.p.c., z udzieleniem pełnomocnictwa.
W niniejszej sprawie powódka została zwolniona od kosztów sądowych w części.
Sąd Rejonowy w K. postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2007 r. zwolnił powódkę od
obowiązku uiszczenia ¾ opłaty od apelacji, natomiast Sąd Okręgowy w K., na skutek
zażalenia, zmienił postanowienie Sądu pierwszej instancji w ten sposób, że zwolnił
powódkę w całości od opłaty od apelacji i ustanowił dla niej adwokata. Sąd Rejonowy
pismem z dnia 28 czerwca 2007 r. zawiadomił adw. A. T. o ustanowieniu go dla powódki
pełnomocnikiem z urzędu w sprawie przeciwko TUiR W.(...) S.A. o zapłatę.
Zarzut żalącej, że adw. A. T. został ustanowiony dla niej wyłącznie na użytek
postępowania apelacyjnego jest nieuzasadniony, nie znajduje bowiem potwierdzenia w
treści postanowienia Sądu Okręgowego. Rozważenia wymaga natomiast kwestia, czy
pełnomocnictwo procesowe do reprezentowania strony w konkretnej sprawie obejmuje
również umocowanie pełnomocnika do wniesienia skargi kasacyjnej. W
postanowieniach z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CZ 73/05 (niepubl.), z dnia 7 kwietnia
2006 r., III CZ 13/06 (OSNC 2006, nr 10, poz. 176), z dnia 23 stycznia 2007 r., III CZ
3/07 (niepubl.) oraz z dnia 14 marca 2007 r., I CZ 5/07 (niepubl.), Sąd Najwyższy stanął
na stanowisku, że udzielenie pełnomocnictwa procesowego do reprezentowania strony
w określonej sprawie, bez ograniczenia jego zakresu, oznacza umocowanie
pełnomocnika także do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej. Podzielając ten
kierunek wykładni, trzeba – wbrew odmiennym zapatrywaniom żalącej – przyjąć, że
ustanowiony dla niej adwokat był umocowany do sporządzenia i wniesienia skargi
kasacyjnej. Wnosząc tę skargę powinien natomiast – pod rygorem określonym w art.
1302
§ 3 k.p.c. – uiścić opłatę stosunkową obliczoną od wskazanej wartości przedmiotu
zaskarżenia.
3
Obowiązek uiszczenia opłaty ciążył na pełnomocniku z tej już tylko przyczyny, że
powódka została zwolniona od kosztów sądowych jedynie w części. Obowiązek ten był
zatem niezależny od rozstrzygnięcia spornej w orzecznictwie kwestii, czy zwolnienie od
kosztów sądowych udzielone stronie w postępowaniu przed sądem pierwszej lub drugiej
instancji rozciąga się na postępowanie wszczęte wniesieniem skargi kasacyjnej (zob.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2007 r., III CZ 52/07, niepubl. i
powołane tam orzeczenia).
Z tych względów Sąd Najwyższy na zasadzie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3
k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw.
POSTANOWIENIE
Dnia 3 kwietnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa T. N.
przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń i Reasekuracji „W.(...)” Spółce Akcyjnej w W.
Oddział w P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 kwietnia 2008 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 5 grudnia 2007 r., sygn. akt I 1 Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 5 grudnia 2007 r. Sąd Okręgowy w K. odrzucił – jako
nieopłaconą – skargę kasacyjną powódki od wyroku tego Sądu z dnia 14 września 2007
r. Stwierdził, że powódka korzystała z pomocy adwokata z urzędu, z tym że podstawą
jego ustanowienia było przyznane powódce częściowe tylko zwolnienie od kosztów
sądowych, które nie rozciągało się na postępowanie wywołane wniesieniem skargi
kasacyjnej. W tej sytuacji pełnomocnik powódki, wnosząc skargę kasacyjną,
obowiązany był, pod rygorem odrzucenia skargi, uiścić należną opłatę (art. 1302
§ 3 i art.
3986
§ 2 k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie powódka zarzuciła naruszenie przepisów art.
118 w związku z art. 92 i 97 k.p.c. Wywodziła, że skoro adwokat z urzędu został
ustanowiony dla niej postanowieniem Sądu pierwszej instancji z ograniczeniem zakresu
działania do etapu apelacji, a taka była treść zawiadomienia wystosowanego do
adwokata, to jego umocowanie wygasło z dniem wydania wyroku przez Sąd Okręgowy.
Skarga kasacyjna od tego wyroku nie została zatem wniesiona przez osobę uprawnioną
2
w rozumieniu art. 87 § 1 k.p.c. Nie została też wniesiona przez adwokata w rozumieniu
art. 1302
§ 3 k.p.c. Sąd Okręgowy powinien w tej sytuacji, na podstawie art. 97 § 2 k.p.c.,
wezwać osobę wnoszącą skargę kasacyjną do złożenia stosownego pełnomocnictwa.
Dopiero po złożeniu pełnomocnictwa mógłby skorzystać z rygoru odrzucenia skargi
kasacyjnej. W konkluzji żaląca wnosiła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 117 § 1 k.p.c., strona zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w
całości lub w części ma prawo zgłosić wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub
radcy prawnego. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego jest przy tym
równoznaczne, jak wynika z art. 118 k.p.c., z udzieleniem pełnomocnictwa.
W niniejszej sprawie powódka została zwolniona od kosztów sądowych w części.
Sąd Rejonowy w K. postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2007 r. zwolnił powódkę od
obowiązku uiszczenia ¾ opłaty od apelacji, natomiast Sąd Okręgowy w K., na skutek
zażalenia, zmienił postanowienie Sądu pierwszej instancji w ten sposób, że zwolnił
powódkę w całości od opłaty od apelacji i ustanowił dla niej adwokata. Sąd Rejonowy
pismem z dnia 28 czerwca 2007 r. zawiadomił adw. A. T. o ustanowieniu go dla powódki
pełnomocnikiem z urzędu w sprawie przeciwko TUiR W.(...) S.A. o zapłatę.
Zarzut żalącej, że adw. A. T. został ustanowiony dla niej wyłącznie na użytek
postępowania apelacyjnego jest nieuzasadniony, nie znajduje bowiem potwierdzenia w
treści postanowienia Sądu Okręgowego. Rozważenia wymaga natomiast kwestia, czy
pełnomocnictwo procesowe do reprezentowania strony w konkretnej sprawie obejmuje
również umocowanie pełnomocnika do wniesienia skargi kasacyjnej. W
postanowieniach z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CZ 73/05 (niepubl.), z dnia 7 kwietnia
2006 r., III CZ 13/06 (OSNC 2006, nr 10, poz. 176), z dnia 23 stycznia 2007 r., III CZ
3/07 (niepubl.) oraz z dnia 14 marca 2007 r., I CZ 5/07 (niepubl.), Sąd Najwyższy stanął
na stanowisku, że udzielenie pełnomocnictwa procesowego do reprezentowania strony
w określonej sprawie, bez ograniczenia jego zakresu, oznacza umocowanie
pełnomocnika także do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej. Podzielając ten
kierunek wykładni, trzeba – wbrew odmiennym zapatrywaniom żalącej – przyjąć, że
ustanowiony dla niej adwokat był umocowany do sporządzenia i wniesienia skargi
kasacyjnej. Wnosząc tę skargę powinien natomiast – pod rygorem określonym w art.
1302
§ 3 k.p.c. – uiścić opłatę stosunkową obliczoną od wskazanej wartości przedmiotu
zaskarżenia.
3
Obowiązek uiszczenia opłaty ciążył na pełnomocniku z tej już tylko przyczyny, że
powódka została zwolniona od kosztów sądowych jedynie w części. Obowiązek ten był
zatem niezależny od rozstrzygnięcia spornej w orzecznictwie kwestii, czy zwolnienie od
kosztów sądowych udzielone stronie w postępowaniu przed sądem pierwszej lub drugiej
instancji rozciąga się na postępowanie wszczęte wniesieniem skargi kasacyjnej (zob.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2007 r., III CZ 52/07, niepubl. i
powołane tam orzeczenia).
Z tych względów Sąd Najwyższy na zasadzie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3
k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw.