I CZ 44/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-05-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 44/08
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa Syndyka masy upadłości S.(...) Spółki z o.o. w W.
przeciwko Wyższej Szkole M.(…) w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 lipca 2008 r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 26 września
2007 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 26 września 2007 r. Sąd Apelacyjny w
sprawie z powództwa Syndyka masy upadłości S.(...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.
przeciwko Wyższej Szkole M.(…) w W. odrzucił skargę kasacyjną strony powodowej z
powodu nieuiszczenia w terminie opłaty od skargi kasacyjnej.
W zażaleniu powód wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia kwestionując
jednocześnie postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 21 sierpnia 2007 r. o oddaleniu
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych jako nieudokumentowanego. Wskazał, że
stan środków masy upadłości nie pozwala na uiszczenie opłaty sądowej od skargi
kasacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
2
Zażalenie powoda zostało wniesione od postanowienia Sądu Apelacyjnego w
przedmiocie odrzucenia skargi kasacyjnej, lecz pośrednio kwestionuje postanowienie w
przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych. Możliwość kontroli takiego
postanowienia, jako orzeczenia nie podlegającego samoistnemu zaskarżeniu jest w
orzecznictwie Sądu Najwyższego powszechnie dopuszczona (por. m.in. post. SN z
14.10.2005 r., III CZ 77/05, post. SN z 17.01.2003 r., I CZ 193/02).
Kwestia zasadności odmowy zwolnienia powoda od opłaty sądowej od skargi
kasacyjnej nie ma jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, gdyż
skarga kasacyjna powoda podlegała odrzuceniu z innych przyczyn.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że skarga kasacyjna została wniesiona
przez powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 13 kwietnia 2007 r., którym Sąd ten
uwzględnił apelację powoda w całości i zmienił zaskarżone orzeczenie zgodnie z
żądaniem zawartym z apelacji. W apelacji z dnia 25 stycznia 2006 r. powód wniósł
bowiem o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu pierwszej instancji, oddalającego
powództwo w całości, „przez uchylenie pkt II wyroku odnośnie oddalenia powództwa i
zasądzenia od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwoty 167.292,05 zł wraz z
ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu”. Zakres zaskarżenia apelacją był
więc węższy niż pierwotne żądanie pozwu, którym powód dochodził zapłaty odsetek
umownych w wysokości 0,13% dziennie. W tym stanie rzeczy wyrok Sądu pierwszej
instancji w zakresie oddalającym powództwo i niezaskarżonym apelacją powoda się
uprawomocnił i nie był przedmiotem orzekania przez Sąd Apelacyjny. Podkreślić należy,
że zgodnie z art. 378 § 1 k.p.c., sąd drugiej instancji związany jest bezwzględnie
granicami apelacji, a przecież granice te obejmują też granice zaskarżenia (podmiotowe
i przedmiotowe). Granic zaskarżenia nie można przekroczyć nawet w razie nieważności
postępowania. Sąd drugiej instancji z tego punktu widzenia nie uchybił zresztą
przepisowi art. 378 § 1 k.p.c., o czym świadczy brak orzeczenia o oddaleniu apelacji w
jakiejkolwiek części.
Należy więc uznać, że skarga kasacyjna z dnia 20.08.2007 r., którą powód
zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego „w zakresie orzeczenia o odsetkach ustawowych i
daty ich wymagalności” została wniesiona od wyroku nieistniejącego, gdyż Sąd
Apelacyjny w związku z zakresem zgłoszonego żądania w ogóle żądania takiego nie
rozpoznawał. Skarga kasacyjna powoda jako wniesiona od orzeczenia nieistniejącego
podlegała więc odrzuceniu jako z innych przyczyn niedopuszczalna, gdyż brak było
substratu zaskarżenia (art. 3986
§ 2 i 3 k.p.c.; por. post. SN z 29 kwietnia 1997 r., I CKU
3
51/97; post. SN z 29 sierpnia 2000 r., I CKN 855/00, post. z 22.03.2007 r., III CSK
387/06). Rozstrzygnięcie Sądu drugiej instancji w przedmiocie odmowy zwolnienia
powoda od opłaty sądowej od skargi kasacyjnej było zatem zbędne.
W tym stanie rzeczy należy uznać, że zaskarżone postanowienie Sądu
Apelacyjnego w przedmiocie odrzucenia skargi kasacyjnej mimo błędnego uzasadnienia
odpowiada prawu i z tego względu zażalenie powoda podlegało oddaleniu (art. 3941
§ 3
k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa Syndyka masy upadłości S.(...) Spółki z o.o. w W.
przeciwko Wyższej Szkole M.(…) w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 lipca 2008 r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 26 września
2007 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 26 września 2007 r. Sąd Apelacyjny w
sprawie z powództwa Syndyka masy upadłości S.(...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.
przeciwko Wyższej Szkole M.(…) w W. odrzucił skargę kasacyjną strony powodowej z
powodu nieuiszczenia w terminie opłaty od skargi kasacyjnej.
W zażaleniu powód wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia kwestionując
jednocześnie postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 21 sierpnia 2007 r. o oddaleniu
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych jako nieudokumentowanego. Wskazał, że
stan środków masy upadłości nie pozwala na uiszczenie opłaty sądowej od skargi
kasacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
2
Zażalenie powoda zostało wniesione od postanowienia Sądu Apelacyjnego w
przedmiocie odrzucenia skargi kasacyjnej, lecz pośrednio kwestionuje postanowienie w
przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych. Możliwość kontroli takiego
postanowienia, jako orzeczenia nie podlegającego samoistnemu zaskarżeniu jest w
orzecznictwie Sądu Najwyższego powszechnie dopuszczona (por. m.in. post. SN z
14.10.2005 r., III CZ 77/05, post. SN z 17.01.2003 r., I CZ 193/02).
Kwestia zasadności odmowy zwolnienia powoda od opłaty sądowej od skargi
kasacyjnej nie ma jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, gdyż
skarga kasacyjna powoda podlegała odrzuceniu z innych przyczyn.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że skarga kasacyjna została wniesiona
przez powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 13 kwietnia 2007 r., którym Sąd ten
uwzględnił apelację powoda w całości i zmienił zaskarżone orzeczenie zgodnie z
żądaniem zawartym z apelacji. W apelacji z dnia 25 stycznia 2006 r. powód wniósł
bowiem o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu pierwszej instancji, oddalającego
powództwo w całości, „przez uchylenie pkt II wyroku odnośnie oddalenia powództwa i
zasądzenia od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwoty 167.292,05 zł wraz z
ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu”. Zakres zaskarżenia apelacją był
więc węższy niż pierwotne żądanie pozwu, którym powód dochodził zapłaty odsetek
umownych w wysokości 0,13% dziennie. W tym stanie rzeczy wyrok Sądu pierwszej
instancji w zakresie oddalającym powództwo i niezaskarżonym apelacją powoda się
uprawomocnił i nie był przedmiotem orzekania przez Sąd Apelacyjny. Podkreślić należy,
że zgodnie z art. 378 § 1 k.p.c., sąd drugiej instancji związany jest bezwzględnie
granicami apelacji, a przecież granice te obejmują też granice zaskarżenia (podmiotowe
i przedmiotowe). Granic zaskarżenia nie można przekroczyć nawet w razie nieważności
postępowania. Sąd drugiej instancji z tego punktu widzenia nie uchybił zresztą
przepisowi art. 378 § 1 k.p.c., o czym świadczy brak orzeczenia o oddaleniu apelacji w
jakiejkolwiek części.
Należy więc uznać, że skarga kasacyjna z dnia 20.08.2007 r., którą powód
zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego „w zakresie orzeczenia o odsetkach ustawowych i
daty ich wymagalności” została wniesiona od wyroku nieistniejącego, gdyż Sąd
Apelacyjny w związku z zakresem zgłoszonego żądania w ogóle żądania takiego nie
rozpoznawał. Skarga kasacyjna powoda jako wniesiona od orzeczenia nieistniejącego
podlegała więc odrzuceniu jako z innych przyczyn niedopuszczalna, gdyż brak było
substratu zaskarżenia (art. 3986
§ 2 i 3 k.p.c.; por. post. SN z 29 kwietnia 1997 r., I CKU
3
51/97; post. SN z 29 sierpnia 2000 r., I CKN 855/00, post. z 22.03.2007 r., III CSK
387/06). Rozstrzygnięcie Sądu drugiej instancji w przedmiocie odmowy zwolnienia
powoda od opłaty sądowej od skargi kasacyjnej było zatem zbędne.
W tym stanie rzeczy należy uznać, że zaskarżone postanowienie Sądu
Apelacyjnego w przedmiocie odrzucenia skargi kasacyjnej mimo błędnego uzasadnienia
odpowiada prawu i z tego względu zażalenie powoda podlegało oddaleniu (art. 3941
§ 3
k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.).