Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 2 lipca 2008 r.
II PK 8/08
Niedopuszczalna jest droga sądowa przed sądem powszechnym w spra-
wie o odsetki należne żołnierzowi zawodowemu na podstawie art. 9 ust. 3a
ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych
(jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 693 ze zm.), a od 1 lipca 2004 r. na
podstawie art. 75 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2008 r. Nr 141, poz. 892).
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera,
Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca)
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lipca 2008 r. sprawy z
powództwa Romana Ś. przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewódzkiemu Sztabowi
Wojskowemu w P. o zapłatę, na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku
Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 5
października 2007 r. [...]
I. u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu Rejono-
wego w Poznaniu z dnia 10 lipca 2007 r. [...] i przekazał sprawę Wojewódzkiemu
Sztabowi Wojskowemu w P. do rozpoznania,
II. zasądził od Romana Ś. na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez
Wojewódzki Sztab Wojskowy w P. zastępowanego przez Prokuratorię Generalną
Skarbu Państwa kwotę 900 (dziewięćset) zł tytułem kosztów postępowania kasacyj-
nego.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 10 lipca 2007 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Poznaniu zasądził od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sztabu Woj-
skowego w P. na rzecz Romana Ś. kwotę 13.473,38 zł tytułem skapitalizowanych
odsetek od wypłaconych powodowi nieterminowo należności wraz z ustawowymi
2
odsetkami. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne. Po-
wód pełnił służbę wojskową na podstawie kontraktu na pełnienie służby stałej od 9
września 1984 r. Decyzją z dnia 26 listopada 2002 r. dowódca P. Okręgu Wojskowe-
go wypowiedział mu ze skutkiem na 31 października 2003 r. stosunek służbowy za-
wodowej służby wojskowej z powodu likwidacji zajmowanego stanowiska i odmowy
przyjęcia niższego stopnia służbowego. W okresie od 1 listopada 2003 r. do 31 paź-
dziernika 2004 r. powód pobierał świadczenie pieniężne przysługujące w związku ze
zwolnieniem ze służby, a w okresie od 1 listopada 2004 r. - świadczenie emerytalne
wynoszące 75% uposażenia. Decyzją z dnia 17 maja 2006 r. dowódca Wojsk Lądo-
wych stwierdził nieważność decyzji z dnia 26 listopada 2002 r. wobec wydania jej z
rażącym naruszeniem prawa. W dniu 17 lipca 2006 r. Wojewódzki Sztab Wojskowy
wypłacił powodowi należne z tytułu pozostawania w służbie wojskowej świadczenia
bez odsetek.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że stwierdzenie nie-
ważności decyzji z dnia 26 listopada 2002 r. wywołało skutek ex tunc, co oznacza, że
sytuację prawną powoda należy traktować tak, jakby nie wypowiedziano mu stosun-
ku służbowego zawodowej służby wojskowej. W rezultacie powód nabywał upraw-
nienia do wszystkich świadczeń wynikających z pozostawania w tej służbie - w termi-
nach i na zasadach jak miałoby to miejsce, gdyby służbę rzeczywiście pełnił. Skoro
należne powodowi świadczenia stawały się wymagalne od dnia następnego po dniu
stanowiącym termin ich płatności, to wypłacenie ich wszystkich łącznie w dniu 17
lipca 2006 r. stanowiło spełnienie świadczeń po terminie ich wymagalności. Podsta-
wę prawną roszczenia powoda o odsetki w razie zwłoki w wypłacie uposażenia i in-
nych należności, o których mowa w art. 73 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy za-
wodowych stanowi art. 75 ust. 3 tej ustawy, natomiast w odniesieniu do nagród rocz-
nych - art. 481 § 1 k.c. Przepis art. 75 ust. 3 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy
zawodowych stanowi o zwłoce dłużnika, a niewypłacenie powodowi należności było
właśnie zawinione przez stronę pozwaną. Natomiast wypłacenie za ten sam okres
uposażenia przysługującego przez okres roku po zwolnieniu ze służby, a następnie
świadczenia emerytalnego, nastąpiło na podstawach prawnych odmiennych od pod-
stawy wypłaty uposażenia za okres pełnienia służby. Nadto emerytura została wypła-
cona przez Wojskowe Biuro Emerytalne, a więc inną niż strona pozwana jednostkę
organizacyjną. Niedopuszczalne jest zatem dokonanie potrącenia tej wierzytelności z
wierzytelnością przysługującą powodowi względem strony pozwanej.
3
Wyrokiem z dnia 5 października 2007 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił
apelację strony pozwanej od powyższego wyroku, podzielając poczynione w sprawie
ustalenia oraz ocenę prawną dokonaną przez Sąd pierwszej instancji, w szczególno-
ści w zakresie przyjęcia, że podstawę prawną roszczenia powoda stanowi art. 75 ust.
3 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz art. 481 § 1 k.c. W tym
zakresie Sąd Okręgowy powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 26 stycz-
nia 2006 r., III PZP 1/05 i zacytował jej fragmenty zakończone konkluzją, że „sprawa
roszczenia funkcjonariusza Służby Granicznej o odsetki za opóźnienie w wypłacie
uposażenia jest sprawą cywilną (art. 2 § 1 k.p.c.), a ze względów merytorycznych do
jej rozpoznania właściwy jest sąd pracy”.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku strona pozwana zarzuciła: 1)
naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, to
jest: a) art. 379 pkt 1 w związku z art. 2 § 3 k.p.c., art. 8 ust. 1 i art. 75 ust. 3 ustawy z
dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz art. 9 ust.
3a i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych, po-
przez rozpoznanie sprawy, mimo że droga sądowa była niedopuszczalna, co przesą-
dza o nieważności postępowania, b) art. 464 § 1 w związku z art. 2 § 3 k.p.c., art. 8
ust. 1 i art. 75 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy
zawodowych oraz art. 9 ust. 3a i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu
żołnierzy niezawodowych, poprzez brak postanowienia o przekazaniu sprawy do
Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w P. w celu wydania decyzji administracyjnej w
niniejszej sprawie, c) art. 378 § 1 w związku z art. 379 pkt 4 w związku z art. 476 § 1 i
art. 47 § 3 k.p.c., przez nieuchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji, mimo że za-
chodziła nieważność postępowania z uwagi na rozpoznanie sprawy, która nie jest
sprawą pracowniczą, w składzie z udziałem ławników - sprzecznym z przepisami
prawa; 2) naruszenie prawa materialnego, to jest: a) art. 75 ust. 3 ustawy o służbie
wojskowej żołnierzy zawodowych oraz art. 9 ust. 3a ustawy o uposażeniu żołnierzy
niezawodowych, przez ich niewłaściwe zastosowanie w sytuacji braku ustalenia
zwłoki strony pozwanej, b) art. 5 k.c. w związku z art. 75 ust. 3 ustawy o służbie woj-
skowej żołnierzy zawodowych i art. 9 ust. 3a ustawy o uposażeniu żołnierzy nieza-
wodowych, poprzez ich niezastosowanie i nieuwzględnienie, że żądanie przez po-
woda, który otrzymał niemal podwójną wartość uposażenia, odsetek za nieterminowo
wypłacone uposażenie, stanowi nadużycie prawa podmiotowego i tym samym po-
winno zostać oddalone.
4
Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku oraz poprzedzającego go wyroku Sąd pierwszej instancji i przekazanie
sprawy do rozpatrzenia przez Wojewódzki Sztab Wojskowy w P. na drodze admini-
stracyjnej, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i zmianę wyroku Sądu
pierwszej instancji przez oddalenie powództwa.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że nie budzi wątpliwości, iż
sprawy o odsetki są sprawami cywilnymi, jednakże stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy
o służbie żołnierzy zawodowych oraz art. 9 ust. 4 ustawy o uposażeniu żołnierzy nie-
zawodowych droga sądowa w tych sprawach została wyłączona (art. 2 § 3 k.p.c.). W
obu ustawach kwestia odsetek została unormowana wprost, a tym samym stanowi
sprawę, „o której mowa w ustawie” i w rezultacie powinna zostać załatwiona decyzją
właściwego organu wojskowego. Skarżący powołał się w tym zakresie również na
uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2007 r., III CZP 106/07.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rozstrzygnięcia Sądów obu instancji zapadły z powołaniem się na pogląd wy-
rażony w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia
2006 r., III PZP 1/05 (OSNP 2006 nr 15-16, poz. 227), w której zajęto stanowisko, że
funkcjonariusz Straży Granicznej może żądać odsetek za czas opóźnienia w wypła-
cie uposażenia (art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art.
481 § 1 k.c.). Przedmiotowa uchwała zapadła w stanie prawnym, w którym przepisy
ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (jednolity tekst: Dz.U. z
2002 r. Nr 7, poz. 58 ze zm.), ustanawiając wypłatę uposażenia zasadniczego funk-
cjonariuszy tej służby mundurowej „z góry”, nie przewidywały prawa funkcjonariusza
do odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty należnego mu uposażenia. W takim wła-
śnie stanie prawnym Sąd Najwyższy, z powołaniem się na wyrok Trybunału Konsty-
tucyjnego z dnia 10 lipca 2000 r., SK 12/99 (OTK 2000 nr 5, poz. 143), przyjął, że
jeżeli przepisy ustawy regulującej stosunek służbowy funkcjonariusza danej służby
mundurowej w ogóle nie zawierają postanowień dotyczących możliwości żądania
przez niego odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty należnego mu w ramach stosun-
ku służbowego uposażenia, to wówczas prawo takie znajduje oparcie w art. 481 k.c.
W innym bowiem przypadku zostałaby w tym zakresie naruszona sformułowana w
art. 64 ust. 2 Konstytucji RP zasada „równej dla wszystkich ochrony praw majątko-
5
wych” (tutaj: prawa do należnego uposażenia). Zatem z chwilą wymagalności należ-
nego funkcjonariuszowi służby mundurowej uposażenia podlega ono równej dla
wszystkich praw majątkowych ochronie prawnej, o ile ochrona ta w konkretnym wy-
padku nie została uchylona lub ograniczona na podstawie wyraźnego przepisu usta-
wowego w sposób zgodny z wymaganiami określonymi w art. 31 ust. 3 Konstytucji
RP.
Sposób i kontekst przytoczonych przez Sąd drugiej instancji fragmentów uza-
sadnienia powyższej uchwały wskazują na niezrozumienie rozważanego w niej za-
gadnienia oraz motywów wziętych pod uwagę przy jego rozstrzyganiu. Przytaczając
art. 111a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (jednolity
tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1230 ze zm.), stanowiący iż: „przepisy ustawy z
dnia 23 kwietnia 1963 r. - Kodeks cywilny, dotyczące skutków niewykonania zobo-
wiązań, stosują się odpowiednio”, co oznacza, że ma w tym wypadku zastosowanie
również art. 481 k.c., a także powołując art. 75 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2003
r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz.U. Nr 179, poz. 1750 ze zm.), który
stanowi, że: „w razie zwłoki w wypłacie uposażenia i innych należności, o których
mowa w art. 73, żołnierzowi zawodowemu przysługują odsetki ustawowe od dnia, w
którym uposażenie lub inna należność pieniężna stały się wymagalne”, Sąd Najwyż-
szy wyraził pogląd, że „na ich gruncie nie można zaakceptować założenia, wedle
którego prawo do żądania odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty należnego w ra-
mach stosunku służbowego uposażenia przysługuje funkcjonariuszowi służb mundu-
rowych jedynie w wypadku, gdy zostało ono przyznane wyraźnym przepisem po-
mieszczonym w ustawie dotyczącej funkcjonariuszy określonego rodzaju służby
mundurowej. Dlatego nie jest trafna argumentacja opierająca się na założeniu, wedle
którego regulacja prawna dotycząca funkcjonariuszy służb mundurowych ma cha-
rakter zupełny (w sensie: wyczerpujący), czyli że jeżeli brak jest w niej przepisu
przewidującego dopuszczalność dochodzenia przez funkcjonariusza odsetek z tytułu
nieterminowej wypłaty należnego w ramach stosunku służbowego uposażenia, to
oznacza to, iż takie prawo mu nie przysługuje. Niedopuszczalne jest także wniosko-
wanie a contrario, wedle którego z pomieszczenia w przepisach tylko niektórych
ustaw dotyczących funkcjonariuszy określonego rodzaju służby mundurowej wyraź-
nych postanowień w kwestii przysługującego funkcjonariuszom tej służby prawa żą-
dania odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty należnego w ramach stosunku służbo-
wego uposażenia (np. w art. 111a ustawy o Państwowej Straży Pożarnej oraz w art.
6
75 ust. 3 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych) miałoby wynikać, że
prawo to nie przysługuje funkcjonariuszom tych służb mundurowych, w stosunku do
których przepisy dotyczących ich ustaw wyraźnie go nie potwierdziły”. Podobne sta-
nowisko zostało zaprezentowane w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2000
r., III RN 169/99 (OSNAPiUS 2001 nr 5, poz. 139), w uzasadnieniu którego stwier-
dzono, że w stanie prawnym obowiązującym przed wprowadzeniem do ustawy o
uposażeniu żołnierzy art. 9 ust. 3a, w wypadku opóźnienia w wypłacie uposażenia
lub innych należności pieniężnych, które stanowią ekwiwalent pieniężny za służbę
świadczoną przez żołnierza służby czynnej, w braku odmiennej regulacji ustawowej,
żołnierz jako wierzyciel, na zasadach określonych w art. 481 k.c., mógł żądać odse-
tek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie
to było następstwem okoliczności, za które organ zatrudniający żołnierza nie ponosił
żadnej odpowiedzialności.
Sąd drugiej instancji na gruncie rozpoznawanej sprawy zdaje się wyprowa-
dzać z powyższych stwierdzeń błędny wniosek, że do rozpoznania roszczeń żołnie-
rza zawodowego o odsetki (i o odsetki od odsetek) w związku z nieterminowo wypła-
conymi świadczeniami określonymi w art. 73 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy
zawodowych właściwy jest sąd powszechny, a konkretnie sąd pracy. Tymczasem z
rozważań Sądu Najwyższego wynika tyle, że przepis art. 481 k.c. stanowi źródło
prawa do odsetek w wypadkach, kiedy prawo to nie jest wprost przewidziane w prze-
pisach szczególnych, natomiast ustanowienie prawa do odsetek w takich przepisach
jest potwierdzeniem prawa wynikającego z art. 481 k.c., a podstawę ich żądania sta-
nowi wówczas odpowiedni przepis ustawy regulującej stosunek służbowy funkcjona-
riusza danego rodzaju służby mundurowej. Rację ma Sąd drugiej instancji, że odsetki
od nieterminowo wypłaconego uposażenia oraz innych świadczeń pieniężnych na-
leżnych funkcjonariuszom służb mundurowych (również tych, których podstawę
prawną stanowią przepisy szczególne), mają cywilnoprawny charakter, a tym samym
spór o ich zapłatę stanowi sprawę cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c. Istotne znacze-
nie ma jednak rozstrzygnięcie kwestii czy sprawa ta podlega rozpoznaniu przez sąd
powszechny, czy też została przekazana do właściwości innych organów (art. 2 § 3
k.p.c.), a w dalszej kolejności - sądu szczególnego (art. 2 § 1 k.p.c.). Jeżeli bowiem
sprawa cywilna została przekazana na mocy ustawowego przepisu szczególnego do
rozpoznania innym organom niż sądy powszechne, wówczas zachodzi niedopusz-
7
czalność drogi sądowej, przy czym wyłączenie sprawy cywilnej spod kompetencji
sądu powszechnego musi być wyraźne.
Od dnia 1 lipca 1999 r. prawo żołnierza zawodowego do odsetek od zaległego
uposażenia i innych należności pieniężnych zostało ustanowione w art. 9 ust. 3a
ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy (jednolity tekst: Dz.U. z
2002 r. Nr 76, poz. 693 ze zm., zwanej od dnia 1 lipca 2004 r. „ustawą o uposażeniu
żołnierzy niezawodowych”), wprowadzonym ustawą z dnia 7 maja 1999 r. o zmianie
ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie
ustawy o uposażeniu żołnierzy (Dz.U. Nr 50, poz. 500). Zgodnie z tym przepisem, w
razie zwłoki w wypłacie uposażenia i innych należności pieniężnych żołnierzowi przy-
sługują odsetki ustawowe. W myśl art. 9 ust. 4 ustawy o uposażeniu żołnierzy, znaj-
dującym w sprawie zastosowanie do dnia 30 czerwca 2004 r., od decyzji wydanych
przez organy wojskowe w sprawach określonych w ust. 1 (stanowiącym, iż roszcze-
nia z tytułu prawa do uposażenia i innych należności pieniężnych ulegają przedaw-
nieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne), żoł-
nierz może wnieść, w terminie siedmiu dni od daty doręczenia mu decyzji, odwołanie
do organu wojskowego wyższego stopnia na zasadach określonych w Kodeksie po-
stępowania administracyjnego, a także skargę do sądu administracyjnego. Oznacza
to, że ze wskazaną datą ustanowiono prawo do domagania się przez żołnierza za-
wodowego niewypłaconego w terminie uposażenia oraz innych należności pienięż-
nych wraz z odsetkami, przy czym zarówno dla dochodzenia należności głównej jak i
ubocznej przewidziano ten sam tryb postępowania administracyjnego. Co prawda
pobieżne odczytanie art. 9 ust. 4 ustawy może wskazywać, iż odsyła on tylko do
spraw określonych w ust. 1 (roszczeń z tytułu prawa do uposażenia i innych należno-
ści pieniężnych), z pominięciem spraw o odsetki, jednakże nie budzi wątpliwości, że
odsetki od tych świadczeń także są należnością pieniężną, posiadają charakter ak-
cesoryjny w stosunku do wierzytelności głównych, których nieterminowa wypłata po-
ciąga za sobą ich powstanie i ulegają przedawnieniu w terminie przewidzianym w
ust. 1. Tylko tak odczytywany art. 9 ust. 4 ustawy zawiera racjonalną treść i dlatego
odesłanie w nim wprost do ust. 3a nie było konieczne. Założenie, że funkcją omawia-
nego przepisu było wprowadzenie odmiennej drogi postępowania w sprawach o upo-
sażenie i inne należności pieniężne przysługujące żołnierzowi zawodowemu z tytułu
służby wojskowej (administracyjna) oraz o związane z nimi świadczenia akcesoryjne
(przed sądem powszechnym) prowadziłoby do sztucznego i niecelowego rozdziele-
8
nia drogi dochodzenia należności głównych i stanowiących ich pochodną należności
ubocznych. Gdyby nawet przyjąć taki cel ustawodawcy, należy mieć na uwadze, że z
dniem 1 lipca 2004 r. weszła w życie ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie
wojskowej żołnierzy zawodowych. Stosownie do art. 169 tej ustawy, „sprawy
wszczęte, lecz niezakończone ostateczną decyzją przed dniem 1 lipca 2004 r. pro-
wadzi się nadal według przepisów dotychczasowych”, chyba że określona kwestia
została uregulowana odmiennie w następnych przepisach rozdziału 11 ustawy, nie-
dotyczących omawianego zagadnienia. Oznacza to, że przepisy dotychczasowe od-
noszą się wyłącznie do spraw wszczętych, lecz niezakończonych do wskazanej daty.
Tym samym roszczenie powoda winno zostać rozpatrzone według przepisów ustawy
o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.
W myśl art. 75 ust. 3 tej ustawy, w razie zwłoki w wypłacie uposażenia i innych
należności, o których mowa w art. 73, żołnierzowi zawodowemu przysługują odsetki
ustawowe od dnia, w którym uposażenie lub inna należność pieniężna stały się wy-
magalne. Przepis art. 73 ustawy za inne należności pieniężne uznaje między innymi
dodatkowe uposażenie roczne, które zastąpiło dotychczasowe nagrody roczne (ust.
1 pkt 2) oraz należności związane ze zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej
(ust. 1 pkt 9). Zgodnie z art. 8 ust. 1, od decyzji wydanych przez właściwe organy w
sprawach określonych w ustawie żołnierz zawodowy może wnieść odwołanie do or-
ganu wyższego stopnia, na zasadach określonych w ustawie - Kodeks postępowania
administracyjnego (jednolity tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), i - z za-
strzeżeniem ust. 2 - skargę do właściwego sądu administracyjnego, na zasadach
określonych w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed są-
dami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Określone w ust. 2 wyłą-
czenia nie mają znaczenia dla niniejszej sprawy, nie odnoszą się bowiem do uposa-
żenia, innych należności pieniężnych ani odsetek. Kwestię właściwości w sprawach
określonych w rozdziale 5 ustawy zatytułowanym „uposażenie i inne należności pie-
niężne żołnierzy zawodowych” określa art. 104, przekazując je do kompetencji wy-
mienionych w tym przepisie właściwych organów wojskowych. Przytoczonych ure-
gulowań nie można interpretować w ten sposób, że właściwość organów wojskowych
ograniczona została do przypadków, w których przepisy ustawy wyraźnie przewidują
wydanie decyzji. Ich analiza prowadzi do wniosku, że właściwość organów wojsko-
wych obejmuje unormowane w ustawie i wynikające ze stosunku służbowego żołnie-
rza zawodowego sprawy, rozumiane jako roszczenia wywodzone z praw ustanowio-
9
nych w przepisach ustawy. W sprawach tych żołnierz zawodowy może wnieść od
decyzji organu wojskowego skargę do sądu administracyjnego, z wyłączeniem jedy-
nie spraw wymienionych wyczerpująco w art. 8 ust. 2 ustawy. Zatem zarówno sprawy
o roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych należności pieniężnych jak i z
tytułu odsetek należą do kompetencji właściwego organu wojskowego, który zobo-
wiązany jest do wydania w tym przedmiocie stosownej decyzji. Decyzja ta podlega z
kolei zaskarżeniu w trybie określonym w art. 8 ust. 1 ustawy. Podobna interpretacja
została zaprezentowana w uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Ad-
ministracyjnego z dnia 10 kwietnia 2006 r., I OPS 3/06 (ONSAiWSA 2006 nr 3, poz.
69), w uzasadnieniu której podkreślono, że wynikające ze stosunku służbowego żoł-
nierza zawodowego sprawy o uposażenie są sprawami, w których żołnierz zawodo-
wy może wnieść skargę do właściwego sądu administracyjnego (art. 8 ust. 1 ustawy).
Żołnierz zawodowy otrzymuje bowiem uposażenie w określonej wysokości i z tytułu
prawa do uposażenia przysługuje mu roszczenie (art. 75 ust. 1 ustawy), o którym
rozstrzygają właściwe organy wojskowe, w drodze decyzji (rozkazu personalnego),
od której można wnieść skargę do sądu administracyjnego (art. 8 ust. 1 ustawy).
Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że w sprawie o odsetki należne
żołnierzowi zawodowemu na podstawie art. 9 ust. 3a ustawy o uposażeniu żołnierzy
niezawodowych, a od 1 lipca 2004 r. - na podstawie art. 75 ust. 3 ustawy o służbie
wojskowej żołnierzy zawodowych, niedopuszczalna jest droga sądowa przed sądem
powszechnym. Pogląd ten jest zbieżny z zaprezentowanym w uchwale Sądu Naj-
wyższego z dnia 29 listopada 2007 r., III CZP 106/07 (Biuletyn SN 2007 nr 11, poz.
10; Lex nr 319935), w której stwierdzono, że roszczenia żołnierzy zawodowych o wy-
płatę odsetek należnych na podstawie wymienionych wyżej przepisów, podlegają
rozpoznaniu w postępowaniu administracyjnym. Zgodzić się również należy z wyra-
żonym w tej uchwale poglądem, iż wyłączenie sporów tego rodzaju spod kompetencji
sądów powszechnych nie uniemożliwi skutecznego dochodzenia przez uprawnio-
nych przysługujących im praw, skoro sprawy te zostały poddane mocą przepisu
szczególnego kontroli sądowej realizowanej przez sądy administracyjne (art. 2
k.p.c.).
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji wyroku, na podstawie art.
39819
zdanie pierwsze w związku z art. 464 k.p.c., stosowanym odpowiednio poprzez
art. 39821
w związku z art. 391 § 1 zdanie pierwsze k.p.c.
========================================