Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 59/08
POSTANOWIENIE
Dnia 13 sierpnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
w sprawie ze skargi J. K.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu
Rejonowego w D. z dnia 31 lipca 2000 r., sygn. akt I Ns (…),
w sprawie z wniosku J. K.
przy uczestnictwie A. C., H. T., D. S. i B. T.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 13 sierpnia 2008 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Okręgowego w R. z dnia 29 stycznia
2008 r., sygn. akt I Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2008 r. Sąd Okręgowy w R. odrzucił skargę
wnioskodawcy J. K. o wznowienie postępowania w przedmiocie rozgraniczenia
nieruchomości, zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w D.
z dnia 31 lipca 2000 r. w sprawie I Ns (…). Postanowienie to zostało zaskarżone
apelacją, którą oddalił Sąd Okręgowy w T. postanowieniem z dnia 14.12.2000r., sygn. I
Ca (…), a wniesioną kasację odrzucił Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia
13.11.2001 r., sygn. III CKN 188/01.
2
Jako podstawę wznowienia skarżący wskazał przyczyny restytucyjne z art. 403 §
1 k.p.c., podnosząc, że orzeczenie w sprawie o rozgraniczenie oparte zostało na
sfałszowanej mapie geodezyjnej. Sąd Okręgowy na podstawie art. 408 k.p.c. uznał, że
skarga jest spóźniona, gdyż została wniesiona po upływie 5 lat od uprawomocnienia się
orzeczenia, co należy łączyć z datą odrzucenia kasacji, czyli z dniem 13 listopada 2001
r.
W zażaleniu skarżący J. K. podniósł zarzut naruszenia art. 408 k.p.c. i 401 pkt 2
k.p.c. przez ich wadliwe zastosowanie. W uzasadnieniu wywodził, że Sąd nie odniósł się
do podnoszonej w toku postępowania kwestii braku należytej reprezentacji i
pozbawienia strony możliwości prawidłowego działania. Zdaniem skarżącego, oparcie
żądania wznowienia postępowania na tej podstawie oznacza, że skarga może być
wniesiona także po upływie terminu określonego w art. 408 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest oczywiście nieuzasadnione. Przede wszystkim należy podkreślić,
że w piśmie z dnia 24.05.2007 r., stanowiącym skargę o wznowienie postępowania, jako
podstawę wznowienia skarżący wskazał wyłącznie okoliczność oparcia orzeczenia na
podrobionym bądź przerobionym – w jego ocenie – dokumencie w postaci mapy
geodezyjnej. Ta podstawa wznowienia poddana była ocenie Sądu Okręgowego, który
trafnie uznał, że oparta na takiej podstawie skarga o wznowienie postępowania musi być
uznana, wobec jednoznacznej treści art. 408 k.p.c., za spóźnioną. W toku postępowania
poprzedzającego wydanie zaskarżonego postanowienia skarżący powoływał się również
na to, że w postępowaniu o rozgraniczenie napotykał utrudnienia w składaniu
oświadczeń. Nie oznacza to jednak, wbrew podnoszonym w zażaleniu zarzutom, że jest
to równoznaczne ze zmianą czy uzupełnieniem pierwotnie wskazanych podstaw
wznowienia postępowania. Przypomnieć należy, że pierwsze wydane w postępowaniu o
wznowienie postanowienie (uchylone następnie, bowiem w przedmiocie wznowienia
orzekał Sąd Rejonowy, podczas gdy kwestia należała do kompetencji Sądu
Okręgowego) zostało przez skarżącego zaskarżone zażaleniem. W zażaleniu tym, poza
kwestionowaniem trafności postanowienia, skarżący powołał się również na to, że w
postępowaniu o rozgraniczenie utrudniano mu składanie oświadczeń. Nie można jednak
uznać, by to zażalenie stanowiło uzupełnienie czy zmianę pierwotnie wskazanej
podstawy wznowienia. Brak podstaw do przyjęcia, by z różnych oświadczeń stron,
zawartych w różnych składanych w toku postępowania pismach procesowych, Sąd mógł
3
w sposób dowolny rekonstruować wolę skarżącego w zakresie podstaw wznowienia
postępowania.
Niezależnie od tego, zarzuty dotyczyły toku samego postępowania, co do którego
wniesiono skargę o wznowienie. Prawdą jest, że w art. 408 k.p.c. ustawodawca zawarł
pewne wyjątki, co do których istnieje możliwość wznowienia postępowania po upływie 5
lat od uprawomocnienia się wyroku. Zgodnie bowiem z tym przepisem upływ 5 lat nie
odnosi się do sytuacji, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była
należycie reprezentowana.
Należy jednak pamiętać, że jak stanowi art. 407 § 1 k.p.c., skargę o wznowienie
wnosi się w terminie trzymiesięcznym, a termin ten liczy się od dnia, w którym strona
dowiedziała się o podstawie wznowienia, zaś gdy podstawą jest pozbawienie możności
działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się
strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy. Tak więc ten przepis stanowi
temporalne granice dla skargi o wznowienie postępowania z przyczyn w nim
wymienionych.
Tymczasem skarżący nie wskazał, by o postanowieniu dowiedział się w terminie,
który pozwalałby na skuteczne wniesienie skargi. Orzeczenie Sądu drugiej instancji
zostało wydane w dniu 14 grudnia 2000 r. i w tym dniu o jego treści dowiedział się
skarżący, obecny na rozprawie apelacyjnej. Wniesioną kasację Sąd Najwyższy odrzucił
postanowienie z dnia 13 listopada 2001 r., a w dniu 12 marca 2003 r. wydano
skarżącemu tytuł wykonawczy, zatem najpóźniej w tej dacie dowiedział się o treści
wszystkich wydanych w sprawie o rozgraniczenie orzeczeń. Nawet zatem gdyby uznać,
do czego nie ma przesłanek - że podstawę skargi o wznowienie postępowania stanowiło
pozbawienie skarżącego możliwości działania, to i tak termin określony w art. 407 k.p.c.
nie zostałby zachowany.
Z przytoczonych względów zażalenie jest niezasadne, wobec czego Sąd
Najwyższy na podstawie art. 394 § 3 w związku z art. 39814
k.p.c. postanowił jak
w sentencji.