Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 21 sierpnia 2008 r.
II PK 365/07
Awans pracowniczy, który wiąże się z korzystną zmianą warunków za-
trudnienia, nie może być cofnięty w drodze jednostronnej czynności praco-
dawcy przez niezwłoczne przeniesienie pracownika na stanowisko poprzednio
zajmowane.
Przewodniczący SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Jolanta Strusińska-Żukowska, Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 sierpnia
2008 r. sprawy z powództwa Dariusza D. przeciwko Kopalni Węgla Brunatnego „A.”
SA w T. o odszkodowanie, na skutek skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie z dnia 20 września
2007 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu-Są-
dowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie do ponownego rozpoznania i orze-
czenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie wyrokiem z
dnia 20 września 2007 r. oddalił apelację powoda Dariusza D. od wyroku Sądu Rejo-
nowego w Turku z dnia 12 czerwca 2007 r. oddalającego powództwo w sprawie o
odszkodowanie, zmieniając ten wyrok w punkcie III w ten sposób, że nie obciążył
powoda kosztami opłaty sądowej w kwocie 3.965 zł (pkt I), a także zasądził od po-
woda na rzecz pozwanej Kopalni Węgla Brunatnego „A.” SA w T. kwotę 900 zł tytu-
łem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej (pkt II).
W sprawie tej ustalono, że powód, zatrudniony u pozwanej od dnia 16 maja
1980 r., na czas nieokreślony, ostatnio na stanowisku nadsztygara - kierownika
Działu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, z wynagrodzeniem według kategorii 28 w
2
wysokości 2.850 zł i dodatkiem funkcyjnym w wysokości 45% wynagrodzenia zasad-
niczego, został awansowany na stanowisko głównego specjalisty kierującego Ze-
społem w Dziale Bezpieczeństwa i Higieny Pracy z dniem 22 czerwca 2004 r. Pi-
smem z dnia 28 września 2006 r. prezes pozwanej oświadczył powodowi, że z dniem
1 października 2006 r. przenosi go na stanowisko nadsztygara-kierownika Działu
BHP z zachowaniem prawa do dotychczasowego wynagrodzenia. Zmiana ta była
spowodowana niezgodnością nazwy stanowiska pracy powoda, określonej w umowie
o pracę z nazwą określoną w schemacie organizacyjnym pozwanej. Pozwana nie
chcąc obniżać wynagrodzenia powodowi celowo zachowała dwuczłonową nazwę
stanowiska pracy, by maksymalna stawka wynagrodzenia wynosiła 28 kategorię.
Jako kierownik Działu BHP był zobowiązany do prowadzenia rejestru godzin faktycz-
nie przepracowanych przez pracowników działu w warunkach uprawniających do
dodatku za czas efektywnie przepracowany na odkrywce. Na wyraźnie polecenie
prezesa pozwanej w październiku 2006 r. powód dwukrotnie korygował rejestr godzin
przepracowanych na odkrywce, gdyż zawierał on nieprawdziwe ilości godzin. Podob-
nie czynił w listopadzie, natomiast w grudniu 2006 r. nie przedstawił wcale takiego
wykazu. W wyniku kontroli wewnętrznej, jak wynika z protokołu z dnia 15 grudnia
2006 r., stwierdzono nierzetelność prowadzenia dla poszczególnych pracowników
działu powoda dokumentacji godzin przepracowanych na odkrywce. Rejestry godzin
zawierające te informacje sprawdzał i podpisywał powód. W piśmie z dnia 19 grudnia
2006 r. powód wyjaśnił prezesowi pozwanej, że zasady sporządzania rejestrów prze-
kazał mu jego poprzednik i dotychczas nie było to kwestionowane.
Powód znajduje się na wykazie pracowników imiennie wskazanych uchwałą
zarządu Związku Zawodowego Pracowników Dozoru, którym przysługuje ochrona
stosunku pracy na podstawie przepisu art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związ-
kach zawodowych (jednolity tekst Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.). Pismem z
dnia 10 stycznia 2007 r. prezes pozwanej zwrócił się do Związku Zawodowego Pra-
cowników Dozoru KWB „A." o wyrażenie zgody na wypowiedzenie powodowi warun-
ków pracy i płacy. Powód w piśmie z dnia 12 stycznia prosił Związek o niewyrażenie
na to zgody. Pismem z dnia 15 stycznia 2007 r. Zarząd Związku nie wyraził zgody na
zmianę na niekorzyść warunków pracy i płacy powoda. Prezes pozwanej pismem z
dnia 22 stycznia 2007 r. ponownie zwrócił się do Związku o rozpatrzenie zamiaru
wypowiedzenia powodowi warunków pracy i płacy. Zarząd w piśmie z dnia 30 stycz-
nia 2007 r. podniósł, iż powód dopuścił się jedynie uchybień i zaniedbań w rzetelnym
3
wykonywaniu obowiązków i powinien ponieść konsekwencje odpowiedzialności cy-
wilnoprawnej. Pismem z dnia 15 lutego 2007 r. prezes pozwanej wypowiedział po-
wodowi warunki pracy i płacy, proponując po upływie okresu wypowiedzenia zatrud-
nienie na stanowisku nadsztygara w Dziale BHP z wynagrodzeniem według kategorii
26 oraz dodatkiem funkcyjnym w wysokości 38% wynagrodzenia zasadniczego. Jako
przyczynę wypowiedzenia podano nierzetelność prowadzonego rejestru godzin fak-
tycznie przepracowanych w warunkach uprawniających do dodatku za czas efektyw-
nie przepracowany na odkrywce. Powód nie przyjął nowych warunków pracy i płacy i
umowa o pracę rozwiązała się z dniem 31 maja 2007 r. W pozwie powód domagał
się uznania za bezskuteczne wypowiedzenia warunków pracy i płacy z dnia 16 lute-
go 2007 r., a pismem z dnia 5 maja 2007 r. sprecyzował żądanie, wnosząc o uznanie
wypowiedzenia zmieniającego z dnia 28 września 2006 r. za bezskuteczne i przy-
wrócenie terminu do złożenia odwołania od tego wypowiedzenia, o uznanie za bez-
skuteczne wypowiedzenia z dnia 15 lutego 2007 r., o przywrócenie do pracy na sta-
nowisku głównego specjalisty kierującego Zespołem w Dziale BHP oraz o zasądze-
nie kosztów zastępstwa procesowego.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w pełni podzielił stanowi-
sko Sądu Rejonowego, który oddalił powództwo w całości, nie uwzględniając przy
tym alternatywnego roszczenia odszkodowawczego. Słusznie przyjął Sąd pierwszej
instancji, że pismo pozwanej z dnia 28 września 2006 r. przenoszące powoda na
inne stanowisko z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia nie było wypo-
wiedzeniem warunków pracy i płacy. Przeniesienie to nie pogorszyło bowiem sytuacji
powoda. Nie przemawia za tym w szczególności brak potencjalnej możliwości
awansu „w bliżej nieokreślonym czasie”, zatem żądanie powoda w tym zakresie jest
bezzasadne.
Odnośnie do wypowiedzenia warunków pracy i płacy z dnia 15 lutego 2007 r.
Sąd Okręgowy stwierdził, że wprawdzie rozwiązanie umowy o pracę lub wypowie-
dzenie warunków pracy i płacy z działaczem związkowym bez uzyskania zgody wła-
ściwego organu jest naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę, które
powinno prowadzić do uwzględnienia wybranego przez pracownika roszczenia o
przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach, to jednak Sąd Najwyższy do-
puszcza w swoim orzecznictwie oddalenie powództwa, gdy żądanie przywrócenia do
pracy byłoby sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa, także
w razie sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, w oparciu o art. 8 k.p.
4
Zdaniem Sądu Okręgowego, zakaz przewidziany w art. 32 ustawy o związkach za-
wodowych ma chronić działaczy związkowych przed „zagrożeniem czy atakami
włącznie ze zwolnieniem czy zmianą na niekorzyść warunków pracy, związanymi z
ich działalnością w organizacji związkowej” i „może być wykorzystywany jedynie w
celu ochrony działaczy związkowych przed negatywnymi skutkami wykonywania
funkcji związkowych”, a ich szczególna ochrona nie może być jednak „celem samym
w sobie i nie może być wykorzystywana w sposób dowolny”. Jak słusznie uznał Sąd
Rejonowy, w sprawie „w żaden sposób nie zostało wykazane, by zmiana warunków
pracy i płacy powoda była spowodowana jego działalnością związkową”. Przyczyna
wypowiedzenia zmieniającego z dnia 15 lutego 2007 r. była bowiem rzeczywista,
prawdziwa i konkretna w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. Wprawdzie powód otrzymał nie-
korzystne wypowiedzenie warunków pracy i płacy, „nie został jednak zwolniony z
powodu naruszenia obowiązków pracowniczych. Pracodawca uznał, że nierzetelność
powoda nie zasługuje na potraktowanie tego zachowania jako naruszenia podsta-
wowych obowiązków pracowniczych, ale z całą pewnością podważa jego zaufanie
do powoda jako pracownika wykonującego funkcje kierownicze”. Było to przyczyną
propozycji zatrudnienia powoda na niższym stanowisku z mniejszym wynagrodze-
niem. Wobec tego, w świetle art. 8 k.p. zasadne było oddalenie powództwa o przy-
wrócenie do pracy. Jednocześnie Sąd Okręgowy wskazał, że jakkolwiek w razie od-
dalenia żądania przywrócenia do pracy z uwagi na treść art. 8 k.p. możliwe jest
uwzględnienie z urzędu roszczenia alternatywnego w postaci odszkodowania, to jed-
nak jest to „uprawnienie Sądu, nie zaś obowiązek”. Sąd Rejonowy nie skorzystał z
uprawnienia płynącego z art. 4771
k.p.c., jednak Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w
tym naruszenia przepisów, w oparciu o wskazane ustalenie.
W skardze kasacyjnej pełnomocnik powoda zaskarżył wyrok Sądu Okręgo-
wego w części oddalającej apelację oraz dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach (pkt II
wyroku) zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego, w szczególności:
1) art. 8 k.p. i art. 32 ust. 1 pkt. 2 ustawy o związkach zawodowych w związku z art.
42 k.p., przez przyjęcie, że dopuszczalne jest oddalenie roszczenia działacza związ-
kowego o odszkodowanie w sytuacji, gdy pracodawca nie uzyskał zgody związków
zawodowych na rozwiązanie z nim stosunku pracy, a pracownik ten nie dopuścił się
ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, 2) art. 42 § 1 k.p.
w związku z art. 45 § 1 k.p. i art. 265 § 1 k.p., przez przyjęcie, że przeniesienie skar-
żącego z dniem 1 października 2006 r. na stanowisko nadsztygara - kierownika
5
Działu BHP z zachowaniem prawa do dotychczasowego wynagrodzenia było jedynie
dostosowaniem nazwy stanowiska do aktualnie obowiązującego schematu organiza-
cyjnego, nie pogarszało sytuacji skarżącego i nie wymagało wypowiedzenia warun-
ków pracy i płacy i że w związku z powyższym bezzasadne okazało się żądanie
przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. W skardze zarzucono również naru-
szenie przepisów postępowania, a to art. 328 § 2 k.p.c., art. 233 § 1 k.p.c. w związku
z art. 391 k.p.c., art. 385 k.p.c. i art. 4771
k.p.c. przez niedokonanie przez Sąd Okrę-
gowy własnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i ograniczenie się do
stwierdzenia, iż Sąd ten akceptuje ustalenia Sądu pierwszej instancji, pomimo że
Sąd odwoławczy ma nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na
nowo całego zebranego w sprawie materiału oraz jego własnej samodzielnej oceny,
a także przez sporządzenie uzasadnienia wyroku z naruszeniem art. 328 § 2 k.p.c. i
oddalenie w całości apelacji skarżącego w zakresie dochodzonych przez niego od-
szkodowań.
Jako okoliczność uzasadniającą przyjęcie skargi do rozpoznania wskazano jej
oczywiste uzasadnienie wynikające z braku przyjęcia „przez Sądy obu instancji ko-
nieczności dokonania wypowiedzenia zmieniającego pracownikowi objętemu
ochroną związkową bez zgody zarządu organizacji związkowej przy zmianie nazwy
zajmowanego przez niego stanowiska spowodowanego zmianą struktury organiza-
cyjnej w zakładzie, a pogarszającego jego sytuację w aspekcie obniżenia prestiżu
zawodowego, awansu płacowego i podległości służbowej”, a także z braku przyzna-
nia skarżącemu na podstawie art. 4771
k.p.c. odszkodowania za niezgodne z pra-
wem wypowiedzenie mu warunków pracy i płacy bez zgody wymaganej art. 32 ust. 1
pkt 2 ustawy o związkach zawodowych. Za przyjęciem skargi przemawia również
występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego sprowadzającego się do
pytania: „czy przeniesienie pracownika korzystającego z ochrony przewidzianej w art.
32 ustawy o związkach zawodowych na inne stanowisko związane ze zmianą struk-
tury organizacyjnej wprowadzonej w zakładzie pracy dokonane bez wypowiedzenia
zmieniającego i bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej, pogarszające
jego sytuację uzasadnia przywrócenie mu terminu na podstawie art. 265 § 1 k.p. i
zasądzenie z tego tytułu odszkodowania, przy jednoczesnym oddaleniu jego żądania
o przywrócenie do pracy ?”
Skarżący wskazał, że w myśl ugruntowanych poglądów judykatury powództwo
pracownika szczególnie chronionego oparte na zarzucie braku zgody związku zawo-
6
dowego na wypowiedzenie lub rozwiązanie stosunku pracy powinno być zawsze
uwzględnione, niezależnie od tego czy i jakiego naruszenia obowiązków pracowni-
czych pracownik się dopuścił. Wprawdzie niekiedy dopuszcza się możliwość podwa-
żenia szerokiej ochrony wynikającej z art. 32 ustawy o związkach zawodowych ze
względu na klauzulę przewidzianą w art. 8 k.p. jednak jej stosowanie - jako wyjątku
od nadrzędnej reguły pewności zagwarantowanej ustawowo wzmożonej ochrony
trwałości stosunku pracy funkcyjnych działaczy związkowych i radnych - wymaga, by
niezgodność ochrony przewidzianej w art. 32 ustawy o związkach zawodowych z
zasadami współżycia społecznego i społeczno-gospodarczym przeznaczeniem
prawa była ewidentna i nie nasuwała żadnych wątpliwości (tak w wyrokach Sadu
Najwyższego z dnia 15 marca 2006 r., II PK 127/05 oraz z dnia 6 kwietnia 2006 r., III
PK 12/06). Tymczasem Sąd Okręgowy podzielił wywód Sądu Rejonowego, że skar-
żącemu nie przysługuje odszkodowanie w przypadku oddalenia jego żądania o przy-
wrócenie do pracy ze względu na treść art. 8 k.p. mimo uznania, że nierzetelność
skarżącego nie zasługuje na zakwalifikowanie jej jako naruszenie podstawowych
obowiązków pracowniczych, a jedynie podważa zaufanie pracodawcy do skarżącego
jako pracownika sprawującego funkcję kierowniczą. Skarżący podkreślił, że jego za-
chowanie znajduje usprawiedliwienie w przyjętym u pozwanej od 1999 r. zwyczaju
rejestrowania pracownikom Działu BHP siedmiu godzin pracy na odkrywce na prze-
pracowane osiem godzin, niekwestionowanym i akceptowanym przez stronę pozwa-
ną aż do października 2006 r., zwłaszcza że nowe zarządzenie dotyczące sposobu
rejestrowania godzin pracy na odkrywce zostało wprowadzone dopiero w grudniu
2006 r. Dlatego też w ocenie skarżącego jego zachowanie nie może być ocenione w
stopniu na tyle nagannym, aby uzasadniało zastosowanie przez Sąd art. 8 k.p. i w
rezultacie pozbawiało go całkowicie ochrony przysługującej działaczowi związko-
wemu. Skarżący zwrócił uwagę, że Sądy obu instancji generalny zakaz wypowiada-
nia pracownikowi szczególnie chronionemu warunków pracy bez zgody zakładowej
organizacji związkowej wynikający z art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy o związkach zawo-
dowych wadliwie wiążą jedynie z przypadkami, w których zamiar zmiany warunków
pracy miałby stanowić represje wobec jego działalności związkowej na co wskazuje
zawarte w uzasadnieniu stwierdzenie, że wypowiedzenie warunków pracy i płacy
powodowi nie miało jakiegokolwiek związku z jego działalnością związkową. Skar-
żący podniósł też, że wbrew stanowisku Sądów obu instancji, zmiana nazwy stano-
wiska dokonana pismem z dnia 28 września 2006 r., która dodatkowo w niniejszej
7
sprawie prowadziła do pogorszenia sytuacji skarżącego pod względem „obniżenia
prestiżu zawodowego, awansu płacowego i podległości służbowej”, wymagała wy-
powiedzenia zmieniającego, które mogło być dokonane jedynie za zgodą organizacji
związkowej, której działaczem był skarżący. Ponieważ skarżący przy przeniesieniu
nie był poinformowany przez pozwaną o możliwości odwołania się do Sądu od po-
garszającej jego sytuację decyzji pracodawcy, z chwilą gdy dowiedział się o takiej
możliwości zgłosił wniosek o przywrócenie mu terminu do wniesienia odwołania. Sąd
jednak nie uwzględnił jego wniosku, co uzasadnia zarzut naruszenia przepisu art.
265 § 1 k.p.
W konsekwencji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu
Okręgowego w Koninie w zaskarżonej części i zasądzenie od pozwanego na rzecz
powoda kwoty 39.644,46 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem przenie-
sienie skarżącego z dniem 1 października 2006 r. na stanowisko nadsztygara - kie-
rownika Działu BHP bez wypowiedzenia warunków pracy i płacy oraz niezgodnego z
prawem wypowiedzenia mu z dniem 15 lutego 2007 r. umowy o pracę w części doty-
czącej warunków pracy i płacy oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz skarżącego
zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za wszyst-
kie instancje według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wy-
roku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi drugiej in-
stancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach procesu, w tym o
kosztach postępowania przed Sądem Najwyższym.
W odpowiedzi na skargę pozwana wniosła o odmowę przyjęcia skargi do roz-
poznania jako niezawierającej okoliczności uzasadniających jej rozpoznanie, ewen-
tualnie o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów za-
stępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest częściowo uzasadniona w zakresie bezzasadnego
uznania, że pismo pozwanego z dnia 28 września 2006 r. o przeniesieniu skarżące-
go na nowe stanowisko pracy nadsztygara-kierownika działu bezpieczeństwa i higie-
ny pracy było jedynie dostosowaniem nazwy stanowiska do aktualnie obowiązujące-
go schematu organizacyjnego, a przeto nie wymagało zachowania trybu konieczne-
go dla zmiany warunków pracy i płacy. Takiej koncepcji istotnie przeczą dokumenty,
8
z których wynikało, że skarżący awansowany z dniem 1 marca 2002 r. na stanowisko
nadsztygara-kierownika działu bezpieczeństwa i higieny, został z dniem 1 czerwca
2004 r. kolejny raz awansowany na stanowisko głównego specjalisty kierującego
zespołem w dziale bezpieczeństwa i higieny pracy, a następnie pismem z 28 wrze-
śnia 2006 r. był „przeniesiony” z dniem 1 października 2006 r. na stanowisko nad-
sztygara-kierownika działu bezpieczeństwa i higieny, z którego wcześniej, tj. 1
czerwca 2004 r. był awansowany na stanowisko głównego specjalisty. W kategoriach
stosunków pracy konstrukcja prawna awansu łączy się z korzystną zmianą warunków
zatrudnienia, przeto cofnięcie awansu w drodze jednostronnej czynności prawnej
polegającej na niezwłocznym „przeniesieniu” na stanowisko zajmowane przez awan-
sowaniem należy postrzegać jako istotną zmianę warunków pracy i płacy, bo prowa-
dzącą do powrotu na niższe, także mniej prestiżowe stanowisko pracy w strukturze
organizacyjnej pracodawcy. Ponadto już z ustaleń Sądów pierwszej i drugiej instancji
wynikało, że „pozwana nie chcąc obniżać wynagrodzenia powodowi celowo zacho-
wała dwuczłonową nazwę stanowiska pracy, by maksymalna stawka wynagrodzenia
wynosiła 28 kategorię”, co już w konfrontacji z korzystniejszymi regulacjami płaco-
wymi na stanowisku głównego specjalisty wynikającymi z możliwości uzyskania wy-
nagrodzenia według wyższej, bo 29 kategorii zaszeregowania, powinno być rozwa-
żone pod kątem istotnej zmiany warunków pracy lub płacy w drodze jednostronnego
polecenia pracodawcy, którego skarżący nie akceptował.
O bezpodstawnym uznaniu przez pracodawcę, że wskutek przeniesienia z
dniem 1 października 2006 r. zostały zmienione warunki zatrudnienia świadczy istot-
nie treść wypowiedzenia zmieniającego z dnia 15 lutego 2007 r., w którym wypowie-
dziano skarżącemu warunki pracy na stanowisku nadsztygara-kierownika działu bez-
pieczeństwa i higieny pracy, co skarżący kwestionował, twierdząc w pozwie, że w
dacie dokonania tej czynności prawnej zajmował wyższe, bo „awansowe” stanowisko
głównego specjalisty kierującego zespołem w dziale bezpieczeństwa i higieny pracy,
a pisma z 28 września 2006 r. nie traktował jako zmiany warunków zatrudnienia, ale
co najwyższej jako czasowe powierzenie mu innych czynności nadsztygara-kierowni-
ka działu bezpieczeństwa i higieny pracy w okresie sprawowania bardziej ekspono-
wanej funkcji głównego specjalisty w tym dziale.
W świetle wskazanych okoliczności Sąd Najwyższy uznał za wadliwe i naru-
szające przepisy stanowiące podstawy skargi kasacyjnej wypowiedzenie warunków
pracy i płacy ze stanowiska, którego w dacie wypowiedzenia skarżący pracownik nie
9
zajmował, tj. ze stanowiska nadsztygara-kierownika działu bezpieczeństwa i higieny
pracy, na które został przeniesiony z dniem 1 października 2006 r. bez zachowania
trybu wymaganego dla niekorzystnej zmiany warunków zatrudnienia, w stosunku do
pełnionej z „awansu” funkcji głównego specjalisty kierującego zespołem w dziale
bezpieczeństwa i higieny pracy, która łączyła się z wyższym prestiżem zawodowym i
podległością służbową oraz korzystniejszymi regulacjami płacowymi wynikającymi z
możliwości uzyskania wynagrodzenia według wyższej, bo 29 kategorii zaszeregowa-
nia. Wszystko to oznaczało, że już pierwsza jednostronna zmiana warunków zatrud-
nienia skarżącego w drodze polecenia pozwanego pracodawcy była dotknięta istotną
wadą prawną w postaci niezachowania wymaganego trybu porozumienia albo wypo-
wiedzenia warunków pracy i płacy, w którym nie brała stanowczego udziału repre-
zentująca skarżącego zakładowa organizacja związkowa. W tym zakresie pełnomoc-
nik skarżącego prezentował już w postępowaniu pierwszoinstancyjnym procesowe
stanowisko, że przeniesienie w istocie rzeczy na wcześniejsze stanowisko pracy było
dokonane z bezprawnym ominięciem trybu wypowiedzenia zmieniającego i w
związku z tym wnosił o przywrócenie terminu do zaskarżenia tego wypowiedzenia.
Tymczasem Sądy obu instancji nie rozpoznały tego zakresu sprawy, bezzasadnie
uznając, że zmiana warunków pracy z dniem 1 października 2006 r. nie wymagała
zachowania trybu koniecznego dla dokonania istotnego przekształcenia treści sto-
sunku pracy. W tym zakresie trafne okazały się zatem zarzuty naruszenia przepisów
wskazanych w proceduralnych i materialnoprawnych podstawach skargi kasacyjnej.
W ocenie Sądu Najwyższego, przeniesienie pracownika korzystającego ze
szczególnej ochrony prawnej przewidzianej w art. 32 ustawy o związkach zawodo-
wych w drodze polecenia pracodawcy na niższe stanowisko pracy bez zachowania
trybu wypowiedzenia zmieniającego oraz zgody zakładowej organizacji związkowej w
ogóle nie wywołało skutku prawnego w postaci zmiany warunków zatrudnienia. W
konsekwencji także wypowiedzenie zmieniające z 15 lutego 2007 r. było dotknięte
istotnymi wadami nie tylko dlatego, że zostało dokonane bez uzyskania wymaganej
zgody zakładowej organizacji związkowej pracownikowi podlegającemu szczególnej
ochronie przed wypowiedzeniem, ale już dlatego, że dotyczyło stanowiska pracy,
którego ten nie zajmował, bo wcześniej został na nie jednostronnie przeniesiony w
drodze polecenia pozwanego pracodawcy i bez zachowania wymaganych prawem
procedur, tj. wypowiedzenia lub porozumienia zmieniającego. Łącznie stwierdzone
naruszenia obowiązków pozwanego pracodawcy powinny prowadzić do uznania tego
10
wypowiedzenia za wadliwe i naruszające przepisy o wypowiadaniu, choćby wskaza-
ne przyczyny i zaproponowanie mniej korzystnych warunków zatrudnienia były
usprawiedliwione ze względu na rodzaj i wagę naruszanych przezeń obowiązków
pracowniczych.
W tym ostatnim zakresie Sąd Najwyższy nie podzielił zarzutów skargi kasacyj-
nej, uznając, że naruszenie podstawowych obowiązków przez każdego pracownika,
w tym w szczególności przez pełniącego funkcję kierowniczą, w zakresie sprawowa-
nia prawidłowego i rzetelnego nadzoru nad ewidencjonowaniem czasu pracy stano-
wiło rażące pogwałcenie powinności pracowniczych, które ze względu na rodzaj i
wagę naruszanych przezeń obowiązków pracowniczych mogłoby uzasadniać sku-
teczne wypowiedzenie zmieniające także pracownikowi korzystającemu ze wzmożo-
nej ochrony trwałości stosunku pracy, gdyby wcześniejsze czynności dotyczące
stosunku pracy skarżącego odpowiadały prawu.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy wyrokował jak w sentencji na
podstawie art. 39815
k.p.c.
========================================