Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2013 r. w Krakowie

sprawy z wniosku J. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.

o emeryturę

na skutek apelacji organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie Wydziału VII Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 12 lipca 2012 r. sygn. akt VII U 423/12

o d d a l a apelację.

Sygn. akt III AUa 1357/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 12 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział VII Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną przez J. L. decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. z dnia 23 stycznia 2012 r. w ten sposób, że przyznał J. L. emeryturę od daty wniosku.

Jako bezsporne Sąd Okręgowy przyjął, że organ rentowy uznał wnioskodawcy J. L. jako okres uzupełniający, okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 5 sierpnia 1967 r. do 20 sierpnia 1975 r. Natomiast w okresach od dnia 10 maja 1977 r. do 23 maja 1977 r. i od dnia 10 czerwca 1977 r. do 7 grudnia 1977 r. wnioskodawca był zatrudniony w Hucie im. (...) w K. (obecnie (...) S.A.).

Nadto ustalił Sąd Okręgowy, że od 1975 r. wnioskodawca był zameldowany w gospodarstwie rolnym rodziców w Ż.. Po ukończeniu szkoły podstawowej nie kontynuował nauki, ale pomagał rodzicom w pracy na gospodarstwie rolnym. Następnie po zawarciu związku małżeńskiego, przeprowadził się do gospodarstwa rolnego teściów w K. i tam też od dnia 28 sierpnia 1975 r. do 7 grudnia 1977 r. był zameldowany. W tym okresie pracował w gospodarstwie rolnym teściów z wyłączeniem okresu zatrudnienia w Hucie im. (...).

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy przytoczył treść art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227) i wywiódł, że przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również okresy, traktując je jak okresy składkowe, przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. W ocenie Sądu Okręgowego, jako taki okres należy uwzględnić wnioskodawcy okres od dnia 28 sierpnia 1975 r. do 7 grudnia 1977 r. (z wyłączeniem okresów zatrudnienia od dnia 10 maja 1977 r. do 23 maja 1977 r. i od dnia 10 czerwca 1977 r. do 7 grudnia 1977 r.), kiedy pracował on w gospodarstwie rolnym teściów. Z dopuszczonych w sprawie dowodów, a w szczególności zeznań świadka W. G., wynika, że wnioskodawca, który nie ukończył żadnej szkoły, przez cały czas był związany z pracą na gospodarstwie rolnym – najpierw swoich rodziców, a następnie teściów. Skoro zaś wnioskodawca osiągnął wiek 60 lat oraz posiada ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a także legitymuje się ponad 25 latami okresów składkowych i nieskładkowych, wraz z okresem uzupełniającym pracy w gospodarstwie rolnym teściów – to spełnił wszystkie przesłanki wymagane do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku w trybie art. 32 w zw. art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W konsekwencji Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury.

Apelację od wyroku Sądu pierwszej instancji wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. zaskarżając go w całości. Zarzucił naruszenie prawa materialnego, a to art. 184 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 27 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.) poprzez przyjęcie, że wnioskodawca spełnia wymogi w tych przepisach, podczas gdy na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udokumentował 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a także naruszenie art. 10 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez błędne przyjęcie, że wnioskodawca nabył prawo do emerytury od daty wniosku z uwzględnieniem okresu pracy w gospodarstwie rolnym teściów od dnia 28 sierpnia 1975 r. do 7 grudnia 1977 r. (z wyłączeniem okresów zatrudnienia.). Apelujący zarzucił też naruszenie prawa procesowego, a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów oraz nierozważenie wszystkich okoliczności sprawy i w konsekwencji przyjęcie, że w spornym okresie wnioskodawca pracował w gospodarstwie rolnym teściów. Wskazując na tak sformułowane zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu apelujący zakwestionował uznanie przez Sąd pierwszej instancji jako okresu uzupełniającego okresu pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym teściów. Podkreślił przy tym, że Sąd pierwszej instancji nie przeprowadził w tym zakresie wyczerpującego postępowania dowodowego. Zdaniem apelującego zeznania świadków W. G. oraz A. P., nie mogą stanowić dowodu, iż wnioskodawca pracował w gospodarstwie rolnym teściów w spornym okresie, albowiem świadkowie początkowo twierdzili, że wnioskodawca pracował w gospodarstwie rodziców, a dopiero przed Sądem potwierdzili, że pracował on u swoich teściów. Natomiast pominął Sąd pierwszej instancji zeznania C. P. i M. G., które opisały, że wnioskodawca od 28 sierpnia 1975r. pracował tylko w gospodarstwie rolnym teściów.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Nie są trafne zarzuty apelacji odnośnie naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisów prawa procesowego i reguł swobodnej oceny dowodów. W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd pierwszej instancji nie naruszył żadnego z obowiązków wyznaczonych treścią przepisu art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 227 i art. 328 k.p.c., a zawarta w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ocena zebranych dowodów w żadnym razie nie może być uznana za dowolną. Tym bardziej, że organ rentowy podnosi, iż Sąd pierwszej instancji dysponował szczątkowym materiałem dowodowym na okoliczność pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym w spornym okresie i zaniechał przeprowadzenia postępowania uzupełniającego w tym zakresie. Tymczasem organ rentowy, zarówno w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji jak i w apelacji, sam nie zawnioskował dopuszczenia jakichkolwiek dowodów, ani nie wskazał na żaden dowód, który podważałby dokonane ustalenia faktyczne. Natomiast Sąd pierwszej instancji dopuścił szereg dowodów, w tym zeznań świadków, którzy potwierdzili, że w okresie od dnia 28 sierpnia 1975 r. do 7 grudnia 1977 r. (z wyłączeniem okresów zatrudnienia w Hucie im. (...)), wnioskodawca pracował w gospodarstwie rolnym teściów. Okoliczności te potwierdził również sam wnioskodawca. Ponadto Sąd pierwszej instancji wskazał na fakt zameldowania wnioskodawcy w spornym okresie w K. u teściów, którzy prowadzili gospodarstwo rolne, a także zestawił z tym fakt, iż wnioskodawca wtedy nie pracował zawodowo. Wszystkie te dowody oraz doświadczenie życiowe pozwoliły Sądowi pierwszej instancji na niebudzące jakichkolwiek wątpliwości ustalenie, iż w spornym okresie wnioskodawca pracował w gospodarstwie rolnym teściów.

Na aprobatę zasługują również wywody i oceny prawne Sądu pierwszej instancji odnośnie samego zaliczenia do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy spornych okresów pracy w gospodarstwie rolnym teściów jako okresów uzupełniających w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, traktując je jak okresy składkowe. Przesłanki te spełnia praca wnioskodawcy w spornym okresie, która miała charakter pracy stałej, jaka zwyczajowo wymagana jest od dorosłego członka rolniczej wspólnoty rodzinnej, który nie wykonuje pracy zawodowej i zamieszkuje w gospodarstwie rolnym.

W tych okolicznościach zaliczenie do już uznanego stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy (łącznie 24 lata, 3 miesiące i 9 dni) jako uzupełniających okresów pracy w gospodarstwie rolnym teściów w okresie od dnia 28 sierpnia 1975 r. do 7 grudnia 1977 r. (z wyłączeniem okresów zatrudnienia od dnia 10 maja 1977 r. do 23 maja 1977 r. i od dnia 10 czerwca 1977 r. do 7 grudnia 1977 r.), prowadzi do uzupełnienia jego stażu emerytalnego do wymaganych co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Zatem wobec niekwestionowanych okoliczności, iż wnioskodawca ukończył wiek 60 lat, na dzień 1 stycznia 1999 r., posiada staż wynoszący ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, obecnie nie pozostaje w stosunku pracy i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, trafnie Sąd pierwszej instancji przyjął, że spełnia on wszystkie przesłanki wymagane dla nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, o jakich mowa w art. 184 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W konsekwencji zmiana zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do tego świadczenia było zasadne.

W świetle powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.