Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 17 października 2008 r.
II PZ 31/08
Wniesienie skargi o wznowienie postępowania ograniczone jest dwoma
terminami przewidzianymi w art. 407 i art. 408 k.p.c. Trzymiesięczny termin do
wniesienia skargi wynikający z art. 407 k.p.c. określa czasową dopuszczalność
żądania wznowienia postępowania, opierającą się na powiązaniu przyczyny
wznowienia ze świadomością jej istnienia. Natomiast pięcioletni termin wynika-
jący z art. 408 k.p.c. określa czas, w którym - przy jednoczesnym zachowaniu
terminu z art. 407 § 1 k.p.c. - w ogóle dopuszczalne jest żądanie wznowienia
postępowania.
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Małgorzata Gersdorf,
Katarzyna Gonera (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 paź-
dziernika 2008 r. sprawy z powództwa Witolda S. przeciwko PZU [...] SA w W. Od-
dział w G. o uznanie wypowiedzenia umowy za pracę za bezskuteczne, na skutek
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Elblągu z dnia 17 czerwca 2008 r. [...]
o d d a l i ł zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Elblągu wyrokiem z 7
listopada 2005 r. [...] oddalił powództwo Witolda S. przeciwko PZU [...] SA w W. Od-
dział w G. o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne. Od powyż-
szego wyroku powód wniósł apelację. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Elblągu, wyrokiem z 20 stycznia 2006 r. [...] oddalił apelację powoda.
Powód wniósł 15 października 2007 r. skargę o wznowienie postępowania w
sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Elblągu z 20
stycznia 2006 r. [...]. Skarga o wznowienie postępowania została oparta na podsta-
2
wie art. 403 § 2 k.p.c. Powód twierdził, że po wydaniu tego wyroku ujawniły się nowe
okoliczności i dowody w sprawie jego niesłusznego zwolnienia z pracy, z których nie
mógł skorzystać w poprzednim postępowaniu. Dowody te ujawniły się w sprawach:
[...] Sądu Rejonowego w Elblągu i [...] Sądu Okręgowego w Elblągu, która zakoń-
czyła się prawomocnie 20 października 2006 r., oraz w sprawie [...] Sądu Rejonowe-
go w Elblągu i [...] Sądu Okręgowego w Elblągu, która zakończyła się 31 sierpnia
2007 r. Powód wniósł o uznanie i przyjęcie nowych dowodów oraz okoliczności
ujawnionych w sprawach [...], a w konsekwencji o uchylenie lub zmianę zaskarżone-
go wyroku. Powołał się na to, że dopiero w toku kolejnych procesów toczących się z
jego udziałem ujawniły się prawdziwe przyczyny przemawiające za bezzasadnością
dokonanego wobec niego wypowiedzenia umowy o pracę, tj. dyskryminacja, wyzysk,
zawarcie umowy niezgodnej z prawem, przyjęcie do pracy nowych osób w ciągu roku
od dnia jego zwolnienia.
Jednocześnie ze skargą o wznowienie postępowania powód złożył wniosek o
przywrócenie terminu do wniesienia skargi, podając, że od dnia wniesienia pozwu w
sprawie, której wznowienia się domagał [...], do dnia zakończenia procesu w sprawie
o przywrócenie do pracy [...], co nastąpiło 31 sierpnia 2007 r., podejmował starania o
wykazanie rzeczywistej przyczyny jego zwolnienia z pracy. Ostatni wyrok w sprawie
powrotu do pracy zapadł 31 sierpnia 2007 r. Wniosek o przywrócenie terminu został
złożony „z ostrożności procesowej”, ponieważ powód uważa, że skarga o wznowie-
nie postępowania została złożona w terminie, ponieważ termin trzymiesięczny na
wniesienie skargi należy liczyć od wydania wyroku w sprawie [...], czyli od 31 sierpnia
2007 r.
Pozwany PZU [...] SA w W. Oddział w G. wniósł o oddalenie wniosku o przy-
wrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania oraz oddalenie
samej skargi. Pozwany podniósł, że okoliczności podniesione przez skarżącego nie
stanowią przyczyn restytucyjnych, a ponadto istotne znaczenie ma, kiedy powód do-
wiedział się o ewentualnej podstawie wznowienia, czyli o nowych faktach i dowo-
dach, a nie data prawomocnego zakończenia ostatniego procesu między stronami
[...].
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Elblągu, postanowie-
niem z 17 czerwca 2008 r. [...] oddalił wniosek powoda o przywrócenie terminu do
złożenia skargi o wznowienie postępowania i odrzucił skargę o wznowienie postępo-
wania. Sąd ustalił, że skarżący - w ramach podstawy wznowienia przewidzianej w
3
art. 403 § 2 k.p.c. - powołał się na następujące nowe okoliczności faktyczne i chwilę
ich ujawnienia: - o zatrudnieniu nowej pracownicy pani K.-G. dowiedział się w okresie
wypowiedzenia, czyli pomiędzy 1 września a 30 listopada 2005 r., - o zatrudnieniu
pana K. dowiedział się w listopadzie 2006 r., - o zatrudnianiu nowych pracowników w
nowo utworzonej komórce Zespole Organizacji Obsługi Ubezpieczeń Grupowych
dowiedział się w lutym 2007 r., - o nierównym traktowaniu w zakresie nawiązania
stosunku pracy i doboru kadry poprzez utworzenie na podstawie uchwały zarządu z
1 września 2006 r. Zespołu Organizacji Obsługi Ubezpieczeń Grupowych dowiedział
się w lutym 2007 r., - o lekceważącym traktowaniu przez dyrektora Oddziału w G.
dowiedział się z pisma z 18 stycznia 2007 r., - o wyzyskiwaniu go przez pracodawcę
oraz o tym, że zawarta z nim umowa zmieniająca warunki pracy była niezgodna z
prawem pracy, dowiedział się z pisma Państwowej Inspekcji Pracy z 6 lutego 2006 r.,
- o dyskryminacji ze względu na ułomność dowiedział się na rozprawie w sprawie [...]
w dniu 24 marca 2006 r., - o złożeniu zaświadczeń Rp-7 i ZUS Z-3 z błędami dowie-
dział się 20 stycznia 2006 r.
Sąd Okręgowy stwierdził, że w postępowaniu cywilnym obowiązuje zasada
niewzruszalności prawomocnych wyroków sądowych (art. 365 § 1 k.p.c.). Przepisy
określające warunki, w których może nastąpić uchylenie lub zmiana prawomocnego
orzeczenia muszą być interpretowane ściśle. Skarga o wznowienie postępowania
podlega badaniu przez sąd pod kątem dopuszczalności samej skargi oraz dopusz-
czalności wznowienia postępowania. O dopuszczalności skargi decyduje zachowanie
ustawowego terminu do jej wniesienia (art. 407 i 408 k.p.c.) oraz oparcie skargi na
ustawowych podstawach wznowienia wymienionych w art. 401, 4011
i 403 k.p.c.,
natomiast badanie dopuszczalności wznowienia obejmuje ocenę zasadności skargi.
Sąd Okręgowy podkreślił, że w przedmiotowej sprawie skarżący oparł skargę na
podstawie przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c., czyli późniejszym wykryciu takich oko-
liczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogły mieć wpływ na wynik
sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Wska-
zał przy tym liczne fakty, o których zaistnieniu dowiedział się w okresie od września
2005 r. do lutego 2007 r.
Zgodnie z art. 407 § 1 k.p.c. skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzy-
miesięcznym; termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podsta-
wie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak nale-
żytej reprezentacji - od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub
4
jej przedstawiciel ustawowy. W ocenie Sądu Okręgowego powód bez wątpienia
przekroczył trzymiesięczny termin na wniesienie skargi, ponieważ o ostatniej okolicz-
ności stanowiącej w jego ocenie podstawę wznowienia nabył wiedzę w lutym 2007 r.,
zaś pismo procesowe zawierające skargę wpłynęło do Sądu 15 października 2007 r.
Ustalając daty, w których powód powziął wiadomość o nowych okolicznościach fak-
tycznych, Sąd Okręgowy uwzględnił część twierdzeń samego powoda (zawartych w
jego pismach procesowych oraz wypowiedziach podczas rozprawy), a także utrwa-
loną w orzecznictwie zasadę, że w wypadku, gdy podstawą wznowienia postępowa-
nia są fakty ujawnione w toku postępowania dowodowego (w dalszym postępowaniu
w tej samej sprawie lub w sprawie innej), przewidziany w art. 407 § 1 k.p.c. termin
trzymiesięczny na wniesienie skargi o wznowienie postępowania liczy się nie od daty
uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie, w którym te fakty zo-
stały ujawnione, lecz od zapoznania się z nimi przez stronę żądającą wznowienia
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z 14 października 1976 r., IV CZ 103/76,
LEX nr 7857 i z 25 stycznia 1967 r., II CZ 128/66, OSP 1968 nr 9, poz. 198). Zda-
niem Sądu Okręgowego, nie można było przyjąć za skarżącym, że o jego dyskrymi-
nacji ze względu na ułomność, o bezprawności umowy zmieniającej warunki pracy
oraz o błędach w zaświadczeniach Rp-7 i ZUS Z-3 dowiedział się on dopiero z chwilą
wydania wyroków przez sąd w sprawach dotyczących tych zdarzeń. Powód sam
podniósł na rozprawie w dniu 24 marca 2006 r. [...], że przełożony wspomniał o prze-
sunięciu go na inne stanowisko z powodu ułomności. O naruszeniu przepisów prawa
pracy poprzez zawarcie z powodem umowy o pracę „zmniejszającej etat” powód
dowiedział się z pisma Państwowej Inspekcji Pracy, które otrzymał 6 lutego 2006 r.
Natomiast o błędach występujących dokumentach Rp-7 i ZUS Z-3 powód wiedział
najpóźniej w dniu wniesienia pozwu w sprawie [...], czyli 30 stycznia 2006 r.
W ocenie Sądu drugiej instancji nie można uznać za słuszne stanowiska skar-
żącego, że terminem początkowym do wniesienia skargi było wydanie przez Sąd
Okręgowy w Elblągu wyroku z 31 sierpnia 2007 r. [...] w sprawie o przywrócenie do
pracy. Po pierwsze, większość podnoszonych przez powoda okoliczności była mu
znana przed wytoczeniem procesu w tej sprawie. Po drugie, część z tych faktów roz-
poznawał już Sąd w trakcie tego postępowania. Tym samym należało uznać, że o
faktach, które zdaniem powoda stanowią podstawę wznowienia, skarżący wiedział
przed wydaniem wyroku w pierwszej instancji w sprawie [...], tj. przed 28 marca 2007
r. (w dniu 31 sierpnia 2007 r. zapadł wyrok w drugiej instancji, w sprawie [...]). Sąd
5
Okręgowy uznał ostatecznie, że skarga o wznowienie postępowania została złożona
po terminie określonym w art. 407 k.p.c., stąd w pierwszej kolejności rozpoznał wnio-
sek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania.
Sąd Okręgowy stwierdził, że stanowisko skarżącego w przedmiocie zachowa-
nia terminu do wniesienia skargi było niejednolite i niekonsekwentne - z jednej strony
powód złożył wniosek o przywrócenie terminu, z drugiej zaś na rozprawie w dniu 17
czerwca 2008 r. twierdził, że w jego ocenie skargę złożył w terminie; jednocześnie
przyznawał, że o okolicznościach, które stanowią podstawę wznowienia, uzyskał
wiedzę w toku postępowania dowodowego w sprawie [...], ale zachowanie terminu do
wniesienia skargi łączył z datą wydania wyroku w sprawie [...].
Sąd Okręgowy oddalił wniosek o przywrócenie terminu uznając, że nie zasłu-
guje on na uwzględnienie. Przy rozpatrywaniu wniosku o przywrócenie terminu do
wniesienia skargi o wznowienie postępowania należało mieć na względzie przesłanki
z art. 168 § 1 k.p.c., w szczególności brak winy strony ubiegającej się o przywrócenie
terminu. Uzasadniając wniosek o przywrócenie terminu powód twierdził, że w jego
ocenie wniósł skargę w terminie, jednocześnie wyjaśniając, że nie do końca wiedział,
kiedy można domagać się wznowienia postępowania, czy w ciągu roku, czy też
trzech miesięcy od wykrycia nowych okoliczności. Wyjaśnił, że przeczytał stosowny
przepis z Kodeksu postępowania cywilnego, jednakże z uwagi na fakt, że nie jest
prawnikiem, nie miał dokładnej wiedzy na temat terminu do złożenia skargi o wzno-
wienie postępowania. Sąd Okręgowy stwierdził, że zgodnie z utrwalonym poglądem
doktryny i orzecznictwa nieznajomość przepisów postępowania nie może być uznana
za niezawinioną przyczynę uchybienia dokonania czynności procesowej w terminie
(postanowienie Sądu Najwyższego z 25 lutego 1998 r., II UKN 519/97, OSNAPiUS
1999 nr 1, poz. 36), a tylko niezawinione przyczyny mogą stanowić podstawę do
przywrócenia terminu.
Odnosząc się do argumentu powoda co do konieczności zastosowania wobec
niego dłuższego terminu do wniesienia skargi, bowiem nie był w toku procesu, które-
go wznowienia się domaga, należycie reprezentowany, Sąd drugiej instancji uznał,
że argument ten jako całkowicie chybiony nie zasługiwał na uwzględnienie. Powód
powyższą okoliczność wywodził z faktu, że nie reprezentował go w prawomocnie
zakończonym postępowaniu profesjonalny pełnomocnik. Sąd Okręgowy stwierdził,
że - jak wynikało z postawy skarżącego prezentowanej w sprawie [...] i z charakteru
sporu - nie zachodziła potrzeba ustanawiania dla niego pełnomocnika z urzędu. Sąd
6
Okręgowy podkreślił, że możność żądania wznowienia postępowania z powodu nie-
ważności wywołanej brakiem należytej reprezentacji (art. 401 pkt 2 k.p.c.) z oczywi-
stych względów dotyczy tylko tej strony, która była nienależycie reprezentowana i
przez to ona sama lub jej organ lub ewentualny przedstawiciel ustawowy nie wie-
dzieli o toczącym się postępowaniu. Tylko taka strona może się znaleźć w sytuacji, o
której mowa w art. 407 § 1 in fine k.p.c., bo tylko do takiej strony może odnosić się
sformułowanie „dowiedziała się o wyroku”. W przeciwnym razie nie byłoby w ogóle
możliwe obliczanie terminu z art. 407 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z
19 listopada 2003 r., V CZ 111/03, LEX nr 168298).
Konsekwencją oddalenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia
skargi o wznowienie postępowania było przyjęcie, że skarga ta została złożona po
terminie. Z tej przyczyny na podstawie art. 410 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy odrzucił
skargę.
Postanowienie Sądu Okręgowego zaskarżył pełnomocnik powoda w części
dotyczącej odrzucenia skargi o wznowienie postępowania, zarzucając mu naruszenie
przepisów postępowania, a mianowicie art. 401 pkt 2 k.p.c., poprzez uznanie, że po-
wód był należycie reprezentowany w procesie, chociaż odmówiono mu ustanowienia
przez Sąd profesjonalnego pełnomocnika, czego konsekwencją było wydanie przez
Sąd postanowienia z obrazą innych przepisów prawa procesowego, a mianowicie
art. 407 k.p.c., art. 408 k.p.c. i 410 § 1 k.p.c. Skarżący zarzucił także naruszenie art.
477 k.p.c., ponieważ Sąd rozpoznający prawomocnie zakończoną sprawę nie po-
uczył go o roszczeniach wynikających z przytoczonych przez niego faktów. W
związku z pozbawieniem go należytej reprezentacji w procesie, powód powinien
skorzystać z dłuższego terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania
przewidzianego w art. 408 k.p.c. Niezależnie od tego, powód w braku pouczenia go
przez Sąd oraz uczestnictwie w rozprawie sędziego wyłączonego z mocy ustawy
(art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c.) upatruje swoją przegraną i występującą nierówność wobec
prawa, skoro skutek nieznajomości prawa dotyka tylko jego. Pełnomocnik powoda
wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zasądzenie kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione. Skarżący zarzucił przede wszystkim narusze-
nie art. 407 i 408 k.p.c., twierdząc, że w stosunku do powoda powinien być zastoso-
7
wany „dłuższy” termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania „w oparciu o
art. 401 pkt 2 k.p.c., albowiem nie był on należycie reprezentowany z powodu odmo-
wy ustanowienia mu przez Sąd profesjonalnego pełnomocnika”.
Zarzut ten jest całkowicie chybiony. Niezależnie od tego, że odmowa ustano-
wienia pełnomocnika z urzędu nie może być rozpatrywana w kategoriach „braku na-
leżytej reprezentacji”, należy zwrócić uwagę na to, że w postępowaniu, którego doty-
czy skarga o wznowienie postępowania (a mianowicie w sprawie [...] Sądu Rejono-
wego w Elblągu oraz [...] Sądu Okręgowego w Elblągu) powód nie zgłaszał wniosku
o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Wniosek taki złożył natomiast w sprawie [...]
Sądu Rejonowego w Elblągu i [...] Sądu Okręgowego w Elblągu, ale skarga o wzno-
wienie postępowania nie dotyczy tej sprawy. Ewentualne uchybienia procesowe Są-
dów rozpoznających sprawy [...] nie mogą mieć znaczenia dla konstruowania jako
podstawy wznowienia postępowania w sprawie [...] braku należytej reprezentacji po-
woda (art. 401 pkt 2 k.p.c.). A nawet gdyby powód był takiej reprezentacji pozbawio-
ny w procesie zakończonym prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Elblągu z
20 stycznia 2006 r. [...], którego dotyczy skarga o wznowienie postępowania, nie
miałoby to znaczenia dla sposobu ustalenia terminu, w którym najpóźniej powinien
był wnieść skargę o wznowienie postępowania.
Wniesienie skargi o wznowienie postępowania ograniczone jest terminem (art.
407 i 408 k.p.c.). Skarga wniesiona po upływie terminu zostaje odrzucona (art. 410 §
1 k.p.c.). Dopuszczalny jest wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi
(art. 168-172 k.p.c.). Termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania jest
jednakowy dla wszystkich przypadków dopuszczalnego wznowienia postępowania i
wynosi trzy miesiące od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowie-
nia (art. 407 k.p.c.) oraz pięć lat od uprawomocnienia się wyroku (art. 408 k.p.c.).
Zgodnie z art. 407 § 1 k.p.c. (§ 2 nie ma w rozpoznawanej sprawie zastosowania),
skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od
dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest
pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym
o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy. Jak wyni-
ka z przytoczonego przepisu, termin do złożenia skargi o wznowienie postępowania
rozpoczyna bieg od dnia, w którym stało się możliwe jej złożenie. W zasadzie jego
bieg rozpoczyna się w dniu, w którym strona dowiedziała się o tym, że istnieje okre-
ślona podstawa do wznowienia postępowania. Strona dowiaduje się o podstawie
8
wznowienia w chwili, w której dociera do niej wiadomość, że nastąpiły określone
uchybienia lub zdarzenia, które według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego
(art. 401, art. 4011
i art. 403) mogą stanowić podstawę wznowienia.
Gdyby podstawą wznowienia postępowania miał być brak należytej reprezen-
tacji związany z odmową ustanowienia dla powoda przez sąd profesjonalnego peł-
nomocnika w sprawie [...] Sądu Rejonowego w Elblągu oraz [...] Sądu Okręgowego w
Elblągu (art. 401 pkt 2 k.p.c.), to chwilą, w której powód dowiedział się o tej podsta-
wie wznowienia, była chwila uprawomocnienia się postanowienia odmawiającego
ustanowienia dla niego pełnomocnika. Ponieważ w żadnym wypadku termin do zło-
żenia skargi o wznowienie postępowania nie może się rozpocząć przed uprawomoc-
nieniem się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, trzymiesięczny termin
z art. 407 § 1 k.p.c. należałoby liczyć od chwili uprawomocnienia się wyroku z 20
stycznia 2006 r. [...].
Z kolei, jeżeli podstawą wznowienia postępowania - wskazywaną przez powo-
da od chwili złożenia skargi - było późniejsze wykrycie takich okoliczności faktycz-
nych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z któ-
rych strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu (art. 403 § 2 k.p.c.), to
czasem, w którym powód dowiedział się o tej podstawie wznowienia, były różne zda-
rzenia szczegółowo ustalone i opisane przez Sąd Okręgowy, jakie miały miejsce w
okresie od września 2005 r. do lutego 2007 r., czyli więcej niż trzy miesiące przed
złożeniem przez powoda w dniu 15 października 2007 r. skargi o wznowienie postę-
powania.
Przepis art.407 § 1 in fine k.p.c. wyraźnie przyjmuje, że wtedy gdy przyczyną
wznowienia postępowania jest pozbawienie strony możliwości działania lub należytej
reprezentacji, termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania rozpoczyna
swój bieg i musi być odpowiednio liczony: a) od dnia, w którym strona, jej organ lub
przedstawiciel ustawowy (w przypadku powoda może chodzić tylko o niego samego)
dowiedzieli się o wyroku, jaki zapadł w sprawie, w której pozbawieni byli możliwości
działania; b) a w przypadku nienależytej reprezentacji - od dnia, w którym o wydanym
wyroku dowiedział się podmiot reprezentujący stronę (przedstawiciel ustawowy, or-
gan powołany do reprezentacji). W przypadku powoda, który zdaniem Sądu Najwyż-
szego nie był pozbawiony należytej reprezentacji w procesie zakończonym prawo-
mocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Elblągu z 20 stycznia 2006 r. [...], którego
dotyczy skarga o wznowienie postępowania, trzymiesięczny termin określony w art.
9
407 § 1 in fine k.p.c. musiałby być liczony od chwili, w której powód dowiedział się o
tym wyroku, czyli faktycznie od 20 stycznia 2006 r., tymczasem skarga o wznowienie
postępowania została wniesiona 15 października 2007 r.
Art. 408 k.p.c. wprowadza drugi - pięcioletni - termin obowiązujący przy wno-
szeniu skargi o wznowienie postępowania. Termin ten określa czas, w którym skarga
może być skutecznie złożona. Trzymiesięczny termin do wniesienia skargi wynikają-
cy z art. 407 k.p.c. określa czasową dopuszczalność żądania wznowienia postępo-
wania, opierającą się na powiązaniu przyczyny wznowienia ze świadomością jej ist-
nienia, natomiast art. 408 k.p.c. określa czas, w którym - przy zachowaniu terminu z
art. 407 k.p.c. - w ogóle dopuszczalne jest żądanie wznowienia postępowania. Ter-
min pięcioletni nie obowiązuje tylko wtedy, gdy skarga o wznowienie postępowania
opiera się na zarzucie niemożności działania lub braku należytej reprezentacji (art.
401 pkt 2 k.p.c.). W tych wypadkach nie ma terminu ograniczającego w sposób bez-
względny dopuszczalność wniesienia skargi o wznowienie postępowania, a jedynym
terminem ograniczającym jej wniesienie jest termin trzymiesięczny wynikający z art.
407 § 1 k.p.c.
Domagając się zastosowania wobec niego „dłuższego” terminu do wniesienia
skargi o wznowienie postępowania w oparciu o art. 401 pkt 2 k.p.c., skarżący zdaje
się nie dostrzegać, że w przypadku braku należytej reprezentacji jako podstawy
wznowienia nie obowiązuje tylko pięcioletni termin z art. 408 k.p.c., nadal natomiast
obowiązuje termin trzymiesięczny z art. 407 § 1 k.p.c. Ponieważ powód zmieścił się
w pięcioletnim terminie określonym w art. 408 k.p.c. (prawomocny wyrok kończący
postępowanie, którego wznowienia się domagał, został wydany 20 stycznia 2006 r.,
skarga o wznowienie postępowania wpłynęła do Sądu 15 października 2007 r.), jego
wniosek o zastosowanie „dłuższego” terminu do wniesienia skargi o wznowienie po-
stępowania był nie tylko bezprzedmiotowy, ale także niezrozumiały.
Zawarty w zażaleniu zarzut naruszenia art. 477 k.p.c. jest niekonkretny i przez
to niejasny, ponieważ z treści uzasadnienia zażalenia nie wynika, w której z licznych
spraw prowadzonych przez powoda sąd pierwszej instancji nie pouczył go o rosz-
czeniach wynikających z przytoczonych przez niego faktów, z kolei zarzut naruszenia
art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c. w związku z udziałem w składzie sądu w czasie rozpraw w
dniach 9 stycznia i 6 lutego 2008 r. sędziego wyłączonego z mocy ustawy nie został
w jakikolwiek sposób uzasadniony (nie wiadomo, którego sędziego spośród trzech
sędziów zawodowych to dotyczyło i dlaczego był on wyłączony z mocy ustawy).
10
Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że Sąd Okręgowy prawidłowo
przyjął, że powód uchybił terminowi do wniesienia skargi o wznowienie postępowania
określonemu w art. 407 § 1 k.p.c., czego konsekwencją było odrzucenie skargi na
podstawie art. 410 § 1 k.p.c.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na podstawie
art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art. 39814
k.p.c.
========================================