Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 85/08
POSTANOWIENIE
Dnia 30 października 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi P. W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego z
dnia 20 maja 2008 r., sygn. akt I ACa (…)
w sprawie z powództwa P. W.
przeciwko P. Ż.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 30 października 2008
r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 10 września 2008 r.,
sygn. akt WSC (…),
uchyla zaskarżone postanowienie
Uzasadnienie
Powód P. W. zastępowany przez pełnomocnika procesowego – radcę prawnego
S. S. - złożył skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Apelacyjnego z dnia 20 maja 2008 r. W skardze nie zostały podane adresy stron
ani ich pełnomocników. Załączone do skargi pełnomocnictwo dla pełnomocnika
procesowego w części nagłówkowej zawierało dane powoda, poniżej adres – Ł. ul. K.
Nie było na nim natomiast danych określających miejsce wykonywania zawodu przez
pełnomocnika, ani jego miejsca zamieszkania.
2
Sąd Apelacyjny wezwał powoda do wskazania adresu jego pełnomocnika pod
rygorem odrzucenia skargi. Cztery dni później wysłał do pełnomocnika powoda –
również na adres w Ł., odpowiedź strony przeciwnej na skargę, zaznaczając na
kopercie, że jest to adres dla doręczeń. Odpowiedź na skargę dotarła do pełnomocnika,
który adresu w Ł. rzeczywiście używał jako adresu dla doręczeń zarówno w czasie
prowadzenia sporu zakończonego wyrokiem z 20 maja 2008 r., jak i w obecnym
postępowaniu. Pismo skierowane do powoda odebrała jego żona, powód przebywa
bowiem w Anglii. Żona powoda uznała, że skoro sąd domaga się adresu pełnomocnika,
mimo że zna jego adres do doręczeń, to zapewne chodzi o adres domowy, który ustaliła
i podała, tyle że po wyznaczonym terminie.
Wcześniej, w dniu 10 września 2008 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę i zasądził
od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu. Sąd ten wyjaśnił, że powód nie
wskazał, mimo wezwania, adresu radcy prawnego S. S., wobec czego nie został
usunięty brak skargi, uniemożliwiający nadanie jej biegu.
W zażaleniu na powyższe postanowienie powód domagał się jego uchylenia i
zasądzenia kosztów postępowania za obie instancje. Zarzucił naruszenie art. 4245
§ 2,
art. 4246
§ 3 oraz art. 126 i art. 130 k.p.c. przez błędne przyjęcie, że skarga o
stwierdzenie niegodności z prawem prawomocnego orzeczenia dotknięta była brakiem
uniemożliwiającym nadanie jej prawidłowego biegu. Wyjaśnił, że ten sam adres dla
doręczeń był przez niego stosowany w toku postępowania w sprawie zakończonej
orzeczeniem skarżonym obecnie skargą o stwierdzenie niegodności z prawem, już więc
z tej przyczyny winien być znany Sądowi. Podjęte przez ten Sąd czynności polegające
na prawidłowym doręczeniu korespondencji pełnomocnikowi pod ten adres, jeszcze
przed wyjaśnieniem wątpliwości przez stronę powodową, potwierdzają, że Sąd
Apelacyjny znał powyższy adres.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie budzi wątpliwości, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, poza posiadaniem elementów kreatywnych, przewidzianych
w art. 4245
§ 1 k.p.c., musi spełniać także wymagania stawiane każdemu pismu
procesowemu (art. 126 – 128 k.p.c.). Jako pierwsze pismo w sprawie powinna zatem
zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli
ustawowych i pełnomocników (art. 126 § 2 k.p.c.). Skarga powoda tych danych nie
zawierała. Jedynie w pełnomocnictwie załączonym do niej podany był adres pod
imieniem i nazwiskiem powoda, co wskazywało, że jest to adres powoda. Skarga nie
3
zachowywała zatem warunków formalnych. W orzecznictwie wskazuje się jednak, że nie
każde wymaganie przewidziane w art. 126 – 128 k.p.c. uzasadnia zastosowanie
postępowania przewidzianego w art. 130 § 1 i 2 k.p.c. Powinno być ono wdrażane tylko
wtedy, gdy na skutek niezachowania warunków formalnych pismo nie może otrzymać
prawidłowego biegu (por. np. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2001
r., III CZP 53/01, "Prokuratura i Prawo" z 2002, nr 5, poz. 37, postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 8 grudnia 1997 r., III CKN 289/97, OSNC z 1998, nr 5, poz. 90 czy
uchwałę z dnia 21 listopada 2006 r., III CZP 101/06, OSNC z 2007, nr 7 – 8, poz. 103).
Wprawdzie wdrożone przez Sąd Apelacyjny postępowanie oparte było na treści art.
4246
§ 2 k.p.c., a nie art. 130 § 1 i 2 k.p.c., jednak także w tym wypadku znajduje
zastosowanie reguła, że poprawienia lub uzupełnienia wymagają takie tylko niedostatki
skargi, które nie pozwalają nadać jej właściwego biegu. Wynika to z zawartego w art.
4245
§ 2 k.p.c. odesłania do przepisów normujących wymagania stawiane pismu
procesowemu, które to wymagania odczytywać należy z uwzględnieniem zakresu
postępowania naprawczego przewidzianego w art. 130 § 1 i 2 k.p.c.
Postępowanie Sądu Apelacyjnego dowodziło, że w rozpatrywanym wypadku
stwierdzone uchybienie warunkom formalnym skargi nie tamowało możliwości nadania
skardze dalszego biegu, ani też nie stanowiło przeszkody dla należytego toku sprawy.
Sąd ten bowiem, posiłkując się wiedzą posiadaną ze sprawy zakończonej orzeczeniem
skarżonym obecnie przez powoda skargą przewidzianą w art. 4241
k.p.c., prawidłowo
odczytał adres podany w nagłówku pełnomocnictwa jako adres, pod który należy
dokonywać doręczeń dla pełnomocnika powoda. Wskazuje na to treść zarządzenia
przewodniczącego z dnia 6 sierpnia 2008 r., w którym – mimo braku odpowiedzi powoda
na wezwanie do podania adresu – znalazło się bezwarunkowe polecenie doręczenia
pełnomocnikowi odpisu odpowiedzi na skargę, zrealizowane poprzez wysłanie tego
dokumentu na adres dla doręczeń w Ł. przy ul. K. Prawidłowość tego adresu została
następnie potwierdzona w informacji udzielonej przez żonę powoda (legitymującą się
również jego pełnomocnictwem) i przez reprezentującego go radcę prawnego.
Tym samym w rozpatrywanym wypadku odrzucenie skargi na podstawie art. 4246
§ 3 k.p.c. było nieuzasadnione, co powoduje konieczność uchylenia zaskarżonego
postanowienia na podstawie art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39815
§ 1 zd. 1 k.p.c.