Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 223/08
P O S T A N O W I E N I E
Dnia 14 listopada 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jadwiga ŻywolewskaŁawniczak (przewodniczący)
SSN Andrzej Deptuła (sprawozdawca)
SSN Marian Buliński
Protokolant Małgorzata Żmudka
przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Zbigniewa Goszczyńskiego
w sprawie J. C.
uniewinnionego z art. 233 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 14 listopada 2008 r.,
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego
na niekorzyść J. C.
od postanowienia Sądu Rejonowego w T.
z dnia 18 grudnia 2007 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i sprawę przekazuje Sądowi
Rejonowemu w T. do ponownego rozpoznania.
U Z A S A D N I E N I E
Postanowieniem z dnia 18 grudnia 2007 r.– Sąd Rejonowy w T.
zasądził od Skarbu Państwa – Prokuratury Rejonowej w Ś. kwotę 4.136 zł
2
na rzecz J. C. (prawomocnie uniewinnionego od stawianych zarzutów w
sprawie sygn. II K 199/04) tytułem zwrotu kosztów obrońcy z wyboru.
Postanowienie to zaskarżył kasacją, wniesioną – jak określono w
petitum – na niekorzyść J. C., Prokurator Generalny, zarzucając rażące i
mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisu prawa
procesowego art. 632 pkt 2 k.p.k. polegające na błędnym wskazaniu
Prokuratury Rejonowej w T., jako organu zobowiązanego w imieniu
Skarbu Państwa do zwrotu J. C. kosztów ustanowienia obrońcy z wyboru,
w sytuacji, gdy zgodnie z § 27 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 27 sierpnia 2007 r. – Regulaminu wewnętrznego
urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz.
U. Nr 169, poz. 1189) prokuratura rejonowa nie jest statio fisci Skarbu
Państwa, który posiadałby własny budżet, w związku z czym nie może
dokonać wypłaty zwrotu kosztów, co czyni orzeczenie niewykonalnym.
W kasacji sformułowano wniosek o uchylenie postanowienia i
przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w T. do ponownego rozpoznania
w tym zakresie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja okazała się w pełni zasadną.
Stosownie do art. 632 pkt 2 k.p.k., do jego nowelizacji ustawą z dnia
7 marca 2007 r. (Dz. U. Nr 80, poz. 539), w procesie z oskarżenia
publicznego, zasadą było, że w razie uniewinnienia oskarżonego lub
umorzenia postępowania, koszty procesu ponosił Skarb Państwa, z
wyjątkiem jednak kosztów występowania w sprawie obrońcy lub
pełnomocnika z wyboru, z tym wszakże, że „w uzasadnionych wypadkach”
sąd mógł przyznać oskarżonemu zwrot kosztów w całości lub w części w
zakresie wynagrodzenia jednego obrońcy z wyboru. Przepis ten został
zakwestionowany w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 lipca
2006 r. (SK 21/04, Dz. U. Nr 141, poz. 1013).
3
Wskazana nowelizacja z 7 marca 2007 r. zmieniła omawiany przepis
i nadała mu jego obecną treść. W obecnie obowiązującym stanie prawnym
zasada zwrotu kosztów związanych z udziałem obrońcy z wyboru, przy
uniewinnieniu oskarżonego lub umorzeniu postępowania w sprawach z
oskarżenia publicznego, jest bezdyskusyjna. Koszty te ponosi Skarb
Państwa (z wyjątkami, o których mowa w pkt 2 ww. przepisu).
Sąd Rejonowy w T. trafnie „odczytał” treść obecnie obowiązującego
przepisu art. 632 k.p.k., tyle tylko, że błędnie uznał Prokuraturę Rejonową
w T. za statio fisci Skarbu Państwa, co zasadnie zarzucone zostało w
kasacji.
Sąd Rejonowy najwyraźniej nie dostrzegł zasad organizacyjnych
jednostek prokuratury, w tym głównie, że jedynie prokuratura okręgowa (a
nie rejonowa) posiada samodzielność finansową i to do jej zadań należy
prowadzenie spraw finansowoksięgowych, związanych z wykonywaniem
budżetu prokuratury okręgowej i podległych jej prokuratur rejonowych. W
tej materii wskazać trzeba na Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z
dnia 27 sierpnia 2007 r. – Regulaminu wewnętrznego powszechnych
jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz. U. Nr 169, poz. 1189), ze
szczególnym uwzględnieniem § 27 ust. 1 pkt 1.
W konsekwencji Sąd Rejonowy w T. błędnie uznał, że Prokuratura
Rejonowa w T. posiada własny budżet i jest tym samym statio fisci Skarbu
Państwa.
W rzeczywistości to Sąd Rejonowy w T. jest, w zaistniałym układzie
procesowym, statio fisci Skarbu państwa albowiem w myśl
Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 stycznia 2008 r. w
sprawie szczegółowych zasad prowadzenia gospodarki finansowej i
działalności inwestycyjnej sądów powszechnych (Dz. U. Nr 11, poz. 69) to
prezes sądu rejonowego lub kierownik finansowy sądu jest dysponentem
budżetu trzeciego stopnia.
4
W tym stanie rzeczy należało orzec jak w części dyspozytywnej
postanowienia.