Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 90/08
POSTANOWIENIE
Dnia 16 stycznia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Henryk Pietrzkowski
w sprawie z powództwa T.S.
przeciwko Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Okręgowego i Prokuratorowi
Okręgowemu
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 stycznia 2009 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 lipca 2008 r.,
oddala zażalenie oraz wniosek o przyznanie kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
w postępowaniu zażaleniowym; zasądza od powoda T.S. na
rzecz Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa 2700 złotych
tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
W sprawie z powództwa T.S. przeciwko Skarbowi Państwa Prezesowi Sądu
Okręgowego oraz Prokuratorowi Okręgowemu o zapłatę kwoty 48.800 złotych
tytułem odszkodowania za bezprawne działania funkcjonariuszy państwowych Sąd
Okręgowy oddalił powództwo, a Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda.
Powód wniósł skargę o wznowienie postępowania na podstawie art. 403 § 2
k.p.c. W uzasadnieniu podał, że na dzień wyrokowania Sąd pierwszej instancji
ustalił, że wskazani w sprawie funkcjonariusze państwowi nie popełnili przestępstw,
co uzasadniało oddalenie powództwa. Prawomocne postanowienie Sądu
Rejonowego w K. z dnia 11 lutego 2008 r. wydane w sprawie [...] potwierdza –
zdaniem powoda – fakt popełnienia przestępstw przez funkcjonariuszy
państwowych, a okoliczność ta – wcześniej nieznana Sądowi Apelacyjnemu
powinna mieć decydujący wpływ na orzeczenie tego Sądu.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 25 lipca 2008 r. odrzucił skargę o
wznowienie postępowania. Sąd Apelacyjny stwierdził, że zgodnie z art. 403 § 2
k.p.c. strona może żądać wznowienia postępowania w razie późniejszego wykrycia
takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć
wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim
postępowaniu. Z uzasadnienia skargi o wznowienie wynika, że nowa okoliczność i
jednocześnie środek dowodowy w postaci orzeczenia sądu karnego powstała w
dniu 11 lutego 2008 r. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 1969
r. III PZP 63/68, OSNCP z 1969 r., nr 12, poz. 208, wpisaną do księgi zasad
prawnych środek dowodowy, który powstał po uprawomocnieniu się wyroku, nie
stanowi podstawy wznowienia postępowania przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c.
Skoro skarga nie została oparta na ustawowej podstawie wznowienia podlegała
odrzuceniu na mocy art. 410 § 1 k.p.c.
W zażaleniu na powyższe postanowienie powód zarzucił naruszenie art. 410
§ 1 k.p.c. przez nieuzasadnione przyjęcie, że zachodzi przesłanka odrzucenia
skargi powoda z uwagi na brak oparcia skargi na ustawowej przesłance. Podniósł,
że w skardze o wznowienie wskazał dwie okoliczności umożliwiające wznowienie
postępowania. Pierwsza dotyczy okoliczności popełnienia przestępstwa.
3
Orzeczenie Sądu Rejonowego w K. z dnia 11 lutego 2008 r. zapadło po wyroku
Sądu Apelacyjnego, kończącego postępowanie w tej sprawie, jednakże dowód w
postaci dokumentów zawartych w aktach prokuratorskich powstał wcześniej.
Powód nie mógł się skutecznie powołać na dowody zawarte w aktach
prokuratorskich z uwagi na brak zakończenia postępowania w sprawie. Obecnie po
uzyskaniu wiedzy w zakresie zakończenia postępowania karnego – jego zdaniem –
konieczny i uzasadniony stał się wniosek o wznowienie postępowania cywilnego.
Drugą przyczyną skargi o wznowienie miało być pozbawienie go możności
działania w procesie. Pozbawienie możności działania nastąpić miało na skutek nie
zawiadomienia powoda o rozprawie apelacyjnej i wadliwego działania jego
pełnomocnika, który nie stawił się na rozprawę i nie złożył wniosku o sporządzenie
uzasadnienia wyroku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powoływane w skardze o wznowienie postanowienie Sądu Rejonowego
w K. z dnia 11 lutego 2008 r. jako nowy dowód popełnienia przestępstwa przez
funkcjonariuszy państwowych, utrzymywało w mocy zaskarżone postanowienie
Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Z. z dnia 12 czerwca 2006 r. o umorzeniu
postępowania karnego. Pomijając okoliczność, że orzeczenie w przedmiocie
umorzenia postępowania karnego nie jest dowodem popełnienia przestępstwa,
trzeba powiedzieć, że Sąd Apelacyjny trafnie uznał, że nie może być podstawą
wznowienia środek dowodowy, który powstał dopiero po uprawomocnieniu się
orzeczenia.
Dopiero w zażaleniu powód powołał się, zresztą ogólnikowo, na dokumenty
znajdujące się w aktach prokuratorskich, wytworzone przed wydaniem wyroku
przez Sąd Apelacyjny. Brak powołania, o jakie dokumenty chodzi uniemożliwia
weryfikację czy dokumenty mogłyby stanowić podstawę wznowienia, o której mowa
w art. 403 § 2 k.p.c.
Brak należytego reprezentowania bądź pozbawienie możności działania na
skutek naruszenia przepisów prawa mógłby stanowić podstawę wznowienia z art.
401 pkt 2 k.p.c., jednakże przytoczone przez powoda okoliczności nie wskazują, że
ta podstawa mogłaby wchodzić w grę. Doręczenie zawiadomienia o rozprawie
4
apelacyjnej nie bezpośrednio powodowi, lecz adwokatowi będącemu jego
pełnomocnikiem procesowym było zgodne z art. 133 § 3 k.p.c. Okoliczność, że
należycie zawiadomiony o terminie rozprawy pełnomocnik strony nie stawił się na
rozprawę, a po wydaniu wyroku nie złożył wniosku o sporządzenie jego
uzasadnienia nie oznacza braku należytej reprezentacji strony bądź pozbawienia
możności działania wskutek naruszenia przepisów prawa.
W świetle powyższego zażalenie należy ocenić jako oczywiście
bezzasadne. Wniesienie przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu środka
odwoławczego oczywiście bezzasadnego nie uzasadnia przyznania mu od Skarbu
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 20 września 2007 r., II CZ 69/2007).
Z powyższych względów na mocy art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 2 i 3
k.p.c. Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji postanowienia.