II CZ 25/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 25/09
POSTANOWIENIE
Dnia 6 maja 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi S.B.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Okręgowego w P.
z dnia 31 grudnia 2007 r., sygn. akt [...]
wydanego w sprawie z wniosku S.B., A.W. i B.W.
przy uczestnictwie Z.W., A.B. i P.B.
o zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 maja 2009 r.,
zażalenia wnioskodawcy S.B.
na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
z dnia 7 sierpnia 2008 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2008 r. Sąd Okręgowy w P. odrzucił
zażalenie wnioskodawcy S.B., wniesione od postanowienia tego Sądu z dnia 8 maja
2008 r. Przedmiotem zaskarżonego rozstrzygnięcia również było odrzucenie
zażalenia wnioskodawcy (błędnie nazwanego apelacją), wniesionego od
postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 14 lutego 2008 r. (odrzucającego skargę o
wznowienie postępowania wniesioną przez S.B. oraz A. i B.W.).
Przyczynę odrzucenia zażalenia na postanowienie z dnia 8 maja 2008 r.
stanowiło nie dochowanie przez wnioskodawcę wymaganego w art. 871
§ 1 k.p.c.
zastępstwa przez adwokata lub radcę prawnego. Skarżący wskazane zażalenie
sporządził osobiście.
Postanowienie z dnia 7 sierpnia 2008 r. zostało zaskarżone przez
wnioskodawcę S.B. Żalący wniósł o jego uchylenie, zarzucając, że zostało wydane z
naruszeniem art. 5 k.p.c. Naruszenie tego przepisu polegało jego zdaniem na tym, że
wnioskodawca od samego początku pozostawał w błędnym przekonaniu, iż może
samodzielnie wystąpić o wznowienie postępowania i z tego błędu nie został
wyprowadzony.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżący przyjmuje, że obowiązkiem sądu, płynącym z treści art. 5 k.p.c. było
pouczenie go o konieczności skorzystania z profesjonalnej pomocy prawnej przy
wywodzeniu skargi o wznowienie postępowania. Przy tym pouczenie to, jak wynika
z argumentacji, powinno nastąpić przed wniesieniem tej skargi, a przynajmniej przed
jej odrzuceniem, skoro miałoby zapobiec jej odrzuceniu i następczemu odrzuceniu
składanych przez wnioskodawcę zażaleń. Pogląd ten nie znajduje podstaw w treści
art. 5 k.p.c. ani art. 871
§ 1 k.p.c.
Artykuł 5 k.p.c. upoważnia sąd w razie uzasadnionej potrzeby do udzielania
stronom i uczestnikom postępowania, występującym w sprawie bez adwokata lub
radcy prawnego, niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych.
Oczywiste jest, że pouczenia mogą być udzielane jedynie po wszczęciu
postępowania, zatem nie ma żadnych podstaw do udzielania ich stronie przed
złożeniem pisma wszczynającego postępowanie. Pouczenia mogą dotyczyć tylko
3
takich czynności, które strona zdolna jest podjąć. Tym samym nie zachodziły
powody, aby po wniesieniu przez wnioskodawcę skargi o wznowienie postępowania
pouczać go odrębnie o przymusie adwokacko-radcowskim. Zdolność postulacyjna
wnioskodawcy nie stanowiła warunku formalnego pisma i nie mogła być naprawiona
w sposób przewidziany w art. 130 k.p.c. Skutkiem uchybienia przymusowi
adwokacko-radcowskiemu jest bezskuteczność czynności podejmowanych
samodzielnie przez podmioty nie zaliczające się do kręgu osób wymienionych
w art. 871
§ 2 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia
2006 r., I CZ 45/06, nie publ.).
Wystarczające było zatem wyjaśnienie skarżącemu, że nie może skutecznie
podejmować czynności związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym
w motywach postanowień odrzucających jego zażalenia. Analiza przebiegu
postępowania wskazuje jednak, że nawet przekazanie wnioskodawcy tych pouczeń
nie wstrzymało go od osobistego wniesienia zażalenia, którego odrzucenie
obecnie zaskarża.
Z przytoczonych względów zarzut naruszenia art. 5 k.p.c. nie był uzasadniony.
Bezsporne jest przy tym, że wnioskodawca złożył odrzucone zażalenie osobiście,
nie będąc żadną z osób wymienionych w art. 871
§ 2 in fine k.p.c. Sąd Okręgowy
prawidłowo zatem postąpił odrzucając jego zażalenie, a kwestionowanie trafności
tego rozstrzygnięcia nie ma podstaw.
W tym stanie rzeczy zażalenie zostało oddalone na podstawie art. 3941
§ 3
w zw. z art. 39814
k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 6 maja 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi S.B.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Okręgowego w P.
z dnia 31 grudnia 2007 r., sygn. akt [...]
wydanego w sprawie z wniosku S.B., A.W. i B.W.
przy uczestnictwie Z.W., A.B. i P.B.
o zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 maja 2009 r.,
zażalenia wnioskodawcy S.B.
na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
z dnia 7 sierpnia 2008 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2008 r. Sąd Okręgowy w P. odrzucił
zażalenie wnioskodawcy S.B., wniesione od postanowienia tego Sądu z dnia 8 maja
2008 r. Przedmiotem zaskarżonego rozstrzygnięcia również było odrzucenie
zażalenia wnioskodawcy (błędnie nazwanego apelacją), wniesionego od
postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 14 lutego 2008 r. (odrzucającego skargę o
wznowienie postępowania wniesioną przez S.B. oraz A. i B.W.).
Przyczynę odrzucenia zażalenia na postanowienie z dnia 8 maja 2008 r.
stanowiło nie dochowanie przez wnioskodawcę wymaganego w art. 871
§ 1 k.p.c.
zastępstwa przez adwokata lub radcę prawnego. Skarżący wskazane zażalenie
sporządził osobiście.
Postanowienie z dnia 7 sierpnia 2008 r. zostało zaskarżone przez
wnioskodawcę S.B. Żalący wniósł o jego uchylenie, zarzucając, że zostało wydane z
naruszeniem art. 5 k.p.c. Naruszenie tego przepisu polegało jego zdaniem na tym, że
wnioskodawca od samego początku pozostawał w błędnym przekonaniu, iż może
samodzielnie wystąpić o wznowienie postępowania i z tego błędu nie został
wyprowadzony.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżący przyjmuje, że obowiązkiem sądu, płynącym z treści art. 5 k.p.c. było
pouczenie go o konieczności skorzystania z profesjonalnej pomocy prawnej przy
wywodzeniu skargi o wznowienie postępowania. Przy tym pouczenie to, jak wynika
z argumentacji, powinno nastąpić przed wniesieniem tej skargi, a przynajmniej przed
jej odrzuceniem, skoro miałoby zapobiec jej odrzuceniu i następczemu odrzuceniu
składanych przez wnioskodawcę zażaleń. Pogląd ten nie znajduje podstaw w treści
art. 5 k.p.c. ani art. 871
§ 1 k.p.c.
Artykuł 5 k.p.c. upoważnia sąd w razie uzasadnionej potrzeby do udzielania
stronom i uczestnikom postępowania, występującym w sprawie bez adwokata lub
radcy prawnego, niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych.
Oczywiste jest, że pouczenia mogą być udzielane jedynie po wszczęciu
postępowania, zatem nie ma żadnych podstaw do udzielania ich stronie przed
złożeniem pisma wszczynającego postępowanie. Pouczenia mogą dotyczyć tylko
3
takich czynności, które strona zdolna jest podjąć. Tym samym nie zachodziły
powody, aby po wniesieniu przez wnioskodawcę skargi o wznowienie postępowania
pouczać go odrębnie o przymusie adwokacko-radcowskim. Zdolność postulacyjna
wnioskodawcy nie stanowiła warunku formalnego pisma i nie mogła być naprawiona
w sposób przewidziany w art. 130 k.p.c. Skutkiem uchybienia przymusowi
adwokacko-radcowskiemu jest bezskuteczność czynności podejmowanych
samodzielnie przez podmioty nie zaliczające się do kręgu osób wymienionych
w art. 871
§ 2 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia
2006 r., I CZ 45/06, nie publ.).
Wystarczające było zatem wyjaśnienie skarżącemu, że nie może skutecznie
podejmować czynności związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym
w motywach postanowień odrzucających jego zażalenia. Analiza przebiegu
postępowania wskazuje jednak, że nawet przekazanie wnioskodawcy tych pouczeń
nie wstrzymało go od osobistego wniesienia zażalenia, którego odrzucenie
obecnie zaskarża.
Z przytoczonych względów zarzut naruszenia art. 5 k.p.c. nie był uzasadniony.
Bezsporne jest przy tym, że wnioskodawca złożył odrzucone zażalenie osobiście,
nie będąc żadną z osób wymienionych w art. 871
§ 2 in fine k.p.c. Sąd Okręgowy
prawidłowo zatem postąpił odrzucając jego zażalenie, a kwestionowanie trafności
tego rozstrzygnięcia nie ma podstaw.
W tym stanie rzeczy zażalenie zostało oddalone na podstawie art. 3941
§ 3
w zw. z art. 39814
k.p.c.