III CZ 34/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-12-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 34/09
POSTANOWIENIE
Dnia 4 września 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi E.N. i D.O. o wznowienie postępowania
w sprawie zakończonej prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego
w K. z dnia 14 sierpnia 2008 r. sygn. akt [...]
i Sądu Okręgowego w K. z dnia 21 października 2005 r. sygn. akt [...]
z wniosku H.P. i Z.K.
przy uczestnictwie M.K., A.K., D.O. i E.N.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej w dniu 4 września 2009 r.,
na posiedzeniu niejawnym
zażalenia uczestniczek D.O. i E.N.
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 14 maja 2009 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 14 maja 2009 r. odrzucił skargę
o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem tego Sądu z dnia 21
października 2005 r., wydanym w sprawie o sygn. akt [...], wniesioną przez E.N. i
D.O. Sąd Okręgowy uznał, że powyższa skarga nie opiera się o ustawową
podstawę wznowienia.
W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie
postępowania skarżące zarzuciły naruszenie przepisów postępowania – art. 403
§ 2, 403 § 1 pkt 2, 404, i 410 § 1 k.p.c. i wniosły o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżące wskazały, że skarga o wznowienie postępowania opiera się
o podstawę wznowienia wskazaną w art. 403 § 2 k.p.c. W ich ocenie po
zakończeniu postępowania w sprawie, którego dotyczy skarga o wznowienie
ujawniły się nowe okoliczności faktyczne w postaci zeznań H.P., Z.K., A.K. i M.L.,
złożonych w toczącej się później sprawie o zasiedzenie, wskazujące na złożenie
przez nie nieprawdziwych zeznań w sprawie o rozgraniczenie. W ocenie Sądu
Okręgowego nakazywało to przyjąć, że skarżące zarzuciły składanie fałszywych
zeznań w sprawie o rozgraniczenie, co stanowi podstawę wznowienia określoną w
art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. Ocena ta nie wykraczała poza przewidziane w art. 410
k.p.c. granice badania podstaw wznowienia postępowania, gdyż o rzeczywistej
podstawie wznowienia decydują okoliczności uzasadniające wznowienie, a nie
powołany w skardze o wznowienie postępowania przepis, który wskazuje określoną
podstawę wznowienia. Prawidłowe było również stwierdzenie, że złożenie
fałszywych zeznań powinno być co do zasady kwalifikowane jako popełnienie
przestępstwa. Jest przy tym zrozumiałe, że złożenie fałszywych zeznań jest
związane z określonym zdarzeniem faktycznym, uzasadniającym taką kwalifikację
zachowania osób składających zeznania przed sądem. Jeżeli miało ono miejsce po
zakończeniu postępowania, którego dotyczy skarga o wznowienie, może ono
3
wypełniać równocześnie pojęcie nowej okoliczności faktycznej uzasadniającej
wznowienie postępowania.
Nie można w tej sytuacji odmówić racji Sądowi, który odwołał się do treści
art. 404, ograniczającego dopuszczalność wznowienia w przypadkach, gdy ma ono
nastąpić z powodu popełnienia przestępstwa. W tym jednak wypadku rolą sądu
było rozważenie czy okoliczności przytoczone w skardze o wznowienie
postępowania, (złożenie zeznań przez uczestniczki postępowania
nieprocesowego), wskazują na możliwość zaistnienia przestępstwa. Brak
odpowiedniej analizy nie uzasadniał stwierdzenia, że skarga opiera się o art. 403 §
1 pkt 2 k.p.c. i uznanie, że art. 404 k.p.c. wyłącza stwierdzenie istnienia tej
podstawy wznowienia. Wymaga jednak podkreślenia, że Sąd Okręgowy nie
wykluczył definitywnie uznania złożenia fałszywych zeznań za podstawę
wznowienia, o której mowa w art. 403 § 2 k.p.c. Odwołując się do uzasadnienia
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2008 r. (II CZ 49/08, niepubl.)
podkreślił, że konieczne byłoby w tym przypadku udowodnienie faktu złożenia
fałszywych zeznań, do czego niezbędny stawałby się wyrok skazujący za ich
złożenie. Dla etapu wstępnego badania skargi o wznowienie postępowania na
posiedzeniu niejawnym, na którym nastąpiło jej odrzucenie w rozpoznawanej
sprawie, istotne było zatem stwierdzenie, czy twierdzenia i okoliczności, które
zostały przytoczone w skardze o wznowienie postępowania uzasadniają ocenę, że
w sprawie o rozgraniczenie zostały złożone nieprawdziwe zeznania, których treść
miała wpływ na wydane w tej sprawie rozstrzygnięcie. W rzeczywistości pozwalają
one przyjąć jedynie, że zeznania złożone w obu postępowaniach były różne. Nie
wskazuje to dostatecznie na fakt, że to zeznania w sprawie o rozgraniczenie były
nieprawdziwe.
Z tych względów prawidłowa była ocena, że skarga nie została oparta
o ustawową podstawę wznowienia, także w tym przypadku, gdy miał j ą stanowić
art. 403 § 2. Dlatego też zażalenie było pozbawione uzasadnionych podstaw
i podlegało oddaleniu na podstawie art. 3941
§ 3 i 39814
k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 4 września 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi E.N. i D.O. o wznowienie postępowania
w sprawie zakończonej prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego
w K. z dnia 14 sierpnia 2008 r. sygn. akt [...]
i Sądu Okręgowego w K. z dnia 21 października 2005 r. sygn. akt [...]
z wniosku H.P. i Z.K.
przy uczestnictwie M.K., A.K., D.O. i E.N.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej w dniu 4 września 2009 r.,
na posiedzeniu niejawnym
zażalenia uczestniczek D.O. i E.N.
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 14 maja 2009 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 14 maja 2009 r. odrzucił skargę
o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem tego Sądu z dnia 21
października 2005 r., wydanym w sprawie o sygn. akt [...], wniesioną przez E.N. i
D.O. Sąd Okręgowy uznał, że powyższa skarga nie opiera się o ustawową
podstawę wznowienia.
W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie
postępowania skarżące zarzuciły naruszenie przepisów postępowania – art. 403
§ 2, 403 § 1 pkt 2, 404, i 410 § 1 k.p.c. i wniosły o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżące wskazały, że skarga o wznowienie postępowania opiera się
o podstawę wznowienia wskazaną w art. 403 § 2 k.p.c. W ich ocenie po
zakończeniu postępowania w sprawie, którego dotyczy skarga o wznowienie
ujawniły się nowe okoliczności faktyczne w postaci zeznań H.P., Z.K., A.K. i M.L.,
złożonych w toczącej się później sprawie o zasiedzenie, wskazujące na złożenie
przez nie nieprawdziwych zeznań w sprawie o rozgraniczenie. W ocenie Sądu
Okręgowego nakazywało to przyjąć, że skarżące zarzuciły składanie fałszywych
zeznań w sprawie o rozgraniczenie, co stanowi podstawę wznowienia określoną w
art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. Ocena ta nie wykraczała poza przewidziane w art. 410
k.p.c. granice badania podstaw wznowienia postępowania, gdyż o rzeczywistej
podstawie wznowienia decydują okoliczności uzasadniające wznowienie, a nie
powołany w skardze o wznowienie postępowania przepis, który wskazuje określoną
podstawę wznowienia. Prawidłowe było również stwierdzenie, że złożenie
fałszywych zeznań powinno być co do zasady kwalifikowane jako popełnienie
przestępstwa. Jest przy tym zrozumiałe, że złożenie fałszywych zeznań jest
związane z określonym zdarzeniem faktycznym, uzasadniającym taką kwalifikację
zachowania osób składających zeznania przed sądem. Jeżeli miało ono miejsce po
zakończeniu postępowania, którego dotyczy skarga o wznowienie, może ono
3
wypełniać równocześnie pojęcie nowej okoliczności faktycznej uzasadniającej
wznowienie postępowania.
Nie można w tej sytuacji odmówić racji Sądowi, który odwołał się do treści
art. 404, ograniczającego dopuszczalność wznowienia w przypadkach, gdy ma ono
nastąpić z powodu popełnienia przestępstwa. W tym jednak wypadku rolą sądu
było rozważenie czy okoliczności przytoczone w skardze o wznowienie
postępowania, (złożenie zeznań przez uczestniczki postępowania
nieprocesowego), wskazują na możliwość zaistnienia przestępstwa. Brak
odpowiedniej analizy nie uzasadniał stwierdzenia, że skarga opiera się o art. 403 §
1 pkt 2 k.p.c. i uznanie, że art. 404 k.p.c. wyłącza stwierdzenie istnienia tej
podstawy wznowienia. Wymaga jednak podkreślenia, że Sąd Okręgowy nie
wykluczył definitywnie uznania złożenia fałszywych zeznań za podstawę
wznowienia, o której mowa w art. 403 § 2 k.p.c. Odwołując się do uzasadnienia
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2008 r. (II CZ 49/08, niepubl.)
podkreślił, że konieczne byłoby w tym przypadku udowodnienie faktu złożenia
fałszywych zeznań, do czego niezbędny stawałby się wyrok skazujący za ich
złożenie. Dla etapu wstępnego badania skargi o wznowienie postępowania na
posiedzeniu niejawnym, na którym nastąpiło jej odrzucenie w rozpoznawanej
sprawie, istotne było zatem stwierdzenie, czy twierdzenia i okoliczności, które
zostały przytoczone w skardze o wznowienie postępowania uzasadniają ocenę, że
w sprawie o rozgraniczenie zostały złożone nieprawdziwe zeznania, których treść
miała wpływ na wydane w tej sprawie rozstrzygnięcie. W rzeczywistości pozwalają
one przyjąć jedynie, że zeznania złożone w obu postępowaniach były różne. Nie
wskazuje to dostatecznie na fakt, że to zeznania w sprawie o rozgraniczenie były
nieprawdziwe.
Z tych względów prawidłowa była ocena, że skarga nie została oparta
o ustawową podstawę wznowienia, także w tym przypadku, gdy miał j ą stanowić
art. 403 § 2. Dlatego też zażalenie było pozbawione uzasadnionych podstaw
i podlegało oddaleniu na podstawie art. 3941
§ 3 i 39814
k.p.c.