Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 45/09
POSTANOWIENIE
Dnia 29 października 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Wojciech Jan Katner (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie ze skargi G.K. i K..
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 12 października 2006 r., sygn. akt [...]
w sprawie z powództwa I.G. i M.G.
przeciwko G.K. i K.K.
o zapłatę,
oraz z powództwa wzajemnego G.K. i K.K.
przeciwko I.G. i M.G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 października 2009 r.,
zażalenia pozwanych G.K. i K.K. (powodów wzajemnych)
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 maja 2009 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 27 maja 2009 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę G.K.
i K.K. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem tego
Sądu z dnia 12 października 2006 r., wszczętej z powództwa I.G. i M.G. przeciwko
skarżącym oraz z ich powództwa wzajemnego przeciwko wymienionym powodom,
o zapłatę. Skarżący wnieśli o uchylenie w całości wyroku Sądu Okręgowego w K. z
dnia 28 listopada 2005 r. i oddalenie powództwa głównego oraz zasądzenie na ich
rzecz jako powodów wzajemnych kwotę 361.762,15 złotych wraz z odsetkami i
kosztami procesu. Jako podstawę do wznowienia postępowania wskazali
wystąpienie nowych okoliczności, uzasadniających uchylenie powołanego wyroku,
o których dowiedzieli się dopiero dnia 2 grudnia 2008 r.
Sąd Apelacyjny odrzucając skargę wskazał na brak przesłanek do
wznowienia postępowania, których spełnienia wymaga art. 403 § 2 k.p.c.,
w szczególności przez powołanie się skarżących na okoliczności faktyczne, które
powstały po wydaniu wyroku tegoż Sądu a dotyczyły wzajemnych rozliczeń stron
w związku z tym wyrokiem. Skarżący nie wykazali również, aby dokumentów,
o których mowa w skardze nie mogli powołać w poprzednim postępowaniu, jak też,
aby okoliczności na które się powołują mogły mieć wpływ na sposób
rozstrzygnięcia sprawy.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożyli skarżący, zarzucając
naruszenie art. 403 § 2 k.p.c. poprzez przyjęcie, że przedstawione w skardze
podstawy żądania wznowienia postępowania nie dają do tego podstaw. Wnieśli
o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne. Powoływany art. 403 § 2 k.p.c. pozwala na
wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem, w razie
wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby
3
mieć wpływ na wynik sprawy, a ponadto, z których strona nie mogła skorzystać
w poprzednim postępowaniu.
Wprawdzie, zarówno w obszernym uzasadnieniu skargi o wznowienie
postępowania z licznymi załączonymi dokumentami, jak i w uzasadnieniu zażalenia
skarżący stara się wykazać spełnienie przesłanek z art. 403 § 2 k.p.c., ale nie jest
to skuteczne. Sprowadza się głównie do polemizowania z twierdzeniami
uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, odnoszącego się do faktów
i powtarzanych kilkakrotnie tych samych kwestii, a pozbawionego argumentów
prawnych na ich poparcie. Sam brak wiedzy o pewnych faktach, które już w trakcie
postępowania występowały, podobnie jak brak wiedzy o dokumentowaniu
czynności przez drugą stronę procesu, nie stanowi o okolicznościach faktycznych
lub dowodach, których nie można było przedstawić w zakończonym prawomocnie
postępowaniu sądowym.
Jak trafnie podaje w swym uzasadnieniu Sąd Apelacyjny niewiedza
o środkach dowodowych musi wynikać z okoliczności obiektywnych, niezależnych
od strony. Nazywa się takie dowody krótko „nieujawnialnymi” i nie tylko nieznanymi
stronie ale dla niej niedostępnymi, nie zaś wynikającymi z całego materiału
dowodowego, tylko niedostrzeżonymi przez zainteresowany podmiot (zob.
postanowienie SN z dnia 15 maja 1968 r. I CO 1/68, OSNC 1969, nr 2, poz. 36;
postanowienie SN z dnia 12 września 2007 r. I CZ 105/07, Lex nr 470028). Trudno
przyjąć za miarodajne twierdzenia skarżącego, że w postępowaniu opartym
w znacznym stopniu na dokumentach firm prowadzonych przez strony nie można
było zażądać okazania potrzebnych dokumentów, polegając na oświadczeniach
przeciwnika procesowego, któremu teraz zarzuca się nieprawdę. Wiadomo też, że
między innymi ze względu na przepisy o rachunkowości, w przedsiębiorstwie musi
się dokumentować wszelkie czynności, związane z magazynowaniem produktów,
ich wykorzystywaniem w toku procesu technologicznego itp. Sprawdzenie więc
rzetelności ustnych oświadczeń stron jest stosunkowo proste. Jak słusznie
wyjaśniono w orzecznictwie nie ma się do czynienia z niemożnością skorzystania
w poprzednim postępowaniu sądowym z określonych okoliczności lub środków
dowodowych, gdy występowała obiektywna możliwość powołania ich w tym
postępowaniu, a tylko na skutek opieszałości, zaniedbania, zapomnienia lub
4
błędnej oceny potrzeby powołania dowodów strona tego nie uczyniła
(postanowienie SN z dnia 10 czerwca 1999 r. III CKN 458/99, Lex Polonica
nr 1508042; postanowienie SN z dnia 14 lipca 2006 r. II CZ 43/06, Lex nr 445267).
Należy też zwrócić uwagę na ważne stwierdzenie w uzasadnieniu
zaskarżonego postanowienia, to znaczy kwestionowanie przez skarżących
prawdziwości niektórych dokumentów wystawionych przez powodów,
a powoływania ich jednocześnie dla uzasadnienia skargi, co podważa jej podstawę.
Podobnie, jak jej zasadność podważa powołanie wskazanego i znanego już
dokumentu ze sprawy, będącej przedmiotem skargi. Ustaleń tych, istotnych dla
odrzucenia skargi przez Sąd Apelacyjny w zażaleniu się nie kwestionuje, co
stanowi dodatkowy element uzasadnienia o jego oddaleniu.
Nie mniej istotne od spełnienia warunków prawnych w odniesieniu do
okoliczności i dowodów jest wykazanie przez wnoszącego o wznowienie
postępowania, że wykryte okoliczności mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy.
Tymczasem to z uzasadnienia zażalenia nie wynika, a ogniskowanie się głównie na
zatajeniach i nieprawdziwych, zdaniem skarżącego twierdzeniach kontrahenta,
poprzez które budował on korzystny dla siebie stan faktyczny nie jest
wystarczające. W sytuacji zgłoszonego powództwa wzajemnego obie strony winny
były dowodzić swoich racji, przemawiających na rzecz dochodzonych roszczeń. Nie
mogą też one być modyfikowane w sposób, który jawi się nie jako wznowienie
wcześniej i prawomocnie zakończonego postępowania, tylko jako próba
kontynuowania procesu według tworzonego na nowo stanu faktycznego.
W uzasadnieniu postanowienia o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania
kwestia ta została przejrzyście i prawidłowo dowiedziona.
Mając powyższe na względzie należało zażalenie oddalić na podstawie
art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.