Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 396/09
POSTANOWIENIE
Dnia 4 grudnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek
ze skargi uczestników postępowania A.M. i P.M.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Rejonowego w B.
z dnia 7 marca 2005 r., sygn. akt [...]
w sprawie z wniosku B.Z.
przy uczestnictwie W.S., A.M. i P.M.
o podział majątku wspólnego i dział spadku,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 4 grudnia 2009 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestników postępowania A.M. i P.M.
od postanowienia Sądu Okręgowego w B.
z dnia 2 kwietnia 2009 r., sygn. akt [...],
odrzuca skargę kasacyjną i zasądza od uczestników
postępowania A.M. i P.M. na rzecz wnioskodawczyni 1.800
(tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 22 grudnia 2008 r. Sąd Rejonowy w B. zmienił
postanowienie wydane przez ten Sąd dnia 7 marca 2005 r. w ten sposób, że m. in.
w punkcie I: lit. d) dodał: „o wartości 52 184 PLN”, w punkcie II w miejsce „bez spłat
na rzecz W.S.” wpisał: „i zasądzić od B.Z., tytułem spłaty, na rzecz W.S. kwotę
151 428,50 PLN z odsetkami ustawowymi w razie zwłoki w płatności”.
Na skutek apelacji wniesionej przez uczestników A.M. i P.M. od
postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 22 grudnia 2008 r., Sąd Okręgowy w B. w
postanowieniu z dnia 2 kwietnia 2009 r. zmienił zaskarżone postanowienie w ten
sposób, że zmienił postanowienie z dnia 7 marca 2005 r. wydane przez Sąd
Rejonowy w B. o tyle, że m. in. w punkcie I lit. d dodał „o wartości 64 400 PLN”
(punkt I ust. 1), w punkcie II w miejsce „bez spłat na rzecz W.S.” wpisał: „i zasądzić
od B.Z. na rzecz W.S. kwotę 157 536,50 zł z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki
w płatności” (punkt I ust. 2). W punkcie II oddalił apelację uczestników w
pozostałym zakresie.
Uczestnicy postępowania wywiedli skargę kasacyjną od postanowienia Sądu
Okręgowego w B. z dnia 2 kwietnia 2009 r. zaskarżając je w części tj. w punkcie I
ust. 2 oraz w punkcie II.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c., skarga kasacyjna nie przysługuje
w sprawach dotyczących zniesienia współwłasności i działu spadku, jeżeli wartość
przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto pięćdziesiąt tysięcy złotych.
Sprawy działowe skupiają wiele różnorodnych kwestii prawnych oraz dotyczą
zróżnicowanych, często sprzecznych, interesów majątkowych uczestników
(współwłaścicieli lub spadkobierców). Wartością przedmiotu zaskarżenia
w sprawach działowych jest nie wartość całego dzielonego majątku, ale wartość
konkretnego interesu (roszczenia, żądania) lub składnika majątkowego, którego
środek odwoławczy dotyczy. Zatem w razie kwestionowania w skardze kasacyjnej
wysokości zasądzonej spłaty (dopłaty), wartością zaskarżenia będzie suma
3
wyrażająca różnicę między spłatą (dopłatą) dochodzoną (oczekiwaną, żądaną),
a spłatą zasądzoną przez sąd. Tylko wyjątkowo, w wypadku kwestionowania samej
zasady działu, wartością przedmiotu zaskarżenia może być wartość przedmiotu
działu (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2003 r., III CZ
153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60, z 14 kwietnia 2005 r., II CK 96/00, niepubl.
i z dnia 24 lipca 2008 r., IV CZ 53/08, niepubl.).
Z uwagi na to, że wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi kryterium
dopuszczalności skargi kasacyjnej, sąd drugiej instancji oraz Sąd Najwyższy mogą
skontrolować tę wartość w każdym czasie, opierając się na aktach sprawy lub
wynikach przeprowadzonego dochodzenia. W razie stwierdzenia, że wartość
przedmiotu zaskarżenia została przez skarżącego zawyżona i w rzeczywistości nie
sięga kwoty stu pięćdziesięciu tysięcy złotych, skarga kasacyjna podlega
odrzuceniu albo przez sąd drugiej instancji (art. 3986
§ 2 k.p.c.) albo przez Sąd
Najwyższy (art. 3986
§ 3 k.p.c.).
W niniejszej sprawie skarżący oznaczyli wartość przedmiotu zaskarżenia na
kwotę 198 069 zł, przez co zawyżyli ją, by osiągnąć próg przewidziany w art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c. Oznaczona w skardze kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia
wskazuje na to, że skarżący odjęli od wartości przedmiotu zaskarżenia oznaczonej
w apelacji (210 285 zł) jedynie kwotę 12 216 zł. tj. uwzględnioną przez Sąd drugiej
instancji różnicę w wartości udziału we współwłasności nieruchomości oznaczonej
numerem geodezyjnym 1359 (64 400 zł – 52 184 zł). W apelacji uczestnicy wnosili
też, aby Sąd drugiej instancji zasądził od B.Z. tytułem spłaty na rzecz W.S. kwotę
256 571 zł zamiast zasądzonej przez Sąd Rejonowy w postanowieniu z dnia 22
grudnia 2008 r. kwoty 151 428,50 zł. Sąd Okręgowy zmienił wysokość spłaty na
kwotę 157 536,50 zł, co oznacza, że różnica między spłatą oczekiwaną a
zasądzoną wyniosła 99 034,50 zł. (256 571 zł – 157 536,50 zł). Uczestnicy nie
uwzględnili tej kwoty przy wyliczaniu wartości przedmiotu zaskarżenia w skardze
kasacyjnej. Odjęcie kwoty 99 034,50 zł spowodowałoby, że otrzymana wartość
przedmiotu zaskarżenia byłaby znacznie niższa niż wymagana przez art. 5191
§ 4
pkt 4 k.p.c.
4
Mając na uwadze, że ustalona w wyniku tej weryfikacji wartość przedmiotu
zaskarżenia nie przekracza progu określonego w art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c., Sąd
Najwyższy na podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji. O kosztach
postępowania kasacyjnego orzeczono zgodnie z art. 98 i art.108 § 1 w związku
z art. 39821
k.p.c. oraz § 6 pkt 6 oraz § 13 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1348 ze zm.).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13