Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2012 r.

na rozprawie

sprawyz wniosku S. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek apelacji pozwanego organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu

z dnia 15 maja 2012 r. sygn. akt III U 269/12

u c h y l a zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Tarnobrzegu pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania.

Sygn. akt III AUa 697/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 lutego 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy S. Z. prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, ponieważ wnioskodawca nie udowodnił wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca domagał się jej zmiany i przyznania dochodzonego świadczenia, podnosząc że pracował jako mechanik samochodowy w okresie od 19.03.1971 r. do 3.12.1999 r.

Odpowiadając na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując iż z uwagi na rozbieżności odnośnie stanowiska zajmowanego przez wnioskodawcę wynikające z zapisów w świadectwie pracy w warunkach szczególnych i w aktach osobowych nie można przyjąć, że wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku wynikającym z przepisów resortowych. Na podstawie angaży wnioskodawcy można ustalić, że jedynie w okresie od 1.04.1995 r. do 31.03.1996 r. S. Z. pracował jako mechanik samochodowy.

Wyrokiem z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt III U 269/12 zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych od ukończenia 60 roku życia.

Sąd ustalił, że S. Z., ur. (...), w okresie od 19.03.1971 r. do 3.12.1999 r. był zatrudniony w (...) S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy i wykonywał pracę mechanika przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych, na stanowisku wymienionym w wykazie A, dziale XIV, poz. 14. Powyższą okoliczność wnioskodawca wykazał przy pomocy świadectwa pracy w warunkach szczególnych, wobec czego Sąd nie przeprowadził dowodu z zeznań świadków. W ocenie Sądu wnioskodawca spełnił wszystkie wymagane prawem warunki do przyznania prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

W apelacji od powyższego wyroku organ rentowy zarzucił naruszenie prawa materialnego art. 184 oraz art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, wnosząc o jego zmianę i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że Sąd uwzględnił wnioskodawcy okres zatrudnienia od 19 marca 1971 r. do 3 grudnia 1999 r. w (...) S.A. w charakterze mechanika jako okres pracy w warunkach szczególnych w oparciu o, kwestionowane przez ZUS, świadectwo pracy w warunkach szczególnych z dnia 3.12.1999 r. Dalej organ rentowy podkreślił, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wyjaśniło wszystkich wątpliwości, które istniały z uwagi na zapis w książeczce ubezpieczeniowej o zajmowaniu przez wnioskodawcę stanowisk ślusarza – mechanika i ślusarza. Sąd nie przeprowadził dowodu z zeznań świadków, ani z przesłuchania wnioskodawcy.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona i skutkuje wydaniem orzeczenia kasatoryjnego.

Przedmiotem sporu w sprawie była ocena uprawnienia S. Z. do emerytury w obniżonym wieku ze względu na zatrudnienie w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2009 nr 153 poz. 1227).

Sąd Okręgowy wyłącznie na podstawie świadectwa pracy w warunkach szczególnych z dnia 3 grudnia 1999 r., wystawionego przez (...) S.A., (k. 119 akt rentowych) ustalił, iż wnioskodawca posiada wymagany staż pracy w warunkach szczególnych, ponieważ w okresie od 19.03.1971 r. do 3.12.1999 r. pracował na stanowisku mechanika, określonym w wykazie A, dziale XIV, poz. 14 pkt. 2 zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. Powyższy dokument został uznany przez Sąd za wystarczający dowód na potwierdzenie okoliczności posiadania stażu pracy w warunkach szczególnych.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że środkiem dowodowym, stwierdzającym okresy zatrudnienia w warunkach szczególnych jest w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym, a to zgodnie z § 21 ust. 4 rozporządzenia RM z dnia 7.02.1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. z 1983 r. nr 10 poz. 49) świadectwo pracy w szczególnych warunkach, wystawione przez zakład pracy, które jednak jak każdy dokument nieurzędowy w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 kpc podlega kontroli zarówno, co do prawidłowości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej, gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej.

Podkreślenia również wymaga, że dowód ze świadectwa pracy nie ma charakteru niepodważalnego, czy ostatecznego, a jego przedstawienie nie zwalnia Sądu z prowadzenia postępowania dowodowego, szczególnie, że w toku postępowania odwoławczego, toczącego się już według przepisów kodeksu postępowania cywilnego, nie obowiązują ograniczenia w zakresie środków dowodowych, takie jak w postępowaniu przed organem emerytalno-rentowym. Świadectwo pracy w warunkach szczególnych nie jest też dokumentem abstrakcyjnym, tzn. winno znajdować potwierdzenie w aktach osobowych pracownika.

W rozpoznawanej sprawie ZUS wskazywał na niezgodność treści świadectwa pracy w warunkach szczególnych z angażami wnioskodawcy i zapisem w legitymacji ubezpieczeniowej. Dlatego też uzasadniony jest zarzut apelacji, że Sąd I instancji nie wyjaśnił wszystkich spornych okoliczności sprawy związanych z zatrudnieniem wnioskodawcy w szczególnych warunkach. Świadectwo pracy w warunkach szczególnych wnioskodawcy zostało bowiem zakwestionowane przez ZUS, do czego organ ten jest w pełni uprawniony. Z tego też względu Sąd I instancji zobowiązany był do badania przedstawionego świadectwa pracy pod kątem spełnienia wskazywanych wyżej kryteriów.

Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska Sądu I instancji, że wnioskodawca wykazał dokumentem sporny okres zatrudnienia i zbędne było przeprowadzanie dowodu z przesłuchania świadków, a skoro Sąd I instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego na okoliczność zakresu obowiązków S. Z. w spornym okresie to oznacza to, że w sprawie niedojrzałej do rozstrzygnięcia został wydany wyrok, który należy uznać za przedwczesny. Materiał dowodowy jest niewystarczający i wymaga uzupełnienia, a ponadto Sąd Okręgowy w ogólności nie dokonał jego oceny przy uwzględnieniu zasady określonej w art. 233 kpc.

Mając powyższe na względzie, rzeczą Sądu I instancji w ponownym postępowaniu będzie przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków, dowodu z akt osobowych i zbadanie, czy wnioskodawca spełnia warunki nabycia emerytury na podstawie art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, poprzez ustalenie w szczególności, czy wnioskodawca w okresie od 19 marca 1971 r. do 3 grudnia 1999 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze godzin. Przeprowadzenie postępowania w sposób wyżej określony pozwoli Sądowi I instancji na dokonanie prawidłowych ustaleń i wydanie wyroku, poddającego się kontroli instancyjnej.

Z podanych przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 386 § 4 kpc. Orzeczenie o kosztach znajduje uzasadnienie w art. 108 § 2 kpc.

Zarządzenie:

(...)