Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 8/10
POSTANOWIENIE
Dnia 19 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Marek Sychowicz (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku S. L. sp. z o.o. w A.
przeciwko BANK MILLENNIUM S.A. w W.
o udzielenie zabezpieczenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 19 marca 2010 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 1 grudnia 2009 r.,
zmienia zaskarżone postanowienie w części
rozstrzygającej o kosztach postępowania zażaleniowego /punkt
II / w ten sposób, że zasądzoną nim kwotę obniża do kwoty 120
(sto dwadzieścia) złotych;
oddala zażalenie w pozostałej części;
zasądza od BANKU MILLENNIUM S.A. w W. na rzecz S. L.
sp. z o.o. w A. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem
kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 1 grudnia 2009 r. Sąd Apelacyjny umorzył
postępowanie wywołane wniesieniem przez uprawnionego – S. L. sp. z o.o. w A.
zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 6 października 2009 r.,
odmawiające udzielenia zabezpieczenia (przez zawieszenie postępowania w
sprawie o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu)
przed wszczęciem postępowania w sprawie o ustalenie nieistnienia stosunku
prawnego stanowiącego podstawę wydania bankowego tytułu egzekucyjnego.
Przyczyną umorzenia było cofnięcie zażalenia wobec zakończenia – przez
oddalenie wniosku – postępowania o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu
tytułowi egzekucyjnemu. Wymienionym postanowieniem Sąd Apelacyjny zasądził
od uprawnionego na rzecz zobowiązanego – BANKU MILLENIUM S.A. w W. kwotę
900 zł tytułem kosztów postępowania zażaleniowego. Rozstrzygnięcie to
uzasadnione zostało przez powołanie jako jego podstawy art. 108 § 1 k.p.c. przy
zastosowaniu § 5 a także § 11 ust. 1 pkt 7 w zw. z § 6 oraz § 13 ust. 2 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze
zm.; dalej „rozp. opł. adw.”).
Uprawniony, reprezentowany przez radcę prawnego, zaskarżył zażaleniem
do Sądu Najwyższego wskazane wyżej postanowienie co do rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania zażaleniowego w części zasądzającej kwotę ponad 30 zł.
Zarzucił naruszenie przepisu § 11 ust. 1 pkt 7 w zw. z § 5 w zw. z § 6 pkt 7
oraz w zw. z § 13 ust. 2 pkt 2 rozp. opł. adw. Wniósł o zmianę zaskarżonego
postanowienia przez zasądzenie od uprawnionego na rzecz zobowiązanego kwoty
30 zł i zasądzenie od obowiązanego na jego rzecz kosztów postępowania
zażaleniowego przed Sądem Najwyższym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kwestia orzekania o kosztach postępowania zabezpieczającego jest
uregulowana w art. 745 k.p.c. Jego § 1 dotyczy kosztów postępowania
3
zabezpieczającego, gdy koszty te powstały w toczącej się sprawie, a § 2 dotyczy
kosztów postępowania zabezpieczającego prowadzonego przed wszczęciem
postępowania w sprawie, gdy udzielono zabezpieczenia. Przepis ten nie określa
wprost kiedy sąd orzeka o kosztach postępowania zabezpieczającego
prowadzonego przed wszczęciem postępowania w sprawie, gdy sąd odmówił
udzielenia zabezpieczenia. Zdaniem Sądu Najwyższego, należy w drodze jego
wykładni przyjąć, że o kosztach tych należy orzec w postępowaniu
zabezpieczającym, tak jak uczynił to Sąd Apelacyjny. W razie odmowy udzielenia
zabezpieczenia uprawniony nie jest związany terminem do wniesienia pisma
wszczynającego postępowanie (art. 733 k.p.c.) i pisma takiego może w ogóle
nie wnieść. Nie byłoby wówczas okazji do orzeczenia o kosztach postępowania
zabezpieczającego i naruszona zostałaby obowiązująca w procesie cywilnym,
i mająca odpowiednie zastosowanie w postępowaniu zabezpieczającym (art. 13 § 2
k.p.c.), zasada zwrotu stronie wygrywającej niezbędnych kosztów poniesionych
przez nią do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (art. 98 § 1 k.p.c.).
Przepisy rozp. opł. adw. (tak jak i przepisy rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Dz. U. Nr 163,
poz. 1349 ze zm.; dalej – „rozp. opł. radc.”) nie określają stawek minimalnych
w sprawach o udzielenie zabezpieczenia, w szczególności udzielenia
zabezpieczenia przez zawieszenie postępowania w sprawie o nadanie klauzuli
wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Zaszła więc potrzeba –
jak trafnie uznał Sąd Apelacyjny – przyjęcia za podstawę ustalenia wyczerpującego
koszty postępowania w takiej sprawie wynagrodzenia pełnomocnika obowiązanego
będącego adwokatem stawki opłaty za czynności adwokackie w sprawie
o najbardziej zbliżonym rodzaju (§ 5 rozp. opł. adw.). Należy podzielić zarzut
skarżącego, że sprawą o najbardziej zbliżonym rodzaju do sprawy, w której
przyszło Sądowi Apelacyjnemu orzekać o kosztach postępowania nie jest, jak uznał
ten Sąd, „sprawa egzekucyjna przy egzekucji z nieruchomości” (§ 11 ust. 1 pkt 7
rozp. opł. adw.), lecz jak trafnie wskazał skarżący „sprawa o zaopatrzenie tytułu
egzekucyjnego w klauzulę wykonalności” (§ 11 ust. 1 pkt 13 rozp. opł. adw.).
4
Stosownie do tego przepisu w zw. z § 13 ust. 2 pkt 2 rozp. opł. adw. minimalna
stawka opłaty za czynności adwokackie w postępowaniu zażaleniowym
przed sądem apelacyjnym wynosi nie mniej niż 120 zł.
Z przytoczonych względów zażalenie należało częściowo uwzględnić
i odpowiednio zmienić zaskarżone postanowienie a w pozostałej części zażalenie
podlegało oddaleniu (art. 39816
i art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
O kosztach postępowania zażaleniowego przed Sądem Najwyższym
orzeczono – uwzględniając wynik sprawy i wysokość kosztów poniesionych przez
skarżącego w tym postępowaniu – na podstawie art. 108 § 1 w zw. z art. 100
i art. 99 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oraz § 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 13 i § 12 ust.
2 pkt 2 rozp. opł. radc.