Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III UZ 2/10
POSTANOWIENIE
Dnia 6 maja 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący)
SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z odwołania L. L.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
o wysokość kapitału początkowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 6 maja 2010 r.,
zażalenia odwołującego się na postanowienie Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 30 listopada 2009 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 4 czerwca 2009 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w sprawie ubezpieczonego L. L. przeciwko Zakładowi
Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. o ustalenie wysokości kapitału
początkowego oddalił apelację ubezpieczonego od wyroku Sądu Okręgowego –
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 lutego 2009 r. oddalającego
odwołanie ubezpieczonego od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 22
stycznia 2008 r.
W dniu 5 sierpnia 2009 r. ubezpieczony (będący radcą prawnym) wniósł
skargę kasacyjną od wskazanego wyżej wyroku Sądu Apelacyjnego. Zarządzeniem
2
z dnia 2 października 2009 r. skarżący został wezwany do uzupełnienia braków
skargi kasacyjnej – w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi kasacyjnej –
przez: uiszczenie opłaty w kwocie 30 zł, złożenie dodatkowego odpisu skargi,
złożenie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wraz z jego
uzasadnieniem oraz uzasadnienie dopuszczalności skargi kasacyjnej, ewentualnie
przedstawienie wyliczenia matematycznego wartości przedmiotu zaskarżenia.
W zakreślonym terminie skarżący poinformował o dokonaniu zapłaty przez
uiszczenie 30 zł. przelewem bankowym na konto Sądu, oraz, że wniesiona przez
niego skarga kasacyjna jest dopuszczalna, ponieważ „nie została wymieniona
wśród wyłączeń określonych w art. 3822
k.p.c.”, zaś wartość zaskarżenia nie ma
znaczenia w świetle zdania 2 art. 3822
§ 1 k.p.c. Uzupełniając skargę co do
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienia skarżący
złożył wniosek uzasadniony tym, że sprawa nie została obiektywnie rozpoznana
przez dotychczasowe sądy, które pominęły argumentację i zarzuty skarżącego,
oraz że orzekające dotychczas sądy powielały obiegowe poglądy pozostające w
sprzeczności z literalną treścią i funkcjonalną zawartością przepisów prawnych, a
ponieważ o ich interpretację Sąd Apelacyjny nie wystąpił do Sądu Najwyższego w
trybie art. 390 k.p.c. wskazanym jest dokonanie tejże interpretacji w niniejszym
postępowaniu”.
Postanowieniem z dnia 30 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. odrzucił skargę
kasacyjną L. L.
W uzasadnieniu powyższego postanowienia Sąd Apelacyjny stwierdził, że
skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma
procesowego, a w sprawach o prawa majątkowe powinna zawierać również
oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia. Wbrew odmiennemu stanowisku
skarżącego w sprawie o ustalenie kapitału początkowego skarga kasacyjna jest
niedopuszczalna, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż dziesięć
tysięcy złotych – art. 3982
§ 1 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
27 lutego 2007 r., II UZ 67/06 – OSNP 2008/9-10/151). Rozpatrywana sprawa jest
sprawą z zakresu ubezpieczeń społecznych. Nie należy jednak do spraw, o których
mowa w art. 3982
§ 1 zdanie drugie k.p.c. Jej przedmiotem bowiem nie jest
3
przyznanie lub wstrzymanie emerytury, lecz ustalenie wysokości kapitału
początkowego. O dopuszczalności skargi kasacyjnej decydować więc będzie
wartość przedmiotu zaskarżenia. Skarżący nie wskazał wartości przedmiotu
zaskarżenia w zakreślonym terminie 7 dni.
Sąd Apelacyjny wskazał, że skarżący nie uzupełnił także braku skargi -
złożenia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienia
– nie wskazał na żadną z przesłanek przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania z
art. 3989
§ 1 k.p.c. Nie tylko nie wskazał do jakich jego argumentów nie odwołał się
Sąd, czy też które spośród stawianych zarzutów nie zostały dotychczas
rozpoznane, nie tylko nie sformułował profesjonalnego wywodu prawnego
wskazującego na kwalifikowany charakter uchybień Sądu, ale przede wszystkim nie
wskazał istotnego zagadnienia prawnego, bądź choćby przepisów prawa, które
jego zdaniem Sąd Apelacyjny błędnie zinterpretował.
W zażaleniu na powyższe postanowienie ubezpieczony zarzucił „naruszenie
przepisów postępowania przez błędną interpretację art. 3981
k.p.c. i zupełne
niezrozumienie treści skargi kasacyjnej”; żalący się wniósł o uchylenie
zaskarżonego postanowienia w całości i przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania.
Wnoszący zażalenie podał, że Sąd Apelacyjny dokonał jedynie
„akademickiego odczytania” dyspozycji art. 3982
k.p.c. w żaden sposób nie wiążąc
tego przepisu z przedmiotem niniejszej sprawy. Wnoszący zażalenie podkreślił, że
w żadnym swoim stanowisku nie zajmował się pieniężną wysokością kapitału
początkowego, a jedynie materialną stroną jego składników.
Co do stanowiska zaskarżonego postanowienia, że skarga kasacyjna nie
zawierała wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania i jego uzasadnienia wnoszący
zażalenie podał, że w złożonej skardze w 13 punktach opisał istotne zagadnienia i
wątpliwości prawne, których sąd apelacyjny nie rozpatrzył w apelacji i nie zajął się
nimi w żaden sposób. Ponadto te istotne zagadnienia prawne zostały określone
przez skarżącego w propozycjach pytań do Sądu Najwyższego zawartych „w
drugiej apelacji”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
4
Stosownie do art. 3984
§ 2 k.p.c. skarga kasacyjna powinna zawierać
wniosek o przyjęcie do rozpoznania i jego uzasadnieni. Wymaganie to należy do
konstrukcyjnej istoty skargi kasacyjnej, jako nadzwyczajnego środka zaskarżenia
przyjmowanego przez Sąd Najwyższy do rozpoznania w interesie publicznym z
przyczyn przewidzianych w art. 3989
§ 1 k.p.c.
Wymagany wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania i jego uzasadnienie
są konieczne niezależnie od wymagań określonych w art. 3984
§ 1 k.p.c., w tym
przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnieniu.
Nie nasuwa zastrzeżeń stanowisko Sądu Apelacyjnego, że uzasadnienie
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej powinno zawierać odpowiednie
skonkretyzowanie co najmniej jednej z przyczyn przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania określonych – w ujęciu abstrakcyjnym – w czterech punktach art. 3989
§ 1 k.p.c. Powinno to być skonkretyzowanie przyczyny i odpowiedniej argumentacji
wykazującej, że dana przyczyna przyjęcia skargi występuje w rozpatrywanej
sprawie. Argumentacja uzasadniająca wniosek powinna dotyczyć ustawowo
określonych przyczyn przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania z zachowaniem
standardu odpowiedniego do powagi postępowania kasacyjnego przed Sądem
Najwyższym i umiejętności zawodowych wnoszących skargi, profesjonalnych
prawników.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie miał wystarczające podstawy do uznania, że
pomimo zastosowanej procedury uzupełnienia skargi kasacyjnej o brakujący w niej
wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej i jego uzasadnienie, braku tego nie usunięto
w odniesieniu do wymaganego i objętego wezwaniem Sądu uzasadnienia wniosku
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania. Jest dokładnie tak jak to ocenił Sąd
Apelacyjny, że wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania przedstawiony
przez skarżącego na wezwanie Sądu o uzupełnienie w tym zakresie skargi, zawiera
tylko swoiste pozorowanie argumentacji, która mogłaby odnosić się do
uzasadnienia wniosku. Nie ma w tych kilku zdaniach zawierających ogólnikowe
twierdzenia jakoby „sprawa nie został obiektywnie rozpoznana” a dotychczasowe
sądy „...powielały” jakieś nieokreślone „poglądy obiegowe”, niczego co można
byłoby odnieść do przyczyn przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
przewidzianych w art. 3989
§ 1 k.p.c.
5
Nie ma racji skarżący powołując się w zażaleniu na to jakoby sprecyzowanie
przyczyn przyjęcia skargi kasacyjnej można odnaleźć w skardze kasacyjnej, w tej
która została wniesiona i podlegała przedmiotowemu uzupełnieniu. Nie można tego
odnaleźć, i to nie tylko dlatego, że skarga kasacyjna przed jego uzupełnieniem nie
zawierała w ogóle wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania. O przyczynach
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania nie można wnioskować wyłącznie z
tego, że skarga została oparta na obu przewidzianych podstawach skargi i że
wskazano – jak twierdzi się w zażaleniu – aż 13 zarzutów. Kilkuzdaniowe
uzasadnienie tych zarzutów odnosi się do podstaw skargi a nie przyczyn jej
przyjęcia, a ponadto ogranicza się do powtórzenia ogólnikowych zarzutów nie
popartych odpowiednią argumentacją.
Z powyższych przyczyn Sąd Najwyższy uznał, że w zażaleniu nie wskazano
zasadnych zarzutów, które podważałyby ocenę Sądu Apelacyjnego, że skarga
kasacyjna nie została uzupełniona w zakresie braku w niej uzasadnienia wniosku o
przyjęcie skargi do rozpoznania. W konsekwencji zaistniała przewidziana w art.
3986
§ 2 k.p.c. podstawa do odrzucenia skargi, której braków nie usunięto w
terminie.
Poprawność zaskarżonego zażaleniem postanowienia o odrzuceniu skargi
kasacyjnej nie uchylają wątpliwości dotyczące oceny Sądu Apelacyjnego, że
skarżący „nie wskazał także wartości przedmiotu zaskarżenia i to pomimo
wezwania go do wskazania matematycznego wyliczenia tej wartości”. Ocena
powyższa budzi zastrzeżenia skoro w wezwaniu na które Sąd się powołuje
skarżący został zobowiązany do uzupełnienia skargi poprzez „uzasadnienie
dopuszczalności skargi kasacyjnej ewentualnie wyliczenie matematyczne wartości
przedmiotu zaskarżenia”. Wynika z powyższego, że wezwanie w zakresie tu
omawianym zostało skonstruowane w formie alternatywnej, co uprawniało
wezwanego do zastosowania się do niego poprzez realizację postawionego na
pierwszym miejscu wezwania dotyczącego uzasadnienia dopuszczalności skargi
kasacyjnej.
Uznając, że zaskarżone postanowienie, pomimo częściowo błędnego
uzasadnienia, odpowiada prawu Sąd Najwyższy postanowił zgodnie z art. 39814
w
związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
6