Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 10/10
POSTANOWIENIE
Dnia 8 czerwca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bogusław Cudowski
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
w sprawie z wniosku K. Z.
przeciwko Zakładowi Emerytalno-Rentowemu Ministerstwa […]
o wysokość emerytury policyjnej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 8 czerwca 2010 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 26 lutego 2010 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i sprawę przekazuje Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 26 lutego 2010 r., Sąd Apelacyjny odrzucił, na
podstawie art. 3982
§ 1 k.p.c., jako przedmiotowo niedopuszczalną, skargę
kasacyjną wnioskodawcy K.Z. od wyroku tego Sądu z dnia 3 listopada 2009 r. w
sprawie przeciwko Zakładowi Emerytalno – Rentowemu Ministerstwa […] o
wysokość emerytury policyjnej. Sąd uznał, że skarga kasacyjna jest
niedopuszczalna gdyż w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych o prawa
majątkowe, dopuszczalność skargi kasacyjnej jest uwarunkowana wykazaniem
wartości przedmiotu zaskarżenia w wysokości co najmniej 10.000 zł. Pełnomocnik
wnioskodawcy wezwany do wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia podał
2
kwotę 39.530,64 zł jako dwunastokrotność dochodzonego świadczenia
miesięcznego wyliczonego na 3.294,22 zł. Takie określenie wartości przedmiotu
zaskarżenia jako niezgodnie z art. 22 k.p.c. Sąd uznał za dowolne, wskazując, że
przedmiotem rozpoznania jest ewentualna różnica w wysokości przyznanej i
dochodzonej emerytury, oraz dokonał własnego wyliczenia, uznając że 60%
podstawy wymiaru emerytury stanowi kwota 2.328,60 zł, a skoro wyliczona
zaskarżoną decyzją emerytura wynosi 1.754,23 zł, tym samym różnica to kwota
574,37 zł. Wobec powyższego wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną
wyliczona zgodnie z art. 22 k.p.c. wynosi 574,37 zł x 12 czyli 6.892,44 zł, a więc
skarga kasacyjna jest przedmiotowo niedopuszczalna zgodnie z art. 3982
§ 1 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o jego
uchylenie, zarzucając że Sąd Apelacyjny wyliczył teoretyczną różnicę między
świadczeniem otrzymywanym a dochodzonym, lecz wyliczenie to jest błędne, bo
nie jest oparte na wartościach podanych przez stronę. Zaznaczył, że chociaż
zgadza się z twierdzeniem Sądu, że spór dotyczy różnicy wysokości świadczeń, to
uwzględniając z jednej strony wysokość świadczenia wyliczonego przez organ
rentowy (1.754,23 zł miesięcznie), a z drugiej wysokość świadczenia
dochodzonego w postępowaniu określona przez wnioskodawcę (3.294,22 zł
miesięcznie), wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi 18.479,88 zł, według
wyliczenia 3294,22 zł - 1.754,23 zł x 12 = 18.479,88 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest uzasadnione, mimo że nie wszystkie zarzuty w nim
podniesione w są trafne. Stosownie do art. 3982
§ 1 k.p.c., skarga kasacyjna w
sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych o prawa majątkowe, w których
wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż 10.000 zł jest niedopuszczalna. W
rozpoznawanej sprawie pełnomocnik skarżącej oznaczył wartość przedmiotu
zaskarżenia na 39.530,64 zł, jednak podana kwota wzbudziła wątpliwości Sądu
Apelacyjnego, który dokonując własnego wyliczenia uznał, że skarga kasacyjna jest
niedopuszczalna. W ocenie Sądu Najwyższego przede wszystkim należy
zauważyć, że Sąd Apelacyjny dokonał wyliczenia teoretycznej różnicy między
świadczeniem otrzymywanym przez wnioskodawcę, a ewentualnie dochodzonym,
posiłkując się zawartym w skardze kasacyjnej twierdzeniem, że emerytura
3
wnioskodawcy przy doliczeniu do okresów składkowych i nieskładkowych
wcześniejszej pracy w rolnictwie wyniosłaby ok. 60 % podstawy, zamiast obecnie
przyjętej podstawy 45,20 %. Uznając, że 60% podstawy wymiaru emerytury
stanowi kwota 2.328,60 zł, a wyliczona zaskarżoną decyzją emerytura wynosi
1.754,23 zł, Sąd wyliczył różnicę w wysokości świadczeń na kwotę 574,37 zł., a
wartość przedmiotu zaskarżenia na 6.892,44 zł (art. 22 k.p.c.).Tymczasem, jak
słusznie podnosi pełnomocnik wnioskodawcy, w piśmie z dnia 18 lutego 2010 r.,
uzupełniającym brak formalny skargi kasacyjnej, określił on wysokość
dochodzonego jednomiesięcznego świadczenia na kwotę 3.294,22 zł a nie jak
przyjął Sąd na 2.328,60 zł. Także we wcześniejszej apelacji wnioskodawca
wskazywał wartość świadczenia po podwyższeniu na 3.294,22 zł. Różnica liczona
od tak wskazywanej kwoty wynosi 1.539,99 zł miesięcznie, co pomnożone przez 12
miesięcy daje kwotę 18.479,88 zł. Sąd Najwyższy wielokrotnie już wyjaśniał, że dla
określenia wartości przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego miarodajna jest wyłącznie
wartość przedmiotu podlegającego rzeczywistemu rozpoznaniu i rozstrzygnięciu, co
wyklucza dowolność stron przy jej oznaczaniu (por. orzeczenie z 13 czerwca 1997
r., I CKN 46/97, niepublikowane). W uzasadnionych przypadkach wskazana przez
wnoszącego skargę kasacyjną wartość przedmiotu zaskarżenia podlega
sprawdzeniu przez sąd apelacyjny, który bada, czy jej oznaczenie nastąpiło
zgodnie z regułami określonymi w art. 19-24 k.p.c. (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 18 października 2000 r., II UZ 124/00, OSNAPiUS 2002 r. nr
12, poz. 294). Z kolei w postanowieniu z dnia 2 kwietnia 1998 r., II UZ 24/98,
(OSNAPiUS 1999 r. nr 8, poz. 291) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że Sąd drugiej
instancji nie tylko jest uprawniony, ale i zobowiązany do sprawdzenia – w razie
wątpliwości – wskazanej w skardze wartości przedmiotu zaskarżenia. Uprawnienie
sądu obejmuje nie tylko skontrolowanie danych składających się na tę wartość, lecz
także sposobu jej obliczenia, natomiast nie nakłada powinności jej samodzielnego
ustalania. W sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe, zwrócenie się do
organu rentowego o ustosunkowanie się do wskazanej w skardze kasacyjnej
wartości przedmiotu zaskarżenia jest uprawnionym sposobem jej weryfikacji.
W aktualnym stanie sprawy brak możliwości stwierdzenia dopuszczalności
skargi kasacyjnej, bowiem warunkująca ją wartość przedmiotu zaskarżenia nie
4
została ani ustalona, ani ewentualnie sprawdzona w sposób odpowiadający
przepisom, w związku z czym Sąd Najwyższy, uwzględniając zażalenie, postanowił
jak w sentencji (art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art. 39815
§ 1 zdanie pierwsze
k.p.c.).