III PZP 1/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Uchwała z dnia 9 czerwca 2010 r.
III PZP 1/10
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Beata Gudowska, Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 czerwca 2010 r.
sprawy z powództwa Arkadiusza N. przeciwko I.-S.-S. Spółce z o.o. w G.W. o wyna-
grodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, na skutek zagadnienia prawnego
przekazanego postanowieniem Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 16 marca 2010 r. [...]
„1) „Czy sąd orzekający” w rozumieniu przepisu art. 379 pkt 4 k.p.c. to „sąd
rozpoznający sprawę" w rozumieniu przepisu art. 47 k.p.c.,
2) czy istnieje możliwość konwalidacji uchybienia polegającego na przeprowa-
dzeniu dowodów przed sądem w składzie niewłaściwym, przez sąd w składzie wła-
ściwym ?”
p o d j ą ł uchwałę:
Nie zachodzi nieważność postępowania, gdy sąd w składzie właściwym
ponownie przeprowadził dowód uprzednio przeprowadzony w składzie niewła-
ściwym (art. 379 pkt 4 k.p.c.).
U z a s a d n i e n i e
Przedstawione zagadnienie prawne powstało w sytuacji, w której postępowa-
nie dowodowe (przesłuchanie świadków) w sprawie z powództwa pracownika prze-
ciwko pracodawcy o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych częściowo
prowadzone było w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ław-
ników, a następnie to postępowanie sąd powtórzył w składzie jednego sędziego i w
tym składzie wydał wyrok. Na podstawie art. 47 § 1 k.p.c. sprawa powinna być roz-
poznana w składzie jednego sędziego, gdyż sprawa o wynagrodzenie za pracę nie
2
jest wymieniona w art. 47 § 2 pkt 1 k.p.c. wśród spraw z zakresu prawa pracy rozpo-
znawanych w składzie z udziałem ławników. Wątpliwości Sądu Okręgowego wiążą
się z zarzutem apelacyjnym nieważności postępowania spowodowanej niewłaściwym
składem sądu (art. 379 pkt 4 k.p.c.). Istota zagadnienia prawnego wyraża się w pyta-
niu, czy istnieje możliwość samodzielnego konwalidowania przez sąd uchybienia
polegającego na uprzednim rozpoznaniu sprawy przez ten sam sąd w składzie nie-
właściwym. Sąd Okręgowy podniósł, że nie ma w tym zakresie orzecznictwa Sądu
Najwyższego ani jasnych wypowiedzi doktryny. Zdaniem tego Sądu, przewidziana w
art. 379 pkt 4 k.p.c. przesłanka nieważności postępowania w postaci sprzecznego z
prawem składu „sądu orzekającego” dotyczy nie tylko sądu wydającego orzeczenie,
ale także sądu przeprowadzającego postępowanie dowodowe na rozprawach. Ko-
deks postępowania cywilnego ani nie przewiduje, ani nie zakazuje sądowi orzekają-
cemu powtórzenia postępowania dowodowego przeprowadzonego w składzie nie-
właściwym. Sąd Okręgowy opowiedział się za możliwością konwalidacji postępowa-
nia przeprowadzonego w składzie niewłaściwym przez skład sądu zgodny z prawem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z przepisu art. 379 pkt 4 k.p.c. wynika, że nieważność postępowania zacho-
dzi, jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa. Sprzeczny z
prawem jest każdy inny skład sądu niż skład prawem określony. Rozpoznawane za-
gadnienie prawne dotyczy sytuacji, w której całe postępowanie dowodowe było prze-
prowadzone w ostatecznym efekcie przez Sąd w składzie właściwym, tyle tylko, że
część tego postępowania była poprzedzona postępowaniem dowodowym prowadzo-
nym przez sąd w składzie niewłaściwym (sędzia i dwóch ławników - art. 47 § 2 pkt 1
k.p.c. zamiast jednego sędziego - art. 47 § 1 k.p.c.). Sąd Najwyższy podziela suge-
stię Sądu Okręgowego, że w takim przypadku nie zachodzi nieważność postępowa-
nia. Pogląd przeciwny byłby nadmiernie rygorystyczny, sprzeczny z ekonomią proce-
sową i funkcją postępowania sądowego. Brak możliwości konwalidacji postępowania
przez ponowne przeprowadzenie dowodów, już w składzie właściwym oznaczałby,
że sąd musi wydać orzeczenie ze świadomością, że zostanie ono uchylone przez
sąd wyższej instancji wraz ze zniesieniem postępowania dowodowego przeprowa-
dzonego w składzie niewłaściwym i sprawa zostanie przekazana do ponownego roz-
poznania. Sprzeciwiają się temu zasady prawa do sądu, gdyż właściwe stosowanie
3
przepisów postępowania nie jest celem samym w sobie, lecz służy wydaniu prawi-
dłowego orzeczenia w rozsądnym terminie (art. 45 ust. 1 Konstytucji, art. 6 Konwen-
cji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności). Za przyjętym poglądem
przemawia także okoliczność, że przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie
wprowadzają wymagania prowadzenia całego postępowania w sprawie przez ten
sam skład sądu w sensie osobowym, czyli fizycznie przez te same osoby orzekające.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji uchwały.
========================================
III PZP 1/10
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Beata Gudowska, Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 czerwca 2010 r.
sprawy z powództwa Arkadiusza N. przeciwko I.-S.-S. Spółce z o.o. w G.W. o wyna-
grodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, na skutek zagadnienia prawnego
przekazanego postanowieniem Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 16 marca 2010 r. [...]
„1) „Czy sąd orzekający” w rozumieniu przepisu art. 379 pkt 4 k.p.c. to „sąd
rozpoznający sprawę" w rozumieniu przepisu art. 47 k.p.c.,
2) czy istnieje możliwość konwalidacji uchybienia polegającego na przeprowa-
dzeniu dowodów przed sądem w składzie niewłaściwym, przez sąd w składzie wła-
ściwym ?”
p o d j ą ł uchwałę:
Nie zachodzi nieważność postępowania, gdy sąd w składzie właściwym
ponownie przeprowadził dowód uprzednio przeprowadzony w składzie niewła-
ściwym (art. 379 pkt 4 k.p.c.).
U z a s a d n i e n i e
Przedstawione zagadnienie prawne powstało w sytuacji, w której postępowa-
nie dowodowe (przesłuchanie świadków) w sprawie z powództwa pracownika prze-
ciwko pracodawcy o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych częściowo
prowadzone było w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ław-
ników, a następnie to postępowanie sąd powtórzył w składzie jednego sędziego i w
tym składzie wydał wyrok. Na podstawie art. 47 § 1 k.p.c. sprawa powinna być roz-
poznana w składzie jednego sędziego, gdyż sprawa o wynagrodzenie za pracę nie
2
jest wymieniona w art. 47 § 2 pkt 1 k.p.c. wśród spraw z zakresu prawa pracy rozpo-
znawanych w składzie z udziałem ławników. Wątpliwości Sądu Okręgowego wiążą
się z zarzutem apelacyjnym nieważności postępowania spowodowanej niewłaściwym
składem sądu (art. 379 pkt 4 k.p.c.). Istota zagadnienia prawnego wyraża się w pyta-
niu, czy istnieje możliwość samodzielnego konwalidowania przez sąd uchybienia
polegającego na uprzednim rozpoznaniu sprawy przez ten sam sąd w składzie nie-
właściwym. Sąd Okręgowy podniósł, że nie ma w tym zakresie orzecznictwa Sądu
Najwyższego ani jasnych wypowiedzi doktryny. Zdaniem tego Sądu, przewidziana w
art. 379 pkt 4 k.p.c. przesłanka nieważności postępowania w postaci sprzecznego z
prawem składu „sądu orzekającego” dotyczy nie tylko sądu wydającego orzeczenie,
ale także sądu przeprowadzającego postępowanie dowodowe na rozprawach. Ko-
deks postępowania cywilnego ani nie przewiduje, ani nie zakazuje sądowi orzekają-
cemu powtórzenia postępowania dowodowego przeprowadzonego w składzie nie-
właściwym. Sąd Okręgowy opowiedział się za możliwością konwalidacji postępowa-
nia przeprowadzonego w składzie niewłaściwym przez skład sądu zgodny z prawem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z przepisu art. 379 pkt 4 k.p.c. wynika, że nieważność postępowania zacho-
dzi, jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa. Sprzeczny z
prawem jest każdy inny skład sądu niż skład prawem określony. Rozpoznawane za-
gadnienie prawne dotyczy sytuacji, w której całe postępowanie dowodowe było prze-
prowadzone w ostatecznym efekcie przez Sąd w składzie właściwym, tyle tylko, że
część tego postępowania była poprzedzona postępowaniem dowodowym prowadzo-
nym przez sąd w składzie niewłaściwym (sędzia i dwóch ławników - art. 47 § 2 pkt 1
k.p.c. zamiast jednego sędziego - art. 47 § 1 k.p.c.). Sąd Najwyższy podziela suge-
stię Sądu Okręgowego, że w takim przypadku nie zachodzi nieważność postępowa-
nia. Pogląd przeciwny byłby nadmiernie rygorystyczny, sprzeczny z ekonomią proce-
sową i funkcją postępowania sądowego. Brak możliwości konwalidacji postępowania
przez ponowne przeprowadzenie dowodów, już w składzie właściwym oznaczałby,
że sąd musi wydać orzeczenie ze świadomością, że zostanie ono uchylone przez
sąd wyższej instancji wraz ze zniesieniem postępowania dowodowego przeprowa-
dzonego w składzie niewłaściwym i sprawa zostanie przekazana do ponownego roz-
poznania. Sprzeciwiają się temu zasady prawa do sądu, gdyż właściwe stosowanie
3
przepisów postępowania nie jest celem samym w sobie, lecz służy wydaniu prawi-
dłowego orzeczenia w rozsądnym terminie (art. 45 ust. 1 Konstytucji, art. 6 Konwen-
cji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności). Za przyjętym poglądem
przemawia także okoliczność, że przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie
wprowadzają wymagania prowadzenia całego postępowania w sprawie przez ten
sam skład sądu w sensie osobowym, czyli fizycznie przez te same osoby orzekające.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji uchwały.
========================================