III SW 87/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Postanowienie z dnia 15 lipca 2010 r.
III SW 87/10
Niedopuszczalne jest wniesienie protestu wyborczego w formie elektro-
nicznej.
Przewodniczący SSN Małgorzata Gersdorf, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn
(sprawozdawca), Józef Iwulski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2010 r. na posiedzeniu nie-
jawnym sprawy z protestu Beaty K. przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospo-
litej Polskiej
p o s t a n o w i ł:
pozostawić protest bez dalszego biegu.
U z a s a d n i e n i e
Na podstawie art.129 Konstytucji, art. 72 i 73 ustawy z dnia 27 września 1990
r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (jednolity tekst: Dz.U. z 2010 r. Nr
72, poz. 467), Beata K. wniosła drogą mailową protest przeciwko wyborowi Prezy-
denta Rzeczypospolitej Polskiej z powodu naruszenia przepisów Konstytucji i ustaw,
co miało wpływ na wynik wyborów. W uzasadnieniu autorka protestu podniosła, że w
wybory prezydenckie nastąpiły po okresie klęski żywiołowej, która dotknęła - jak wy-
nika z danych MSWiA – 2.157 miejscowości z ponad 14 województw. Zgodnie z art.
62 ust. 1 Konstytucji obywatel polski ma prawo udziału w referendum oraz prawo
wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i przedstawicieli do
organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18
lat. Zgodnie z art. 4 ustawy o wyborze prezydenta RP wybory są równe; wyborcy
biorą udział w wyborach na równych zasadach. Równość zasad, to nie tylko prawna
równość każdego głosu i jego oddania w samych wyborach, ale oznacza równość
faktyczną, czyli możliwość udziału obywateli w tych wyborach poprzez możliwość
2
uzyskania informacji dotyczącej miejsc, w których można głosować, możliwość fi-
zycznego dotarcia do tych miejsc oraz uczestnictwa w kampanii wyborczej. Miesz-
kańcy terenów powodziowych w tym względzie zostali poszkodowani, nie mieli fak-
tycznie możliwości uczestnictwa w tej kampanii (brak miejsc zamieszkania, dostępu
do mediów), mieli utrudnione możliwość fizycznego uczestnictwa w samych wybo-
rach.
Ponadto zgodnie z art. 228 ust. 7 Konstytucji w czasie stanu nadzwyczajnego
oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie mogą być przeprowadzane wybory Pre-
zydenta Rzeczypospolitej. Rada Ministrów naruszyła jednak art. 228 ust. 1 Konstytu-
cji oraz przepisy ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, nie
wprowadzając na terytorium powodziowym stanu klęski żywiołowej. A zatem w imię
wyboru danego kandydata na prezydenta, naruszono art. 228 Konstytucji RP. W
świetle art. 2 Konstytucji, tj. demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniają-
cego zasadę sprawiedliwości społecznej oraz art. 32 o równości wobec prawa (czego
obywateli pozbawiono), oraz w imię zasady, iż bezprawie (niewprowadzenie stanu
klęski żywiołowej) nie może być podstawą prawnych rozwiązań, Beata K. wniosła o
stwierdzenie nieważności wyboru Prezydenta RP.
Państwowa Komisja Wyborcza, odpowiadając na wezwanie Sądu Najwyższe-
go, przedstawiła stanowisko w przedmiocie zarzutu protestu, stwierdzając między
innymi, że protest przesłany pocztą elektroniczną nie został podpisany własnoręcznie
przez wnoszącą, dotknięty jest zatem wadą formalną, z powodu której nie zasługuje
na nadanie mu dalszego biegu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stanowisko przedstawione przez Państwową Komisję Wyborczą jest uzasad-
nione. Zgodnie z art. 129 ust. 2 Konstytucji wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do
Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospo-
litej na zasadach określonych w ustawie. Ustawa z dnia 27 września 1990 r. o wybo-
rze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (jednolity tekst: Dz.U. z 2010 r. Nr 72, poz.
467), podobnie jak inne ustawy wyborcze, stanowi w art. 73 ust. 1, że protest wnosi
się na piśmie do Sądu Najwyższego. Artykuł 75 ust. 1 natomiast stanowi, że Sąd
Najwyższy rozpatruje protest w składzie 3 sędziów w postępowaniu nieprocesowym,
stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Protest jest więc
3
rodzajem pisma procesowego; niemożliwe jest wniesienie go w innej formie, czyli na
przykład w postaci elektronicznej. Jednoznaczne wprowadzenie wymogu pisemności
wyłącza możliwość stosowania art. 125 § 2 k.p.c., z którego wynika, że tylko gdy
przepis szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się na urzędowych formula-
rzach lub na informatycznych nośnikach danych albo za pośrednictwem środków
komunikacji elektronicznej. Należałoby przyjąć, że postępowanie z protestu jest
szczególnym postępowaniem cywilnym nieprocesowym, tak więc formułując katalog
wymogów formalnych, które protest musi spełniać, należy odwołać się do przepisów
Kodeksu postępowania cywilnego o wniosku w postępowaniu nieprocesowym.
Z tych względów na podstawie art. 74 ust. 1 ustawy o wyborze Prezydenta
Rzeczypospolitej orzeczono jak w sentencji.
========================================
III SW 87/10
Niedopuszczalne jest wniesienie protestu wyborczego w formie elektro-
nicznej.
Przewodniczący SSN Małgorzata Gersdorf, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn
(sprawozdawca), Józef Iwulski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2010 r. na posiedzeniu nie-
jawnym sprawy z protestu Beaty K. przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospo-
litej Polskiej
p o s t a n o w i ł:
pozostawić protest bez dalszego biegu.
U z a s a d n i e n i e
Na podstawie art.129 Konstytucji, art. 72 i 73 ustawy z dnia 27 września 1990
r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (jednolity tekst: Dz.U. z 2010 r. Nr
72, poz. 467), Beata K. wniosła drogą mailową protest przeciwko wyborowi Prezy-
denta Rzeczypospolitej Polskiej z powodu naruszenia przepisów Konstytucji i ustaw,
co miało wpływ na wynik wyborów. W uzasadnieniu autorka protestu podniosła, że w
wybory prezydenckie nastąpiły po okresie klęski żywiołowej, która dotknęła - jak wy-
nika z danych MSWiA – 2.157 miejscowości z ponad 14 województw. Zgodnie z art.
62 ust. 1 Konstytucji obywatel polski ma prawo udziału w referendum oraz prawo
wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i przedstawicieli do
organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18
lat. Zgodnie z art. 4 ustawy o wyborze prezydenta RP wybory są równe; wyborcy
biorą udział w wyborach na równych zasadach. Równość zasad, to nie tylko prawna
równość każdego głosu i jego oddania w samych wyborach, ale oznacza równość
faktyczną, czyli możliwość udziału obywateli w tych wyborach poprzez możliwość
2
uzyskania informacji dotyczącej miejsc, w których można głosować, możliwość fi-
zycznego dotarcia do tych miejsc oraz uczestnictwa w kampanii wyborczej. Miesz-
kańcy terenów powodziowych w tym względzie zostali poszkodowani, nie mieli fak-
tycznie możliwości uczestnictwa w tej kampanii (brak miejsc zamieszkania, dostępu
do mediów), mieli utrudnione możliwość fizycznego uczestnictwa w samych wybo-
rach.
Ponadto zgodnie z art. 228 ust. 7 Konstytucji w czasie stanu nadzwyczajnego
oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie mogą być przeprowadzane wybory Pre-
zydenta Rzeczypospolitej. Rada Ministrów naruszyła jednak art. 228 ust. 1 Konstytu-
cji oraz przepisy ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, nie
wprowadzając na terytorium powodziowym stanu klęski żywiołowej. A zatem w imię
wyboru danego kandydata na prezydenta, naruszono art. 228 Konstytucji RP. W
świetle art. 2 Konstytucji, tj. demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniają-
cego zasadę sprawiedliwości społecznej oraz art. 32 o równości wobec prawa (czego
obywateli pozbawiono), oraz w imię zasady, iż bezprawie (niewprowadzenie stanu
klęski żywiołowej) nie może być podstawą prawnych rozwiązań, Beata K. wniosła o
stwierdzenie nieważności wyboru Prezydenta RP.
Państwowa Komisja Wyborcza, odpowiadając na wezwanie Sądu Najwyższe-
go, przedstawiła stanowisko w przedmiocie zarzutu protestu, stwierdzając między
innymi, że protest przesłany pocztą elektroniczną nie został podpisany własnoręcznie
przez wnoszącą, dotknięty jest zatem wadą formalną, z powodu której nie zasługuje
na nadanie mu dalszego biegu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stanowisko przedstawione przez Państwową Komisję Wyborczą jest uzasad-
nione. Zgodnie z art. 129 ust. 2 Konstytucji wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do
Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospo-
litej na zasadach określonych w ustawie. Ustawa z dnia 27 września 1990 r. o wybo-
rze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (jednolity tekst: Dz.U. z 2010 r. Nr 72, poz.
467), podobnie jak inne ustawy wyborcze, stanowi w art. 73 ust. 1, że protest wnosi
się na piśmie do Sądu Najwyższego. Artykuł 75 ust. 1 natomiast stanowi, że Sąd
Najwyższy rozpatruje protest w składzie 3 sędziów w postępowaniu nieprocesowym,
stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Protest jest więc
3
rodzajem pisma procesowego; niemożliwe jest wniesienie go w innej formie, czyli na
przykład w postaci elektronicznej. Jednoznaczne wprowadzenie wymogu pisemności
wyłącza możliwość stosowania art. 125 § 2 k.p.c., z którego wynika, że tylko gdy
przepis szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się na urzędowych formula-
rzach lub na informatycznych nośnikach danych albo za pośrednictwem środków
komunikacji elektronicznej. Należałoby przyjąć, że postępowanie z protestu jest
szczególnym postępowaniem cywilnym nieprocesowym, tak więc formułując katalog
wymogów formalnych, które protest musi spełniać, należy odwołać się do przepisów
Kodeksu postępowania cywilnego o wniosku w postępowaniu nieprocesowym.
Z tych względów na podstawie art. 74 ust. 1 ustawy o wyborze Prezydenta
Rzeczypospolitej orzeczono jak w sentencji.
========================================