Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 57/10
POSTANOWIENIE
Dnia 24 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z wniosku Gminy W.
przy uczestnictwie M. S., C. S. i Skarbu Państwa - Starosty W.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 24 września 2010 r.,
zażalenia uczestnika postępowania C. S.
na postanowienie Sądu Okręgowego w W. z dnia 4 września 2009 r., sygn. akt I Ca (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 7 maja 2009 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił apelację
uczestników postępowania małżonków M. i C. S. od postanowienia Sądu Rejonowego w
W. z dnia 13 listopada 2008 r.
Od orzeczenia Sądu Okręgowego została wniesiona w imieniu uczestnika C. S.
skarga kasacyjna (błędnie nazwana kasacją).
Wobec tego, że pełnomocnictwo złożone w toku postępowania nie upoważniało
adwokata uczestnika do reprezentowania go przed Sądem Najwyższym w
postępowaniu kasacyjnym, a do skargi kasacyjnej nie zostało dołączone
pełnomocnictwo, obejmujące takie umocowanie, zarządzeniem z dnia 21 lipca 2009 r.
2
Przewodniczący w Sądzie drugiej instancji wezwał pełnomocnika skarżącego do
uzupełnienia braku w tym zakresie w terminie siedmiu dni, pod rygorem odrzucenia
środka zaskarżenia.
W wykonaniu wezwania adwokat T. B. złożył pełnomocnictwo obejmujące
umocowanie do zastępowania uczestnika „(...) w sprawie skargi kasacyjnej od
orzeczenia Sądu Okręgowego w W. sygn. I Ca (…) przed sądami (...)”
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 4 września 2009 r. Sąd Okręgowy w W.
odrzucił skargę kasacyjną, stwierdzając, że z treści złożonego pełnomocnictwa nie
wynika umocowanie do podejmowania czynności przed Sądem Najwyższym. Skarżący
mimo precyzyjnego wezwania nie uzupełnił braku skargi i nie złożył prawidłowego
pełnomocnictwa, co uzasadniało orzeczenie stosownie do art. 3986
§ 2 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie uczestnik, wnosząc o jego uchylenie, zarzucił,
że Sąd dokonał ustaleń sprzecznych z treścią przedłożonego pełnomocnictwa. Jego
treść wskazuje, że pełnomocnik został umocowany do zastępowania uczestnika w
sprawie skargi kasacyjnej, tym samym udzielone pełnomocnictwo upoważniało
adwokata do reprezentowania uczestnika przed Sądem Najwyższym, który jest jedynie
władny rozpoznać skargę. Treść udzielonego pełnomocnictwa nie pozostawia
wątpliwości, że wolą uczestnika było, ażeby adwokat zastępował go przed Sądem
Najwyższym.
W odpowiedzi na zażalenie Skarb Państwa - Starosta W. wniósł o jego oddalenie.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Zgodnie z art. 871
§ 1 k.p.c., w postępowaniu przed Sądem Najwyższym
obowiązuje przymus adwokacko-radcowski. Skarżący musi być zatem
w tym postępowaniu zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika, który
obowiązany jest wykazać swoje umocowanie, przedstawiając stosowne pełnomocnictwo
(art. 3984
§ 3 zd. 1 w zw. z art. 126 § 3 k.p.c.). Ponieważ pełnomocnictwo udzielone
przez skarżącego w toku postępowania było jedynie pełnomocnictwem procesowym do
prowadzenia sprawy, które nie obejmuje z mocy prawa umocowania do wniesienia
skargi kasacyjnej i udziału w postępowaniu kasacyjnym (por. uchwała składu siedmiu
sędziów Sądu Najwyższego, mająca moc zasady prawnej, z dnia 5 czerwca 2008 r., III
CZP 142/07, OSNC 2008, nr 11, poz. 122), konieczne było wezwanie pełnomocnika na
podstawie art. 3986
§ 1 k.p.c. do uzupełnienia braku formalnego skargi i przedstawienia
pełnomocnictwa, które upoważniałoby do zastępowania mocodawcy w tym zakresie
(por. np. postanowienie SN z dnia 4 września 2008 r., IV CZ 68/08, niepubl.).
3
Przewodniczący w Sądzie drugiej instancji prawidłowo zatem wezwał adwokata T. B. do
złożenia takiego pełnomocnictwa.
Pomimo prawidłowego wezwania, pełnomocnik uczestnika złożył dokument
pełnomocnictwa, którego treść nie została sformułowana w sposób precyzyjny
i niebudzący wątpliwości co do jego zakresu. Nie zwalniało to Sądu Okręgowego
od analizy treści pełnomocnictwa oraz jego interpretacji, przy uwzględnieniu także
kontekstu udzielenia umocowania przez skarżącego (sporządzenie i wniesienie skargi
kasacyjnej). Sąd Okręgowy jednak poprzestał na stwierdzeniu, że w pełnomocnictwie
nie oznaczono wyraźnie umocowania do podejmowania czynności przed Sądem
Najwyższym.
Tymczasem, ocena treści pełnomocnictwa prowadzi do wniosku, że skarżący
udzielił adwokatowi umocowania do zastępstwa w postępowaniu ze skargi, które jest
prowadzone przed Sądem Najwyższym, a w każdym razie – do wniesienia skargi
kasacyjnej. Na taką wolę uczestnika wskazuje konkretyzujące zakres udzielonego
pełnomocnictwa stwierdzenie, że skarżący upoważnia adwokata „do zastępowania w
sprawie skargi kasacyjnej”. Trzeba mieć także na względzie, że wezwanie do
uzupełnienia braku wiązało się bezpośrednio z wniesieniem w imieniu uczestnika
określonego środka zaskarżenia - skargi kasacyjnej. Interpretacja użytych w tym
kontekście w pełnomocnictwie sformułowań przemawia na rzecz stanowiska, że wolą
skarżącego było udzielenie umocowania do reprezentowania go w postępowaniu
kasacyjnym, które jest prowadzone przed Sądem Najwyższym, w szczególności – do
wniesienia skargi. Pełnomocnictwo nie zawiera ograniczenia umocowania do działania
przed sądami powszechnymi, czy w toku instancji.
Mimo więc, że treść przedłożonego pełnomocnictwa wymagała dokonania
pewnych zabiegów interpretacyjnych, nie stało to na przeszkodzie uznaniu,
iż brak skargi, do uzupełnienia którego wezwano pełnomocnika skarżącego, został
przez niego usunięty i że nie zachodziła podstawa do odrzucenia skargi. Z tych
względów należało orzec, jak w sentencji (art. 39815
§ 1 w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).