Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III PO 2/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Flemming-Kulesza (przewodniczący)
SSN Zbigniew Myszka
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi Klubu Sportowego Z.
na orzeczenie Związkowego Trybunału Piłkarskiego PZPN
z dnia 8 kwietnia 2009 r.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 września 2010 r.,
skargi kasacyjnej Polskiego Związku Piłki Nożnej od wyroku Trybunału
Arbitrażowego do Spraw Sportu przy Polskim Komitecie Olimpijskim
z dnia 7 stycznia 2010 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Trybunałowi
Arbitrażowemu do spraw Sportu przy Polskim Komitecie
Olimpijskim do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach
postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
2
Orzeczeniem z dnia 8 kwietnia 2009 r. Związkowy Trybunał Piłkarski
Polskiego Związku Piłki Nożnej (powoływany dalej jako ZTP PZPN) zmienił
orzeczenie Wydziału Gier PZPN z dnia 10 lutego 2009 r. w ten sposób, że
postanowił rozwiązać kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej zawarty w
dniu 1 stycznia 2007 r. pomiędzy zawodnikiem M. C. a Klubem Z. z winy klubu.
Wyrokiem z dnia 7 stycznia 2010 r. Trybunał Arbitrażowy do Spraw Sportu
przy Polskim Komitecie Olimpijskim (powoływany dalej jako Trybunał Arbitrażowy
lub Trybunał) uwzględnił skargę Klubu na powyższe orzeczenie (pkt 1), oddalił
wniosek zawodnika o rozwiązanie kontraktu z winy klubu (pkt 2), rozwiązał kontrakt
zawodnika M. Z. bez orzekania o winie (pkt 3) oraz orzekł o kosztach
postępowania (pkt 4).
Trybunał stwierdził, że po pierwsze - wniosek o odrzucenie skargi Klubu jest
oczywiście niezasadny w świetle art. 8 ust. 1 statutu Trybunału; po drugie -
orzeczenie ZTP PZPN rażąco naruszyło dyspozycję art. 14 ust. 6 uchwały Zarządu
PZPN nr 11/12 z dnia 19 maja 2002 r. - Zasady regulujące stosunki pomiędzy
klubem sportowym a zawodnikiem profesjonalnym, poprzez jego niewłaściwą
wykładnię polegającą na przyjęciu, że istnienie zaległości finansowej względem
zawodnika, w wysokości mniejszej niż 3-miesięczna, może stanowić podstawę
rozwiązania kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej z winy klubu
sportowego; po trzecie - zawodnik złożył swój wniosek o rozwiązanie kontraktu o
profesjonalne uprawianie piłki nożnej bez spełnienia drugiej przesłanki z art. 14 ust.
6, tj. bez odczekania na upływ terminu wyznaczonego na uregulowanie
zobowiązań; po czwarte - doszło do rażącego naruszenia przez ZTP PZPN
dyspozycji § 20 ust. 1 lit. c uchwały Zarządu PZPN nr III/39 z dnia 14 lipca 2006
roku w związku z § 4 lit. d kontraktu z dnia 1 stycznia 2007 r. o profesjonalne
uprawianie piłki nożnej, polegającego na jego błędnej wykładni, zgodnie z którą
klub piłkarski w ramach obowiązku zapewnienia zawodnikowi opieki lekarskiej był
zobowiązany pokrywać koszty zabiegów medycznych zawodnika, które
przeprowadzał on na własną rękę, poza instytucjami ochrony zdrowia, z którymi
klub piłkarski współpracuje.
3
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Polski Związek Piłki Nożnej
zarzucił rażące naruszenie: 1) art. 8 ust. 1 Statutu Trybunału Arbitrażowego do
Spraw Sportu przy Polskim Komitecie Olimpijskim w związku z art. 42 ust. 7 ustawy
z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym (Dz.U. Nr 55, poz. 1298 ze zm.),
poprzez niewłaściwe zastosowanie oraz art. 8 ust. 2 tego Statutu w związku z art.
42 ust. 7 powołanej wyżej ustawy, poprzez niezastosowanie tych przepisów i
rozpoznanie skargi na orzeczenie ZTP PZPN z dnia 8 kwietnia 2009 r. pomimo jej
wniesienia w dniu 9 lipca 2009 r.; 2) art. 43 ust. 2 ustawy o sporcie kwalifikowanym
polegające na przekroczeniu ustawowej kompetencji do rozstrzygania środków
zaskarżenia od orzeczeń właściwych organów polskich związków sportowych
wydanych w trybie wewnątrzorganizacyjnym, poprzez merytoryczne rozpoznanie
skargi na orzeczenie ZTP PZPN rozstrzygające spór o charakterze
cywilnoprawnym, niestanowiący materii dyscyplinarnej ani regulaminowej; 3) art. 43
ust. 2 ustawy o sporcie kwalifikowanym polegające na rozstrzygnięciu skargi w
oparciu o odmienne ustalenia faktyczne niż te, które zostały poczynione w toku
postępowania wewnątrzorganizacyjnego, podczas gdy przesłankami jurysdykcyjnej
kontroli orzeczeń organów dyscyplinarnych polskich związków piłki nożnej w
sprawach innych niż określone w art. 43 ust. 1 ustawy o sporcie kwalifikowanym
jest wyłącznie rażące naruszenie prawa, przepisów statutów oraz regulaminów albo
pozbawienie strony prawa do obrony.
Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku w całości i przekazanie sprawy Trybunałowi Arbitrażowemu do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Skarga kasacyjna jest zasadna.
Stosownie do art. 42 ust. 7 ustawy o sporcie kwalifikowanym organizację
Trybunału i tryb jego postępowania określa Zarząd Polskiego Komitetu
Olimpijskiego. Uchwalony na podstawie tej delegacji statut określa w art. 8 terminy
zaskarżania do Trybunału decyzji dyscyplinarnych i regulaminowych, stanowiąc, że:
zaskarżenie to może nastąpić w terminach określonych przez statuty polskich
związków sportowych, które nie mogą być dłuższe niż 30 dni od daty doręczenia
stronie decyzji wraz z uzasadnieniem (ust. 1); w przypadku, gdy w statucie
4
polskiego związku sportowego brak regulacji dotyczących trybu zaskarżenia decyzji
dyscyplinarnych lub regulaminowych do Trybunału skargę można wnieść w terminie
30 dni od jej wydania przez właściwy organ (ust. 2); w każdym razie termin do
złożenia skargi biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o wydaniu decyzji
dyscyplinarnej lub regulaminowej (ust. 3); przywrócenie terminów, o których mowa
w ust. 1 i 2 może nastąpić na zasadach przewidzianych w Kodeksie postępowania
cywilnego (ust. 4).
Skarga Klubu na orzeczenie ZTP PZPN została wniesiona w terminie
określonym w art. 8 ust. 1 statutu (30 dni od daty doręczenia Klubowi tego
orzeczenia wraz z uzasadnieniem), rzecz jednak w tym, że - jak trafnie podnosi
skarżący - skarga została wniesiona po upływie 30 dni od daty wydania orzeczenia
rozumianego jako jego ogłoszenie, a statut PZPN nie zawiera regulacji dotyczącej
trybu zaskarżenia decyzji dyscyplinarnych lub regulaminowych do Trybunału
Arbitrażowego. Zatem do wniesienia skargi zastosowanie winien znaleźć termin
określony w art. 8 ust. 2 statutu, niezależnie od możliwych sposobów jego wykładni.
W tej sytuacji poprzestanie przez Trybunał na arbitralnym stwierdzeniu, że zarzut
wniesienia skargi po terminie jest oczywiście niezasadny wobec dyspozycji art. 8
ust. 1 statutu, pozostaje w oczywistej opozycji do treści powołanych wyżej
uregulowań. Okoliczność ta jest istotna dla wyniku sprawy, gdyż - w myśl art. 17
ust. 1 statutu - tryb postępowania przed Trybunałem określa regulamin Trybunału
Arbitrażowego uchwalony przez zarząd Polskiego Komitetu Olimpijskiego.
Regulamin ten stanowi w § 87a, że w sprawach w nim nieuregulowanych do
rozpoznania skarg na decyzje dyscyplinarne lub regulaminowe właściwych
organów polskich związków sportowych stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu
postępowania karnego. Zatem wniesienie skargi po terminie powoduje odmowę jej
przyjęcia (art. 429 § 1 k.p.k.) lub pozostawienie bez rozpoznania przyjętej już skargi
(art. 430 § 1 k.p.k.). Przepis art. 430 § 1 k.p.k., stosowany odpowiednio, obliguje do
pozostawienia bez rozpoznania skargi wniesionej po terminie i przyjętej, a w
konsekwencji jej nierozpoznanie w związku z wniesieniem po terminie nie mogłoby
prowadzić do zmiany orzeczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25
października 2006 r., V KK 313/06, LEX nr 198093).
5
Przepis art. 43 ustawy o sporcie kwalifikowanym określa właściwość
Trybunału do rozpoznawania skarg, po pierwsze - na decyzje dyscyplinarne lub
regulaminowe właściwych organów polskich związków sportowych w przedmiocie
ściśle określonym w ust. 1, oraz po drugie - na decyzje dyscyplinarne lub
regulaminowe tych organów, jeżeli zostały wydane z rażącym naruszeniem
przepisów prawa, statutów i regulaminów lub gdy strona została pozbawiona prawa
do obrony (ust. 2). W obu przypadkach właściwość Trybunału została zatem
ograniczona do rozpoznawania skarg na decyzje mające charakter rozstrzygnięć
dyscyplinarnych lub regulaminowych. Tymczasem Trybunał w ogóle nie odniósł się
do zagadnienia charakteru sprawy, której przedmiot stanowi rozwiązanie kontraktu
o profesjonalne uprawianie piłki nożnej na wniosek zawodnika.
Skarżący prezentuje stanowisko, że spór pomiędzy klubem sportowym a
zawodnikiem w zakresie, między innymi, rozwiązania kontraktu ma swoje źródło w
umowie cywilnoprawnej, co wskazuje na jego cywilnoprawny charakter. W tej
sytuacji organy jurysdykcyjne PZPN nie korzystają z uprawnień władczych
organizatora rozgrywek, a ich orzeczenia nie są decyzjami regulaminowymi w
rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy o sporcie kwalifikowanym. Powoduje to, że
Trybunał dopuścił się przekroczenia ustawowej kompetencji do rozstrzygania
środków zaskarżenia od orzeczeń polskich związków sportowych. To stanowisko
skarżącego pomija treść art. 28 ust. 3 powołanej ustawy, zgodnie z którym
szczegółowe prawa i obowiązki zawodnika w zakresie nieuregulowanym w ustawie
wynikają z regulaminów właściwych polskich związków sportowych. Może to więc
wskazywać, że decyzje regulaminowe w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy to również
rozstrzygnięcia w sprawach dotyczących praw zawodnika określonych w
regulaminach, o których stanowi art. 28 ust. 3. W znaczeniu formalnym, zgodnie ze
statutem PZPN (art. 34 § 1 lit. i), regulamin ma rangę uchwały zarządu tego
Związku, normującej w sposób uporządkowany daną sferę funkcjonowania związku
sportowego (por. pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca
2009 r., III PO 1/09, LEX nr 518071, odnoszący się do regulaminów
dyscyplinarnych). Oceny zatem wymaga czy uchwała zarządu PZPN nr II/12 z dnia
19 maja 2002 r. - Zasady regulujące stosunki pomiędzy klubem sportowym a
zawodnikiem profesjonalnym, stanowiąca - zgodnie z jej postanowieniem –
6
załącznik do typowego kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej (umowy o
pracę lub umowy cywilnoprawnej) zawartego pomiędzy zawodnikiem
profesjonalnym a klubem sportowym, jest regulaminem, o którym stanowi art. 28
ust. 3 ustawy o sporcie kwalifikowanym, a w konsekwencji - czy sprawa, której
przedmiotem jest rozwiązanie kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej na
wniosek zawodnika na podstawie art. 14 ust. 6 wymienionej wyżej uchwały zarządu
PZPN jest sprawą regulaminową w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy o sporcie
kwalifikowanym. Podobna wątpliwość rodzi się na tle uchwały zarządu PZPN nr
III/39 z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie statusu zawodników występujących w
polskich klubach piłkarskich oraz zasad zmian przynależności klubowej,
zastosowanej przez Trybunał poprzez postanowienia umowne. Ocena we
wskazanym zakresie powinna być dokonana również w oparciu o postanowienia
kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej i przy uwzględnieniu treści
wniosku zawodnika o rozwiązanie tego kontraktu, których to dokumentów akta
sprawy nie zawierają.
Niezasadny jest natomiast zarzut obrazy art. 43 ust. 2 w zakresie, w jakim
skarżący upatruje jego naruszenia w rozstrzygnięciu przez Trybunał skargi w
oparciu o odmienne ustalenia faktyczne niż te, które zostały poczynione w toku
postępowania wewnątrzorganizacyjnego. Możliwość taka wynika wprost z § 82
regulaminu Trybunału (w związku z art. 17 ust. 1 statutu Trybunału), zgodnie z
którym rozpoznając skargę zespół orzekający orzeka na podstawie materiału
zebranego w postępowaniu wewnątrzorganizacyjnym oraz w postępowaniu przed
Trybunałem. Przepis art. 43 ust. 2 określa jedynie przesłanki zaskarżenia decyzji
dyscyplinarnych lub regulaminowych do Trybunału Arbitrażowego, nie stanowi
natomiast o jego związaniu ustaleniami poczynionymi w postępowaniu przed
organem jurysdykcyjnym polskiego związku sportowego.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie
art. 39815
§ 1 zdanie pierwsze oraz odpowiednio stosowanych art. 98 i art. 108 § 2
k.p.c.