I CNP 49/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CNP 49/10
POSTANOWIENIE
Dnia 21 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski
w sprawie ze skargi R. N. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 11 października 2007 r., sygn. akt I Ca (…),
wydanego w sprawie z powództwa R. N.
przeciwko Skarbowi Państwa - Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu
„L.(...)” Nadleśnictwu O. w O.
przy udziale Prokuratora Prokuratury Generalnej
o zapłatę, zakaz immisji i nakazanie wykonania czynności,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 21 października 2010 r.,
odrzuca skargę i odstępuje od obciążenia powoda kosztami postępowania
skargowego.
R. N. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 11 października 2008 r. sygn. akt I Ca (…)
oddalającego apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego w L. z dnia 12 grudnia
2007 r. Sąd pierwszej instancji wyrokiem tym oddalił powództwo skarżącego o zapłatę,
zakaz immisji i o nakazanie wykonania czynności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje od orzeczenia w zasadzie sądu drugiej instancji i wyjątkowo – w przypadku
określonym w art. 4241
§ 2 k.p.c. – sądu pierwszej instancji, gdy przez jego wydanie
2
stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
Skarga jest nie tylko środkiem nowym, ale – jak podkreślono w literaturze –
wyjątkowym w skali europejskiej. Zasadą bowiem jest, że prawomocność, tworzy nowy
stan prawny pomiędzy stronami albo erga omnes, jak też sanuje wszelkie ewentualne
naruszenia prawa, którymi orzeczenie ewentualnie jest dotknięte. Z tego względu jest
środkiem wysoce sformalizowanym i wszystkie jej wymagania konstrukcyjne określone
w art. 4245
§ 1 k.p.c. należy interpretować ściśle.
Do omawianej kategorii wymagań należy uprawdopodobnienie wyrządzenia
szkody spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego dotyczy (art. art. 4245
§ 1 pkt
4 k.p.c.). Uwzględnienie bowiem skargi i stwierdzenie, że prawomocne orzeczenie jest
niezgodne z prawem, ma charakter prejudykatu, gdyż stwarza możliwość dochodzenia
od państwa odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez jego wydanie. Spełnienie tego
wymagania polega na wskazaniu rodzaju i rozmiaru szkody. Wywód ten powinien także
zawierać informację dotyczącą czasu jej powstania i określać związek przyczynowy z
wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem. Nie jest spełnieniem tego wymagania
odwołanie się – jak uczynił to skarżący – do szkody niesprecyzowanej, hipotetycznej,
czy też mogącej powstać w przyszłości (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16, z dnia 31 stycznia 2006 r.,
IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141 i z dnia 27 października 2005 r., V CNP
28/05, niepublikowane). Trafnie w odpowiedzi na skargę podniesiono że skarżący
wskazując szkodę w wysokości 20 000 zł nie odniósł jej do skonkretyzowanych
okoliczności faktycznych sprawy, tj. nie uprawdopodobnił wskazanej straty przez
wykazanie spadku dochodowości z upraw wikliny w konkretnych latach. Nie przedstawił
też cen wikliny, ani nie wskazał jej nabywców. Skoro w skardze nie uprawdopodobniono
szkody w sposób zasygnalizowany, to skarga nie spełnia tego wymagania.
Kolejnym elementem konstrukcyjnym, którego skarga nie zawiera jest „wykazanie
że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie jest
możliwe" (art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.). W judykaturze ukształtowany jest pogląd, że aby je
spełnić nie wystarczy wskazać, że od zaskarżonego orzeczenia nie przysługuje skarga
kasacyjna i skarga o wznowienie postępowania. Należy w tym zakresie przedstawić
wyczerpujący wywód i oprzeć go na przekonywującym uzasadnieniu (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05, OSNC
2006, nr 7-8, poz. 140). Zwrot skargi o wznowienie postępowania nie oznacza, że nie
3
mogła, a nawet nie może być ona ponownie skutecznie wniesiona. Skarga nie zawiera
jednak w tej materii żadnej argumentacji.
Skarżący przeoczył, że powód wniósł pozew osobiście z roszczeniami do końca
niesprecyzowanymi. Dokonał tego po raz pierwszy pod względem podmiotowym i
przedmiotowym na rozprawie w dniu 22 marca 2005 r., gdzie jako pozwany został
oznaczony Skarb Państwa – Nadleśnictwo O. W takim układzie podmiotowym
ukonstytuował się proces [por. np. k. (…)]. Powództwo zostało oddalone przeciwko
Skarbowi Państwa – Nadleśnictwu O. Treść apelacji powoda jednoznacznie wskazuje
na to, że powód wystąpił z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa – Nadleśnictwu
O. Pominięcie więc w skardze pozwanego Skarbu Państwa, stanowiło nieprawidłowe
oznaczenie strony pozwanej.
Z tych względów skarga podlegała odrzuceniu (art. 4248
§ 1 k.p.c.). Zważywszy
na wyjątkowo trudną sytuację pozwanego, odstąpiono od obciążenia go kosztami
postępowania skargowego.
POSTANOWIENIE
Dnia 21 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski
w sprawie ze skargi R. N. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 11 października 2007 r., sygn. akt I Ca (…),
wydanego w sprawie z powództwa R. N.
przeciwko Skarbowi Państwa - Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu
„L.(...)” Nadleśnictwu O. w O.
przy udziale Prokuratora Prokuratury Generalnej
o zapłatę, zakaz immisji i nakazanie wykonania czynności,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 21 października 2010 r.,
odrzuca skargę i odstępuje od obciążenia powoda kosztami postępowania
skargowego.
R. N. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 11 października 2008 r. sygn. akt I Ca (…)
oddalającego apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego w L. z dnia 12 grudnia
2007 r. Sąd pierwszej instancji wyrokiem tym oddalił powództwo skarżącego o zapłatę,
zakaz immisji i o nakazanie wykonania czynności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje od orzeczenia w zasadzie sądu drugiej instancji i wyjątkowo – w przypadku
określonym w art. 4241
§ 2 k.p.c. – sądu pierwszej instancji, gdy przez jego wydanie
2
stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
Skarga jest nie tylko środkiem nowym, ale – jak podkreślono w literaturze –
wyjątkowym w skali europejskiej. Zasadą bowiem jest, że prawomocność, tworzy nowy
stan prawny pomiędzy stronami albo erga omnes, jak też sanuje wszelkie ewentualne
naruszenia prawa, którymi orzeczenie ewentualnie jest dotknięte. Z tego względu jest
środkiem wysoce sformalizowanym i wszystkie jej wymagania konstrukcyjne określone
w art. 4245
§ 1 k.p.c. należy interpretować ściśle.
Do omawianej kategorii wymagań należy uprawdopodobnienie wyrządzenia
szkody spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego dotyczy (art. art. 4245
§ 1 pkt
4 k.p.c.). Uwzględnienie bowiem skargi i stwierdzenie, że prawomocne orzeczenie jest
niezgodne z prawem, ma charakter prejudykatu, gdyż stwarza możliwość dochodzenia
od państwa odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez jego wydanie. Spełnienie tego
wymagania polega na wskazaniu rodzaju i rozmiaru szkody. Wywód ten powinien także
zawierać informację dotyczącą czasu jej powstania i określać związek przyczynowy z
wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem. Nie jest spełnieniem tego wymagania
odwołanie się – jak uczynił to skarżący – do szkody niesprecyzowanej, hipotetycznej,
czy też mogącej powstać w przyszłości (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16, z dnia 31 stycznia 2006 r.,
IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141 i z dnia 27 października 2005 r., V CNP
28/05, niepublikowane). Trafnie w odpowiedzi na skargę podniesiono że skarżący
wskazując szkodę w wysokości 20 000 zł nie odniósł jej do skonkretyzowanych
okoliczności faktycznych sprawy, tj. nie uprawdopodobnił wskazanej straty przez
wykazanie spadku dochodowości z upraw wikliny w konkretnych latach. Nie przedstawił
też cen wikliny, ani nie wskazał jej nabywców. Skoro w skardze nie uprawdopodobniono
szkody w sposób zasygnalizowany, to skarga nie spełnia tego wymagania.
Kolejnym elementem konstrukcyjnym, którego skarga nie zawiera jest „wykazanie
że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie jest
możliwe" (art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.). W judykaturze ukształtowany jest pogląd, że aby je
spełnić nie wystarczy wskazać, że od zaskarżonego orzeczenia nie przysługuje skarga
kasacyjna i skarga o wznowienie postępowania. Należy w tym zakresie przedstawić
wyczerpujący wywód i oprzeć go na przekonywującym uzasadnieniu (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05, OSNC
2006, nr 7-8, poz. 140). Zwrot skargi o wznowienie postępowania nie oznacza, że nie
3
mogła, a nawet nie może być ona ponownie skutecznie wniesiona. Skarga nie zawiera
jednak w tej materii żadnej argumentacji.
Skarżący przeoczył, że powód wniósł pozew osobiście z roszczeniami do końca
niesprecyzowanymi. Dokonał tego po raz pierwszy pod względem podmiotowym i
przedmiotowym na rozprawie w dniu 22 marca 2005 r., gdzie jako pozwany został
oznaczony Skarb Państwa – Nadleśnictwo O. W takim układzie podmiotowym
ukonstytuował się proces [por. np. k. (…)]. Powództwo zostało oddalone przeciwko
Skarbowi Państwa – Nadleśnictwu O. Treść apelacji powoda jednoznacznie wskazuje
na to, że powód wystąpił z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa – Nadleśnictwu
O. Pominięcie więc w skardze pozwanego Skarbu Państwa, stanowiło nieprawidłowe
oznaczenie strony pozwanej.
Z tych względów skarga podlegała odrzuceniu (art. 4248
§ 1 k.p.c.). Zważywszy
na wyjątkowo trudną sytuację pozwanego, odstąpiono od obciążenia go kosztami
postępowania skargowego.