V CZ 80/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:25-11-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 80/10
POSTANOWIENIE
Dnia 3 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka
SSA Anna Kozłowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa P. S.
przeciwko J. Z.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 listopada 2010 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 16 lipca 2010 r., sygn.
akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 16 lipca 2010 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną powoda od wyroku tego Sądu z dnia 23 lutego 2010 r. wskazując w
motywach rozstrzygnięcia, że przyczyną odrzucenia było nieopłacenie skargi wniesionej
przez profesjonalnego pełnomocnika. Obowiązkiem pełnomocnika było albo uiszczenie
należnej opłaty najpóźniej w terminie do jej wniesienia albo złożenie wraz ze skargą
wniosku o zwolnienie powoda od uiszczenia opłaty, zwolnienie od kosztów sądowych
udzielone powodowi w postępowaniu przed Sądem I instancji nie obejmuje bowiem
postępowania kasacyjnego. Uwzględniając zaś, że sprawa została wszczęta przed
dniem 1 lipca 2009 r., zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie
2
ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234,
poz. 1571) zastosowanie ma nadal art. 1302
§ 3 k.p.c. nakładający na sąd obowiązek
odrzucenia skargi bez wzywania o uiszczenie opłaty jeżeli skarga została wniesiona
przez adwokata, radcę prawnego a opłata należna jest w wysokości stałej lub
stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia.
Zażalenie na to postanowienie złożył powód. Zarzucił naruszenie art. 96 ust. 1 pkt
10 i art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) oraz art. 3986
§2. k.p.c. i domagał się
uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W związku z zarzutami zażalenia stwierdzić należy, że Sąd Najwyższy w składzie
jak niniejszy podziela stanowisko wyrażone w uchwale z dnia 5 czerwca 2008 r., III CZP
142/07 (OSNC z.11/2008 r., poz. 122), iż zwolnienie udzielone stronie od kosztów
sądowych w postępowaniu przed sądem powszechnym nie obejmuje postępowania
kasacyjnego. Po zmianach wprowadzonych ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o zmianie
ustawy – kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 172,
poz. 1804) postępowanie kasacyjne utraciło charakter postępowania w trzeciej instancji,
a skarga kasacyjna stała się instrumentem kontroli zgodności z prawem prawomocnych
orzeczeń a tym samym legalności działania sądów powszechnych. Jak słusznie jednak
dostrzegł skarżący w zażaleniu, ten szczególny charakter postępowania kasacyjnego
winien był prowadzić do wniosku, że złożenie skargi kasacyjnej po dniu 1 lipca 2009 r.
czyli po wejściu w życie ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234, poz. 1571)
oznacza, że do postępowania wywołanego tą skargą mają zastosowanie przepisy
kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu nadanym tą ustawą. Takie też
stanowisko zostało wyrażone w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. postanowienia z
dnia 8 stycznia 2010 r. IV CZ 107/09, z dnia 3 lutego 2010 r. II CZ 91/09, z dnia 3 lutego
2010 r. II CZ 79/09). Jego konsekwencją była potrzeba rozważenia skutków uchylenia
art.1302
§3 k.p.c. skoro przepis ten nie znajdował zastosowania do skargi kasacyjnej
wniesionej po dniu 1 lipca 2009 r. Zagadnienie to stało się przedmiotem uchwały składu
siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2010 r. II UZP 4/10, której Sąd
Najwyższy postanowił nadać moc zasady prawnej. W myśl tej uchwały wiążącej –
zgodnie z art. 61 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 200 2r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr
240/2002 r., poz. 2052 ze zm.) – wszystkie składy Sądu Najwyższego, „nieopłacona
3
skarga kasacyjna złożona przez adwokata lub radcę prawnego po wejściu z życie
ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego
oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234, poz. 1571) podlega odrzuceniu w razie
niewykonania zarządzenia wzywającego do opłacenia skargi (art. 3986
§ 2 w związku z
art. 130 § 1 k.p.c.)”.
W świetle powyższego zaskarżone postanowienie nie mogło się ostać. Rzeczą
Sądu Apelacyjnego będzie zatem wezwanie pełnomocnika powoda do uiszczenia opłaty
należnej od wniesionej skargi kasacyjnej.
Z tych też przyczyn na podstawie art. 3941
§ 2 k.p.c. w związku z art. 39815
§ 1
k.p.c. orzeczono jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 3 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka
SSA Anna Kozłowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa P. S.
przeciwko J. Z.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 listopada 2010 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 16 lipca 2010 r., sygn.
akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 16 lipca 2010 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną powoda od wyroku tego Sądu z dnia 23 lutego 2010 r. wskazując w
motywach rozstrzygnięcia, że przyczyną odrzucenia było nieopłacenie skargi wniesionej
przez profesjonalnego pełnomocnika. Obowiązkiem pełnomocnika było albo uiszczenie
należnej opłaty najpóźniej w terminie do jej wniesienia albo złożenie wraz ze skargą
wniosku o zwolnienie powoda od uiszczenia opłaty, zwolnienie od kosztów sądowych
udzielone powodowi w postępowaniu przed Sądem I instancji nie obejmuje bowiem
postępowania kasacyjnego. Uwzględniając zaś, że sprawa została wszczęta przed
dniem 1 lipca 2009 r., zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie
2
ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234,
poz. 1571) zastosowanie ma nadal art. 1302
§ 3 k.p.c. nakładający na sąd obowiązek
odrzucenia skargi bez wzywania o uiszczenie opłaty jeżeli skarga została wniesiona
przez adwokata, radcę prawnego a opłata należna jest w wysokości stałej lub
stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia.
Zażalenie na to postanowienie złożył powód. Zarzucił naruszenie art. 96 ust. 1 pkt
10 i art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) oraz art. 3986
§2. k.p.c. i domagał się
uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W związku z zarzutami zażalenia stwierdzić należy, że Sąd Najwyższy w składzie
jak niniejszy podziela stanowisko wyrażone w uchwale z dnia 5 czerwca 2008 r., III CZP
142/07 (OSNC z.11/2008 r., poz. 122), iż zwolnienie udzielone stronie od kosztów
sądowych w postępowaniu przed sądem powszechnym nie obejmuje postępowania
kasacyjnego. Po zmianach wprowadzonych ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o zmianie
ustawy – kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 172,
poz. 1804) postępowanie kasacyjne utraciło charakter postępowania w trzeciej instancji,
a skarga kasacyjna stała się instrumentem kontroli zgodności z prawem prawomocnych
orzeczeń a tym samym legalności działania sądów powszechnych. Jak słusznie jednak
dostrzegł skarżący w zażaleniu, ten szczególny charakter postępowania kasacyjnego
winien był prowadzić do wniosku, że złożenie skargi kasacyjnej po dniu 1 lipca 2009 r.
czyli po wejściu w życie ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234, poz. 1571)
oznacza, że do postępowania wywołanego tą skargą mają zastosowanie przepisy
kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu nadanym tą ustawą. Takie też
stanowisko zostało wyrażone w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. postanowienia z
dnia 8 stycznia 2010 r. IV CZ 107/09, z dnia 3 lutego 2010 r. II CZ 91/09, z dnia 3 lutego
2010 r. II CZ 79/09). Jego konsekwencją była potrzeba rozważenia skutków uchylenia
art.1302
§3 k.p.c. skoro przepis ten nie znajdował zastosowania do skargi kasacyjnej
wniesionej po dniu 1 lipca 2009 r. Zagadnienie to stało się przedmiotem uchwały składu
siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2010 r. II UZP 4/10, której Sąd
Najwyższy postanowił nadać moc zasady prawnej. W myśl tej uchwały wiążącej –
zgodnie z art. 61 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 200 2r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr
240/2002 r., poz. 2052 ze zm.) – wszystkie składy Sądu Najwyższego, „nieopłacona
3
skarga kasacyjna złożona przez adwokata lub radcę prawnego po wejściu z życie
ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego
oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234, poz. 1571) podlega odrzuceniu w razie
niewykonania zarządzenia wzywającego do opłacenia skargi (art. 3986
§ 2 w związku z
art. 130 § 1 k.p.c.)”.
W świetle powyższego zaskarżone postanowienie nie mogło się ostać. Rzeczą
Sądu Apelacyjnego będzie zatem wezwanie pełnomocnika powoda do uiszczenia opłaty
należnej od wniesionej skargi kasacyjnej.
Z tych też przyczyn na podstawie art. 3941
§ 2 k.p.c. w związku z art. 39815
§ 1
k.p.c. orzeczono jak w sentencji.