Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 692/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z powództwa Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prezydenta
m. W.
przeciwko Przedsiębiorstwu Spedycji Międzynarodowej C.H. W. S.A.
w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 25 listopada 2010 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 22 maja 2009 r.,
I. uchyla zaskarżony wyrok i oddala apelację oraz
zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2700
(dwa tysiące siedemset) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania apelacyjnego;
II. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5386
(pięć tysięcy trzysta osiemdziesiąt sześć) zł tytułem
zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powoda – Skarbu Państwa od pozwanego
– Przedsiębiorstwa Spedycji Międzynarodowej C. H. W. S.A. kwotę 13.595,85 zł z
odsetkami, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo. Powód żądał od
pozwanego kwoty 66.972,15 zł tytułem opłaty rocznej za 2006 r. w związku
z użytkowaniem wieczystym przysługującym pozwanemu w tym okresie. Istotne
dla rozstrzygnięcia ustalenia faktyczne są następujące.
Pozwany uzyskał stwierdzenie nabycia w dniu 5 grudnia 1990 r. prawo
użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej (bliżej określonej w pozwie)
w decyzji Wojewody […] z dnia 31 grudnia 1996 r. Nieruchomość stanowi
własność Skarbu Państwa, a prawo użytkowania wieczystego przysługuje
pozwanemu w okresie 99 lat. W listopadzie 2000 r. Starosta Powiatu […]
wypowiedział użytkownikowi wieczystemu wysokość opłaty rocznej z tytułu
użytkowania wieczystego nieruchomości i ustalił jej nową wysokość w kwocie
66.972,15 zł. W dniu 15 marca 2006 r. pozwany sprzedał użytkowanie wieczyste
innemu podmiotowi. Opłata roczna za 2006 r. nie została zapłacona.
W ocenie Sądu Rejonowego, roszczenie o zapłatę opłaty rocznej z tytułu
użytkowania wieczystego powstaje z początkiem każdego kolejnego roku
kalendarzowego trwania prawa. Opłata ta jest ekwiwalentem korzystania z gruntu
(art. 238 k.c.), toteż krótsze korzystanie z tego prawa niż jeden rok uzasadnia jej
proporcjonalne zmniejszenie. Skoro w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje
się proporcjonalne zmniejszenie opłaty w razie przekształcenia prawa użytkowania
wieczystego w prawo własności, to takie samo rozwiązanie należy przyjąć również
w razie zbycia tego prawa w ciągu roku kalendarzowego. W rozpoznawanej
sprawie pozwany powinien być zatem obciążony opłatą roczną jedynie za okres od
dnia 1 stycznia 2006 r. do dnia 15 marca 2006 r. (74 dni), tj. za czas faktycznego
wykonywania prawa użytkowania wieczystego, pozostała część opłaty rocznej
obciąża już nabywcę.
W wyniku apelacji powoda Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok
i zasądził od pozwanego na rzecz powoda pełną opłatę roczną za 2006 r., tj. kwotę
3
66.972,15 zł. Sąd drugiej instancji uznał, że przepisy ustawy o u.g.n. regulujące
uiszczenie opłaty rocznej stanowią regulację szczególną w odniesieniu do
przepisów k.c. Zobowiązanie do zapłaty tej opłaty z góry za cały rok (tj. do dnia
31 marca każdego roku, art. 71 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami, j.t.: Dz. U. z 2001 r. nr 14, poz. 147 ze zm.,
cyt. dalej jako „u.g.n.”) świadczy o tym, że obowiązek zapłaty powstaje w każdym
roku, w którym istniało użytkowanie wieczyste, niezależnie od okresu istnienia tego
prawa. Opłata roczna ma zatem charakter niepodzielny, niezależny od
rzeczywistego trwania tego prawa w ciągu roku. Z przepisu art. 238 k.c. nie wynika,
że opłata roczna jest proporcjonalna do okresu trwania prawa użytkowania
wieczystego i podlega zredukowaniu, gdy w danym roku kalendarzowym czas
korzystania z tego prawa pozostaje krótszy niż 12 miesięcy. Przepis ten ma na celu
przede wszystkim zapobieganie uiszczaniu opłat z góry za cały okres trwania
prawa, tj. ogólnej sumy opłat rocznych. Wprowadzenie przez ustawodawcę art. 71
ust. 6 u.g.n. nie przemawia na rzecz stanowiska odmiennego, ponieważ przepis ten
stanowi lex specialis w stosunku do art. 71 ust. 4 u.g.n. i nie może być w związku
z tym rozciągany na inne sytuacje.
W apelacji powoda podniesiono zarzuty naruszenia art. 238 k.c. i art. 71
ust. 1 i ust. 4 zd. 1 u.g.n. poprzez ich błędną wykładnię. W obszernym wywodzie
prawnym, uzasadniającym te podstawy kasacyjne, skarżący starał się wykazać
odmienną interpretację tych przepisów. Wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku
i oddalenie apelacji powoda w całości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
1. Spór dotyczy opłaty rocznej w związku z istnieniem prawa użytkowania
wieczystego za 2006 r., toteż podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia będzie
miał stan prawny ukształtowany jeszcze przed zmianą art. 71 u.g.n., tj. przed dniem
22 października 2007 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 173, poz. 128). Obie strony sporu
bronią odmiennych interpretacji art. 238 k.c. i art. 71 u.g.n. Powód (właściciel gruntu
oddanego w użytkowanie wieczyste) przedstawia argumentację mającą
przemawiać za stanowiskiem zakładającym niemożność redukowania opłaty
rocznej przewidzianej za określony rok kalendarzowy w razie zbycia w tym czasie
4
prawa użytkowania wieczystego. Skarżący (b. użytkownik wieczysty) broni
stanowiska, zgodnie z którym przewidziana (za rok 2006) opłata roczna powinna
być jednak zmniejszona (zredukowana) odpowiednio do okresu przysługiwania
(wykonywania) prawa użytkowania wieczystego przed zbyciem tego prawa innemu
podmiotowi. Dla umotywowania obu stanowisk powtarzane są w zasadzie te
argumenty, które były już podnoszone w literaturze i orzecznictwie Sądu
Najwyższego przede wszystkim w związku z przekształceniem prawa użytkowania
wieczystego w prawo własności nieruchomości.
Należy stwierdzić, że do czasu przyjęcia w art. 71 ust. 6 u.g.n. wyraźnej
regulacji dotyczącej proporcjonalnego zmniejszenia opłaty rocznej w razie
wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego (w związku z przekształceniem tego
prawa w prawo własności) w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmowano
odmienne interpretacje dotyczące tego, czy uzyskującego prawo własności obciąża
obowiązek zapłaty opłaty rocznej w niezmienionej wysokości, czy też opłata taka
powinna zostać jednak pomniejszona odpowiednio do czasu trwania użytkowania
wieczystego w danym roku kalendarzowym.
Ten pierwszy nurt interpretacyjny pojawił się np. w wyroku Sądu
Najwyższego z 15 lutego 2002 r., V CA 2/02 (OSNC 2003, z. 1, poz. 12), w którym
stwierdzono, że z art. 238 k.c. i art. 71 ust. 1 i 4 u.g.n. wynika wola ustawodawcy
nadania opłatom za korzystanie z prawa użytkowania wieczystego wyłącznie
charakteru opłat rocznych i to niezależnie od możliwości wygaśnięcia tego prawa w
ciągu roku. Zdaniem Sądu, uiszczenie opłaty w zasadzie nie podlegają zwrotowi,
obowiązek taki nie powstaje także w razie przekształcenia prawa użytkowania
wieczystego w prawo własności na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 września
1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego (...) (j.t. Dz. U. z 2001 r.
Nr 120, poz. 1299 ze zm.). W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2003
r., II CKN 419/01 (OSNC 2004, z. 10, poz. 165) stwierdzono, że z chwilą
przekształcenia w trakcie roku kalendarzowego prawa użytkowania wieczystego w
prawo własności uiszczona opłata roczna nie jest świadczeniem nienależnym w
części przypadającej za okres po przekształceniu. Dla odmiennej wykładni art. 238
k.c. i art. 71 ust. 4 u.g.n. nie stanowi dostatecznego uzasadnienia teza o
nierozerwalnym związku obowiązku ponoszenia opłaty z rzeczywistym czasem
5
trwania użytkowania wieczystego. Analizując szerzej treść art. 238 k.c., Sąd
Najwyższy w wyroku z dnia 28 listopada 2003 r., IV CK 249/02 (niepubl.) wyjaśnił,
że opłaty roczne nie są proporcjonalne do okresu trwania użytkowania wieczystego
w określonym roku kalendarzowym i nie podlegają stosownemu obniżeniu w razie
korzystania przez użytkownika ze swego prawa krócej niż 12 miesięcy. Treść art.
238 k.c. pozwala przyjąć, że termin zapłaty opłaty rocznej (z góry – do dnia 31
marca każdego roku; art. 71 ust. 4 u.g.n.) przewidziano w oderwaniu od okresu
trwania umowy w danym roku kalendarzowym, a istotne pozostaje tylko istnienie
użytkowania wieczystego w tym roku kalendarzowym. W uzasadnieniu tego wyroku
Sąd dostrzegł jednak – kształtującą się w innych orzeczeniach – tendencję do
łagodzenia rygoryzmu płatności opłat rocznych wówczas, gdy w konkretnych
okolicznościach byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego żądanie
przez właściciela gruntu pełnej opłaty rocznej, mimo wygaśnięcia użytkowania
wieczystego w danym roku kalendarzowym lub niemożności jego wykonywania.
W kilku orzeczeniach Sądu Najwyższego opowiedziano się jednak wyraźnie
za możliwością proporcjonalnego zmniejszenia opłaty rocznej stosownie do czasu
trwania prawa użytkowania wieczystego w danym roku kalendarzowym. W wyroku
Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2003 r., IV CK 244/02 (OSNC 2005, z. 1,
poz. 4) przyjęto, że w razie nabycia własności nieruchomości na podstawie
przepisów ustawy z dnia 4 września 1997 r. opłata roczna za użytkowanie
wieczyste podlega zmniejszeniu proporcjonalnie do czasu trwania tego prawa. Sąd
Najwyższy stanowczo odrzucił taką interpretację art. 238 k.c. i art. 71 u.g.n., z której
jakoby miałoby wynikać to, że w razie przekształcenia prawa użytkowania
wieczystego w prawo własności, opłata roczna należy się także za tę część roku
kalendarzowego, w której dotychczasowy użytkownik jest już właścicielem
nieruchomości. Podobne stanowisko wyrażono wcześniej w wyroku Sądu
Najwyższego z dnia 15 lutego 2002 r., V CA 2/02 (OSNC 2003, z. 1, poz. 12).
W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2002 r., I CKN
1516/99 (OSNC 2003, z. 2, poz. 23) przyjęto, że treść art. 238 k.c. i treść przepisów
u.g.n. dotyczących ustalania i aktualizacji opłaty rocznej pozwala dostrzec w tej
opłacie jednak „swoisty ekwiwalent pieniężny za możliwość korzystania przez
użytkownika wieczystego (...) z gruntu skarbowego lub samorządowego,
6
w granicach określonych przez ustawę i zasady współżycia społecznego, a przede
wszystkim – przez umowę o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie
wieczyste”. To samo stanowisko (z szerszą motywacją prawną) pojawiło się także
w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2004 r., III CZP 47/04
(OSNC 2005, z. 5, poz. 74) w związku z przekształceniem prawa użytkowania
wieczystego w prawo własności nieruchomości. Przyjęto tu bowiem, że opłata
roczna za rok, w którym nastąpiło przekształcenie, ulega proporcjonalnemu
zmniejszeniu do czasu trwania użytkowania wieczystego w tym roku.
2. De lege lata uregulowano kwestię obowiązku ponoszenia opłaty rocznej
tylko w niektórych przypadkach ustania prawa użytkowania wieczystego w okresie
roku kalendarzowego. Od dnia 22 października 2007 r. obowiązuje regulacja,
zgodnie z którą w razie wygaśnięcia użytkowania wieczystego opłata roczna
z tytułu użytkowania wieczystego za rok, w którym prawo wygasło, podlega
zmniejszeniu proporcjonalnie do czasu trwania użytkowania wieczystego w tym
roku (art. 71 ust. 6, Dz. U. z 2007 r., nr 173, poz. 1218). Skutek w postaci
wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego trafnie tu jednak wiążą się
z przekształceniem tego prawa w prawo własności nieruchomości, ale już nie
z samym tylko zbyciem użytkowania wieczystego w okresie roku kalendarzowego.
Możliwość odpowiedniego redukowania opłaty rocznej przyjęto także w art.
33 ust. 3 u.g.n. (w brzmieniu sprzed i po dniu 9 grudnia 2004 r.; Dz.U. 2004 r.;
nr 261, poz. 2603). Otóż w razie rozwiązania umowy użytkowania wieczystego na
podstawie art. 240 k.c. zwraca się m.in. „sumę opłat rocznych wniesionych z tego
tytułu za niewykorzystany okres prawa użytkowania wieczystego”. Niezależnie od
tego, jak należało rozumieć prawny sens takiego uregulowania (w odniesieniu do
całego okresu prawa użytkowania wieczystego, tj. jedynie do „niewykorzystanych”,
przyszłych rat powstałego wcześniej użytkowania; tak np. uchwała Sądu
Najwyższego z dnia 17 grudnia 2003 r., IV CK 244/02, czy także do
„niewykorzystanych” rocznych okresów omawianego prawa), nie sposób jednak
kategorycznie przyjmować, że dopuszczalność redukcji opłaty rocznej powinna
wynikać z wyraźnego przepisu prawa, wprowadzającego odstępstwo od założonej
przez ustawodawcę reguły niepodzielności takiej opłaty. Niezbędne bowiem byłoby
odpowiednie zweryfikowanie takiego stanowiska w wyniku odwołania się do
7
prawnego charakteru opłaty rocznej związanej ze stosunkiem użytkowania
wieczystego.
De lege lata nie ma wątpliwości co do cywilnoprawnego charakteru opłaty
rocznej (także tzw. opłaty pierwszej), wynika ona bowiem ze stosunku
cywilnoprawnego, łączącego właściciela z użytkownikiem wieczystym nawet
wówczas, gdy źródłem powstania tego prawa rzeczowego (jak w niniejszej sprawie)
nie była umowa stron, lecz przepis ustawy (por. decyzję Wojewody Warszawskiego
z dnia 31 grudnia 1996 r. stwierdzająca nabycie przez pozwanego prawa
użytkowania wieczystego z dniem 5 grudnia 1990 r.). Cywilnoprawny charakter
opłaty implikuje z kolei zasadniczą kwestię, czy opłatę tę można zaliczyć do
ogólnej, dogmatyczno-prawnej kategorii „wynagrodzenia” (odpłatności) w prawie
cywilnym, stanowiącego odpowiedni ekwiwalent powiązany z określonymi
atrybutami prawa użytkowania wieczystego.
Wskazany wcześniej, drugi nurt orzecznictwa i piśmiennictwa trafnie
odpowiada pozytywnie na to pytanie, dostrzegając w opłacie rocznej swoisty
ekwiwalent pieniężny za możliwość korzystania przez użytkownika wieczystego,
z wyłączeniem innych osób, z nieruchomości gruntowej Skarbu Państwa lub
samorządowej, w granicach określonych przez ustawę i zasady współżycia
społecznego oraz umowę o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste
(prawnorzeczowy stosunek użytkowania wieczystego w razie powstania tego prawa
ex lege). Podstawą prawną obowiązku uiszczania opłaty rocznej jest umowa
o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste (art. 238 k.c.; por. też uchwała Sądu
Najwyższego z dnia 8 grudnia 2004 r., III CZP 47/04). Skoro opłata roczna
(niezależnie od sposobu ustalenia jej wysokości) pozostaje odpowiednio
skorelowana właśnie z możliwością korzystania przez użytkownika wieczystego
z nieruchomości gruntowej (niezależnie jednak od tego, czy podmiot uprawniony
wykonuje takie prawo podmiotowe i istotnie z gruntu korzysta, por. np. wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 17 grudnia 2008 r., I CSK 244/08, niepubl.), a samo
użytkowanie wieczyste ze swej istoty pozostaje prawem czasowym (art. 236 k.c),
nie sposób wymagać tego, aby użytkownik wieczysty był zobligowany uiszczać na
rzecz właściciela gruntu opłatę roczną także za ten okres roku kalendarzowego,
w którym nie przysługuje mu już to prawo. Oznacza to konieczność odpowiedniego,
8
jurydycznego skorelowania wysokości opłaty rocznej, do której uiszczenia
zobligowany został użytkownik wieczysty w danym roku kalendarzowym,
z rzeczywistym okresem przysługiwania mu omawianego prawa rzeczowego.
3. Koncepcję tzw. niepodzielności opłaty rocznej, tj. nieuzależnienia jej
rozmiaru od czasu trwania użytkowania wieczystego w ciągu roku
kalendarzowego, jest mało klarowna także z dogmatycznego punktu widzenia.
Po pierwsze, opłata roczna nie jest przecież świadczeniem niepodzielnym
w rozumieniu art. 379 § 2 k.p.c. Po drugie, wspomniana „niepodzielność” mogłaby
być rozumiana jedynie w ujęciu podmiotowym, skoro w ciągu danego roku
kalendarzowego mogłoby dojść do zmiany podmiotu uprawnionego (art. 232 k.c.),
a obowiązek uiszczenia opłaty rocznej w pełnym zakresie miałby obciążać
zawsze podmiot zachowujący status użytkownika wieczystego przynajmniej na
początku roku kalendarzowego. Po trzecie, wspomniana koncepcja
„niepodzielności” opłaty rocznej w aspekcie podmiotowym pozwala na stwierdzenie,
że u jej podstaw leży założenie o jakby gwarancyjnej funkcji tej opłaty, skoro
ponosi ją jedynie pierwszy (w danym roku kalendarzowym) użytkownik wieczysty,
a właściciel gruntu nie ma żadnego wpływu na obrót prawem użytkowania
wieczystego. Po czwarte, eksponowanie „niepodzielności” opłaty rocznej usuwa
nietrafnie na plan dalszy zasadniczą kwestię prawną, jakimi elementami stosunku
użytkowania wieczystego należy wiązać opłatę roczną, tj. z danym ustanowieniem
tego prawa (opłata „za ustanowienie użytkowania”), czy z możliwym czasem
korzystania z gruntu przez uprawnionego.
4. Warto jeszcze zwrócić uwagę na obserwowane zjawisko postępującej
komercjalizacji prawa użytkowania wieczystego w ostatnim okresie. Jeżeli
jeszcze w zamyśle twórców ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce
w miastach i osiedlach (j.t. Dz.U. z 1969 r., nr 22, poz. 139 ze zm.)
prawo użytkowania wieczystego gruntów miało stanowić „formę prawną
taniego udostępnienia gruntów państwowych pod budownictwo mieszkaniowe”
(tak też np. uzasadnienie uchwały z dnia 8 grudnia 2003 r. III CZP 47/04),
to obecna, wyraźna tendencja do stałego, sukcesywnego
podnoszenia (aktualizacji) opłat rocznych i intensyfikacja obrotu prawem
użytkowania wieczystego (art. 232 k.c.) oznacza z pewnością
9
znaczne odejście praktyki gospodarczej (i samej praktyki właścicieli gruntów)
od wspomnianych założeń ustawodawczych. Co więcej, w obrocie prawnym
między przedsiębiorcami (jak w rozpoznawanej sprawie) obrót prawem
użytkowania wieczystego, powiązanego z koniecznością uiszczenia opłat rocznych
(art. 238 k.c.), stanowi istotny element kalkulacji ekonomicznej.
W sporze o prawną dopuszczalność de lege lata redukcji opłaty rocznej
stosownie do okresu korzystania z nieruchomości gruntowej przez użytkownika
wieczystego nie może jednak mieć decydującego znaczenia wzgląd na sytuację
prawną właściciela gruntu uprawnionego do uzyskania opłaty rocznej (wierzyciela).
Niewątpliwie właściciel gruntu (z wielu powodów) zainteresowany jest uzyskaniem
pełnej opłaty rocznej już w pierwszym kwartale danego roku (verba legis:
„w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok”) niezależnie od
późniejszych, ewentualnych zmian użytkowników wieczystych (art. 232 k.c.).
Jednakże wspomniany interes prawno-ekonomiczny właściciela (wierzyciela opłaty
rocznej) nie może przemawiać za taką interpretacją art. 238 k.c i przepisów u.g.n.
dotyczących opłaty rocznej, z której wynikałaby jak gdyby gwarancyjny (dla
właściciela) jej charakter (obowiązek zapłaty opłaty przez podmiot mający status
prawny użytkownika wieczystego w początku danego roku kalendarzowego
i wyłączenie proporcjonalnej redukcji opłaty w razie zbycia prawa użytkowania
wieczystego w ciągu roku kalendarzowego). Jednocześnie należy stwierdzić,
że zbycie użytkowania wieczystego przez pierwotnego użytkownika wieczystego
w ciągu roku kalendarzowego nie ogranicza możliwości prawnej uzyskania
należności z tytułu opłaty rocznej od nabywcy użytkowania wieczystego.
W literaturze i orzecznictwie Sądu Najwyższego (zob. np. wyrok z dnia 16 grudnia
199 r., II CKN 639/98, OSNC 2000, z. 6, poz. 121) trafnie bowiem przyjmuje się, że
obowiązek zapłaty opłaty rocznej jest ściśle związany z prawem użytkowania
wieczystego i obciąża każdoczesnego użytkownika wieczystego.
Jeżeli zatem zobowiązanie do zapłaty opłaty rocznej należy ujmować jako
element prawnorzeczowego stosunku użytkowania wieczystego (art. 233 k.c.,
art. 238 k.c.), to zobowiązanie takie można zaliczyć z pewnością do kategorii tzw.
zobowiązań realnych obciążających z woli ustawodawcy każdego nabywcę prawa
użytkowania wieczystego w okresie roku kalendarzowego (art. 238 k.c.). Jest to
10
wystarczający i ogólny tytuł do żądania przez wierzyciela uiszczenia stosownej
części opłaty rocznej także od nabywcy użytkowania wieczystego. W każdym razie
w umowie o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste mogły być umieszczone
odpowiednie klauzule umowne dotyczące obowiązku zapłaty opłaty rocznej w razie
zbycia użytkowania w ciągu roku kalendarzowego.
Z przedstawionych względów należało podzielić - przy przyjęciu innej
argumentacji prawnej - podniesione w skardze kasacyjnej pozwanego zarzuty
naruszenia art. 238 k.c. i art. 71 ust. 1 i ust. 4 u.g.n. Istniały zatem podstawy do
uchylenia zaskarżonego wyroku i oddalenia apelacji strony powodowej (art. 39815
§ 1 k.p.c.).