IV CZ 96/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:25-11-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 96/10
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. T. i A. T.
przeciwko Gminie Miasta T.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 26 listopada 2010 r.,
zażalenia powodów
na postanowienie Sądu Okręgowego w T. z dnia 30 lipca 2010 r., sygn. akt VIII Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z 30 lipca 2010 r. Sąd Okręgowy w T. odrzucił skargę kasacyjną
powodów J. T. i A. T. od wyroku tego Sądu z 14 kwietnia 2010 r. z powodu jej
niedopuszczalności. W sprawie zakończonej tym wyrokiem powodowie żądali ustalenia
obowiązku wydania przez pozwaną - Gminę Miasta T. przedmiotu darowizny w postaci
nieruchomości pozostających w jej władaniu. Sprawa dotyczyła roszczenia
majątkowego, a zatem zgodnie z art. 398 § 1 k.p.c. skarga kasacyjna byłaby
dopuszczalna, gdyby wartość przedmiotu zaskarżenia wynosiła co najmniej 50.000 zł.
Skoro powodowie określili tę wartość na 150 zł, to na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. w
zw. z art. 3982
§ 1 k.p.c. Sąd odrzucił ich skargę kasacyjną jako niedopuszczalną.
2
Powodowie zaskarżyli postanowienie z 30 lipca 2010 r. zażaleniem i wnieśli o
jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu
oraz zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania. Podstawą dla tego wniosku
zaskarżenia był zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 3986
§ 1 k.p.c. w zw. z art.
3984
§ 2 k.p.c. w związku z odstąpieniem od zbadania, czy wartość przedmiotu sporu
została przez powodów wyliczona w sposób prawidłowy. W szczególności, zdaniem
skarżących, Sąd drugiej instancji nie uwzględnił okoliczności, że kwota ta powinna
zostać obliczona stosownie do wartości działek, których dotyczy spór.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z akt sprawy wynika, że w toku postępowania reprezentowani przez fachowego
pełnomocnika powodowie konsekwentnie określali wartość przedmiotu sporu na kwotę
150 zł. Kwota ta została podana w pozwie, w apelacji, jak również w zażaleniu na
postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej, jako odpowiadająca wartości przedmiotu
sporu lub zaskarżenia. Co więcej, w piśmie z 29 czerwca 2009 r. na wezwanie Sądu
pierwszej instancji powodowie przedstawili sposób wyliczenia wartości przedmiotu sporu
i wskazali, że nieruchomości, których dotyczy postępowanie są przedmiotem dzierżawy,
zaś konsekwencją uwzględnienia powództwa będzie roszczenie o ich wydanie
przeciwko posiadaczowi władającemu nieruchomościami bez tytułu prawnego.
Z tej przyczyny, na podstawie art. 23 k.p.c. i art. 232
k.p.c. wartość przedmiotu sporu
powinna być wyliczona jako kwota trzymiesięcznego czynszu dzierżawy, a zatem 150 zł.
Zaskarżenie rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego przez powodów jest równoznaczne z
zaprzeczeniem ich wcześniejszym twierdzeniom, zwłaszcza że w samym zażaleniu
powodowie ponownie określili wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę150 zł, co nie
koresponduje z ich dalszymi wywodami.
Zgodnie z art. 26 k.p.c. wartość przedmiotu sporu ustalona przez sąd pierwszej
instancji nie podlega badaniu w dalszym toku postępowania. Z tego powodu, zgodnie z
utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, wartość przedmiotu zaskarżenia
decydująca o dopuszczalności skargi kasacyjnej nie może być wyrażona wyższą kwotą
niż wartość przedmiotu sporu. Możliwe jest jedynie ustalenie jej w niższej wysokości, o
ile doszłoby do ograniczenia zakresu roszczenia strony powodowej (por. postanowienia
Sądu Najwyższego: z 20 października 2008 r., I PZ 26/08, OSNP 2010, nr 5-6, poz. 57;
z 8 grudnia 2000 r., I CZ 115/00, niepubl.; z 19 czerwca 1997 r„ III CZ 25/97, OSNC
1997, nr 10, poz. 162 oraz z 18 grudnia 1996 r„ I CKN 21/96, OSNC 1997, nr 4, poz.
42). Wbrew twierdzeniom skarżących, Sąd Okręgowy nie miał przy tym prawnego
3
obowiązku badania wartości przedmiotu sporu, lecz zgodnie z art. 25 § 1 k.p.c. w zw. z
art. 368 § 2 w zw. z art. 39821
k.p.c. przysługiwała mu swoboda decyzji co do jej kontroli.
Sposób ustalenia tej wartości został wskazany przez samych skarżących
i zaakceptowany przez Sąd pierwszej instancji, zaś zakres roszczenia powodów nie
uległ zmianie, a zatem - zgodnie z powołanym wcześniej stanowiskiem Sądu
Najwyższego - wartość przedmiotu zaskarżenia dla skargi kasacyjnej powinna być
równa wartości przedmiotu sporu. W tej sytuacji brak jest uzasadnionych podstaw dla
uznania, że Sąd Okręgowy powinien był dokonać własnych ustaleń w tym zakresie w
ramach kontroli dopuszczalności skargi kasacyjnej i nie ma też potrzeby szerszego
odniesienia się do rozważań powodów na temat tego, w jaki sposób należałoby
oznaczyć wartość przedmiotu sporu dla potrzeb oceny dopuszczalności skargi
kasacyjnej.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.,
orzeczono jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. T. i A. T.
przeciwko Gminie Miasta T.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 26 listopada 2010 r.,
zażalenia powodów
na postanowienie Sądu Okręgowego w T. z dnia 30 lipca 2010 r., sygn. akt VIII Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z 30 lipca 2010 r. Sąd Okręgowy w T. odrzucił skargę kasacyjną
powodów J. T. i A. T. od wyroku tego Sądu z 14 kwietnia 2010 r. z powodu jej
niedopuszczalności. W sprawie zakończonej tym wyrokiem powodowie żądali ustalenia
obowiązku wydania przez pozwaną - Gminę Miasta T. przedmiotu darowizny w postaci
nieruchomości pozostających w jej władaniu. Sprawa dotyczyła roszczenia
majątkowego, a zatem zgodnie z art. 398 § 1 k.p.c. skarga kasacyjna byłaby
dopuszczalna, gdyby wartość przedmiotu zaskarżenia wynosiła co najmniej 50.000 zł.
Skoro powodowie określili tę wartość na 150 zł, to na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. w
zw. z art. 3982
§ 1 k.p.c. Sąd odrzucił ich skargę kasacyjną jako niedopuszczalną.
2
Powodowie zaskarżyli postanowienie z 30 lipca 2010 r. zażaleniem i wnieśli o
jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu
oraz zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania. Podstawą dla tego wniosku
zaskarżenia był zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 3986
§ 1 k.p.c. w zw. z art.
3984
§ 2 k.p.c. w związku z odstąpieniem od zbadania, czy wartość przedmiotu sporu
została przez powodów wyliczona w sposób prawidłowy. W szczególności, zdaniem
skarżących, Sąd drugiej instancji nie uwzględnił okoliczności, że kwota ta powinna
zostać obliczona stosownie do wartości działek, których dotyczy spór.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z akt sprawy wynika, że w toku postępowania reprezentowani przez fachowego
pełnomocnika powodowie konsekwentnie określali wartość przedmiotu sporu na kwotę
150 zł. Kwota ta została podana w pozwie, w apelacji, jak również w zażaleniu na
postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej, jako odpowiadająca wartości przedmiotu
sporu lub zaskarżenia. Co więcej, w piśmie z 29 czerwca 2009 r. na wezwanie Sądu
pierwszej instancji powodowie przedstawili sposób wyliczenia wartości przedmiotu sporu
i wskazali, że nieruchomości, których dotyczy postępowanie są przedmiotem dzierżawy,
zaś konsekwencją uwzględnienia powództwa będzie roszczenie o ich wydanie
przeciwko posiadaczowi władającemu nieruchomościami bez tytułu prawnego.
Z tej przyczyny, na podstawie art. 23 k.p.c. i art. 232
k.p.c. wartość przedmiotu sporu
powinna być wyliczona jako kwota trzymiesięcznego czynszu dzierżawy, a zatem 150 zł.
Zaskarżenie rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego przez powodów jest równoznaczne z
zaprzeczeniem ich wcześniejszym twierdzeniom, zwłaszcza że w samym zażaleniu
powodowie ponownie określili wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę150 zł, co nie
koresponduje z ich dalszymi wywodami.
Zgodnie z art. 26 k.p.c. wartość przedmiotu sporu ustalona przez sąd pierwszej
instancji nie podlega badaniu w dalszym toku postępowania. Z tego powodu, zgodnie z
utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, wartość przedmiotu zaskarżenia
decydująca o dopuszczalności skargi kasacyjnej nie może być wyrażona wyższą kwotą
niż wartość przedmiotu sporu. Możliwe jest jedynie ustalenie jej w niższej wysokości, o
ile doszłoby do ograniczenia zakresu roszczenia strony powodowej (por. postanowienia
Sądu Najwyższego: z 20 października 2008 r., I PZ 26/08, OSNP 2010, nr 5-6, poz. 57;
z 8 grudnia 2000 r., I CZ 115/00, niepubl.; z 19 czerwca 1997 r„ III CZ 25/97, OSNC
1997, nr 10, poz. 162 oraz z 18 grudnia 1996 r„ I CKN 21/96, OSNC 1997, nr 4, poz.
42). Wbrew twierdzeniom skarżących, Sąd Okręgowy nie miał przy tym prawnego
3
obowiązku badania wartości przedmiotu sporu, lecz zgodnie z art. 25 § 1 k.p.c. w zw. z
art. 368 § 2 w zw. z art. 39821
k.p.c. przysługiwała mu swoboda decyzji co do jej kontroli.
Sposób ustalenia tej wartości został wskazany przez samych skarżących
i zaakceptowany przez Sąd pierwszej instancji, zaś zakres roszczenia powodów nie
uległ zmianie, a zatem - zgodnie z powołanym wcześniej stanowiskiem Sądu
Najwyższego - wartość przedmiotu zaskarżenia dla skargi kasacyjnej powinna być
równa wartości przedmiotu sporu. W tej sytuacji brak jest uzasadnionych podstaw dla
uznania, że Sąd Okręgowy powinien był dokonać własnych ustaleń w tym zakresie w
ramach kontroli dopuszczalności skargi kasacyjnej i nie ma też potrzeby szerszego
odniesienia się do rozważań powodów na temat tego, w jaki sposób należałoby
oznaczyć wartość przedmiotu sporu dla potrzeb oceny dopuszczalności skargi
kasacyjnej.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.,
orzeczono jak w sentencji.