Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 32/10
POSTANOWIENIE
Dnia 29 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Małgorzata Gersdorf
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z wniosku J. J.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o wysokość emerytury,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 29 listopada 2010 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 18 sierpnia 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2010 r. Sąd Apelacyjny odrzucił, na
podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. w związku z art. 130 § 1 k.p.c., skargę kasacyjną
wnioskodawcy J. J. od wyroku tego Sądu z dnia 22 kwietnia 2010 r., w sprawie
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o wysokość emerytury. W
uzasadnieniu Sąd wskazał, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych,
skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia tylko
w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz w sprawach o
objecie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. W pozostałych kategoriach
spraw, w tym zwłaszcza w sprawach dotyczących wysokości świadczenia,
2
dopuszczalność przedmiotowa skargi jest uzależniona od wartości przedmiotu
zaskarżenia, jeśli nie jest ona niższa niż 10.000 zł.
W skardze kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia oznaczono na 27.112
zł, nie przedstawiając sposobu jej wyliczenia i nieuzupełniając tego braku mimo
wezwania Sądu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej przez
wskazanie matematycznego sposobu wyliczenia wartości przedmiotu sporu w
terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi. Wobec niewykonania zarządzenia
Sądu, skarga kasacyjna została odrzucona na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. w
związku z art. 130 § 1 k.p.c.
W zażaleniu od powyższego postanowienia, pełnomocnik wnioskodawcy
zarzucił naruszenie art. 3984
§ 3 w związku z art. 3986
§ 2 k.p.c. i art. 130 k.p.c.
oraz art. 25 § 1 k.p.c. w związku z art. 39821
k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. poprzez
błędne przyjęcie, że brak matematycznego wyliczenia podanej wartości przedmiotu
zaskarżenia stanowi brak skargi kasacyjnej, podczas gdy art. 3984
§ 3 wymaga
jedynie oznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia bez uzasadnienia wskazanej
wartości. Ponadto podniósł, iż Sąd drugiej instancji dokonując sprawdzenia
prawidłowości wyliczenia przedmiotu zaskarżenia, winien wezwać stronę do
podania podstaw jej wyliczenia, wydając postanowienie na podstawie art. 25 § 1
k.p.c. w związku z art. 39821
k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c., bez sankcji odrzucenia
skargi kasacyjnej. Pełnomocnik wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w
całości wraz z orzeczeniem o kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu
zażaleniowym.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych skarga kasacyjna
przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia jedynie w sprawach o
przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem
ubezpieczenia społecznego, natomiast w pozostałych sprawach z tego zakresu
skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach, w których wartość przedmiotu
zaskarżenia jest niższa niż dziesięć tysięcy złotych (art. 3982
k.p.c.).
3
Rozpoznawana sprawa dotyczy wysokości przyznanego świadczenia, a skarżący
zakwestionował decyzję organu rentowego, który wyliczył wysokość należnej
emerytury od dnia 1 marca 2008 r. na kwotę 1829,82 zł, wskazując że winna ona
wynosić od tej daty 2150 zł, zaś od dnia 1 marca 2009 r. 2281, 15 zł. Nie jest
wątpliwe, że pełnomocnik wnioskodawcy nie wykonał zarządzenia Sądu, który,
mając wątpliwości co do prawidłowości wskazanej w skardze wartości przedmiotu
zaskarżenia, wezwał skarżącego do określenia matematycznego sposobu jej
wyliczenia, nie wydając formalnego postanowienia w przedmiocie sprawdzenia
prawidłowości wyliczenia przedmiotu zaskarżenia, a wobec niewykonania tego
zarządzenia odrzucił skargę, uznając że brak wskazania sposobu ustalenia
wartości przedmiotu zaskarżenia bądź ustalenie jej wbrew obowiązującym w tym
zakresie przepisom prawa jest równoznaczne z brakiem jej wskazania. Sąd
Najwyższy niejednokrotnie już wyjaśniał, że sprawy z zakresu ubezpieczeń
społecznych, w których przedmiotem zaskarżenia kasacyjnego jest wysokość
świadczenia emerytalno-rentowego są sprawami o świadczenie, w których
dopuszczalność zaskarżenia kasacyjnego podlega ograniczeniu ze względu na
wartość przedmiotu zaskarżenia (por. postanowienie z dnia 14 stycznia 1997 r., II
UKN 51/97, OSNAPiUS 1997 nr 17, poz. 329). W uzasadnionych przypadkach
wskazana przez wnoszącego skargę kasacyjną wartość przedmiotu zaskarżenia
podlega sprawdzeniu przez sąd apelacyjny, który bada, czy jej oznaczenie
nastąpiło zgodnie z regułami określonymi w art. 19-24 k.p.c. (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2000 r., II UZ 124/00, OSNAPiUS 2002
r. nr 12, poz. 294). Z kolei w postanowieniu z dnia 2 kwietnia 1998 r., II UZ 24/98,
(OSNAPiUS 1999 r. nr 8, poz. 291) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że Sąd drugiej
instancji nie tylko jest uprawniony, ale i zobowiązany do sprawdzenia – w razie
wątpliwości – wskazanej w skardze wartości przedmiotu zaskarżenia. Uprawnienie
sądu obejmuje nie tylko skontrolowanie danych składających się na tę wartość, lecz
także sposobu jej obliczenia, natomiast nie nakłada powinności jej samodzielnego
ustalania. Wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia w sposób niezgodny z art.
22 k.p.c. jest niewykonaniem wezwania sądu w tym przedmiocie w rozumieniu art.
3986
§ 2 k.p.c. i stanowi podstawę odrzucenia skargi kasacyjnej. Stanowisko to
związane jest ściśle z kwestią dopuszczalności skargi kasacyjnej w sprawach o
4
prawa majątkowe w zależności od wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 3982
§ 1
k.p.c.) i z obowiązkiem sądu drugiej instancji dokonania kontroli dopuszczalności tej
skargi (art. 3986
§ 1 k.p.c.). W takim przypadku niewłaściwe wykonanie obowiązku
nałożonego przez sąd drugiej instancji, uzasadnia przyjęcie, że strona nie
uzupełniła braków skargi kasacyjnej w rozumieniu art. 3986
§ 2 k.p.c.
Wobec powyższego, stanowisko Sądu Apelacyjnego zawarte w
zaskarżonym postanowieniu jest trafne (art. 3986
§ 2 k.p.c.), co biorąc pod uwagę,
należało orzec jak w postanowieniu, zgodnie z art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3
k.p.c.