Pełny tekst orzeczenia

Uchwała z dnia 17 grudnia 2010 r., III CZP 96/10
Sędzia SN Józef Frąckowiak (przewodniczący, sprawozdawca)
Sędzia SN Marta Romańska
Sędzia SA Anna Kozłowska
Sąd Najwyższy w sprawie wszczętej z urzędu przy uczestnictwie "G." S.A. w
P., Piotra P., Waldemara S. i "Z.D.M." S.A. w B. o nałożenie grzywny na członków
zarządu "G." S.A. w P., po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym
w dniu 17 grudnia 2010 r. zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd
Okręgowy w Poznaniu postanowieniem z dnia 19 maja 2010 r.:
„Czy odmowa zamieszczenia przez zarząd ogłoszenia, o którym mowa w art.
4021
k.s.h. w przedmiocie ogłoszenia zwołania walnego zgromadzenia
akcjonariuszy spółki publicznej podjętego przez jej akcjonariuszy na podstawie art.
399 § 3 k.s.h. oznacza niezwołanie przez zarząd wbrew obowiązkowi zgromadzenia
wspólników w rozumieniu art. 594 § 3 k.s.h.?"
podjął uchwałę:
Odmowa zamieszczenia przez zarząd ogłoszenia, o którym mowa w art.
4021
k.s.h., gdy z inicjatywą zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy
spółki publicznej występują akcjonariusze, na podstawie art. 399 § 3 k.s.h.,
oznacza niezwołanie przez zarząd walnego zgromadzenia, w rozumieniu art.
594 § 3 k.s.h.
Uzasadnienie
W dniach 15 października i 23 listopada 2009 r. "Z.D.M." S.A. w B., będące
akcjonariuszem "G." S.A. posiadającym 53,37% ogólnej liczby głosów, złożyły
wniosek o nałożenie na członków zarządu "G." S.A. Piotra P. i Waldemara S.
grzywny na podstawie art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. w kwocie po 20 000 zł. Zdaniem
uczestnika, zarząd "G." S.A. zaniechał dokonania ogłoszenia na podstawie art. 4021
§ 1 k.s.h. o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki
"G." S.A. w trybie art. 399 § 3 k.s.h., co wywołało skutek w postaci niezwołania
zgromadzenia.
Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2010 r. referendarz sądowy umorzył
postępowanie, uznając, że art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. należy interpretować ściśle i w
związku z tym nie ma on zastosowania w niniejszej sprawie.
Na skutek skargi "Z.D.M." S.A. Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda w
Poznaniu postanowieniem z dnia 12 marca 2010 r. umorzył postępowanie, a Sąd
Okręgowy w Poznaniu, rozpoznając zażalenie uczestnika "Z.D.M." S.A. w B. na to
postanowienie, powziął istotne wątpliwości i na podstawie art. 390 § 1 k.p.c.
przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne
przytoczone na wstępie. (...)
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W obecnym stanie prawnym zwołanie walnego zgromadzenia spółki
publicznej, gdy z inicjatywą jego zwołania występują akcjonariusze lub akcjonariusz
reprezentujący co najmniej połowę ogółu głosów w spółce, wymaga dopełnienia
dwóch czynności. Po pierwsze, akcjonariusze ci muszą wyrazić wolę zwołania
walnego zgromadzenia (art. 399 § 3 k.s.h.); będzie to oświadczenie woli
akcjonariusza większościowego lub – gdy akcjonariuszy jest kilku – ich
oświadczenie wspólne. Po drugie, inicjatywa zwołania walnego zgromadzenia musi
zostać umieszczona na stronie internetowej spółki, zgodnie z wymaganiami
określonymi w art. 4021
i 4022
k.s.h. Dysponentem strony internetowej spółki jest jej
zarząd, który zamieszcza na tej stronie ogłoszenia. (...) Jeżeli zarząd odmówi
zmieszczenia ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia na stronie
internetowej, zgromadzenie nie zostaje zwołane. Zarząd powinien współdziałać z
akcjonariuszami większościowymi jako inicjatorami zwołania walnego
zgromadzenia, tak aby ogłoszenie o zwołaniu odpowiadało wymaganiom
przewidzianym w art. 4022
k.s.h. Zarząd nie może jednak odmówić zmieszczenia
ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia, gdyż to nie on decyduje o jego
zwołaniu, lecz akcjonariusze większościowi.
Mając na względzie wnioski wynikające z analizowanych przepisów,
regulujących zwoływanie walnego zgromadzenia w spółce publicznej, należy uznać,
że członkowie zarządu, którzy odmawiają umieszczenia ogłoszenia o zwołaniu
walnego zgromadzenia na stronie internetowej spółki, w istocie nie zwołują takiego
zgromadzenia, wbrew ciążącemu na nich obowiązkowi. Gdy otrzymują żądanie
akcjonariuszy większościowych, uprawnionych do zwołania walnego zgromadzenia,
powinni umieścić stosowne ogłoszenie, odmowa więc umieszczenia ogłoszenia o
zwołaniu walnego zgromadzenia na stronie internetowej jest odmową zwołania
takiego zgromadzenia. Takie zachowanie członków zarządu należy kwalifikować
jako mieszczące się w hipotezie art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h., zatem członkowie zarządu
muszą się liczyć z tym, że może im grozić grzywna w kwocie do 20 000 zł.
To, że w powołanym przepisie nie zostało przewidziane wprost, iż
niezamieszczenie ogłoszenia na stronie internetowej jest zagrożone grzywną nie
może mieć decydującego znaczenia, skoro bowiem, zgodnie z art. 4021
k.s.h.,
walne zgromadzenie spółki publicznej zwołuje się przez ogłoszenie dokonywane na
stronie internetowej spółki, a dysponentem tej strony jest zarząd, to gdy z inicjatywą
zwołania zgromadzenia występują akcjonariusze większościowi, zarząd ma
obowiązek umieścić stosowne ogłoszenie. Uznanie, że członkowie zarządu mają
obowiązek umieszczenia ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia na stronie
internetowej, gdy z inicjatywą występują akcjonariusze większościowi, prowadzi do
wniosku, iż odmowa umieszczenia takiego ogłoszenia jest równoznaczna z
niewypełnieniem obowiązku zwołania walnego zgromadzenia. W konsekwencji
takie zachowanie mieści się w art. 594 § 1 pkt 3 k.s.h. i jest zagrożone przewidzianą
w tym przepisie sankcją.