Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 286/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa J. BP Spółki z o.o. w L.
przeciwko Narodowemu Funduszowi Zdrowia w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 3 lutego 2011 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 27 października 2009 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego -
Narodowego Funduszu Zdrowia w W. od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 10
czerwca 2009 r., którym zasądzona została od tego pozwanego na rzecz powódki –
J. BP Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L. kwota 56435 zł z ustawowymi
odsetkami od 15 grudnia 2008 r. oraz 6439 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Rozstrzygnięcie to oparte zostało na następujących ustaleniach
i wnioskach:
Powódka prowadzi aptekę położoną W. i w okresie od stycznia do maja 2007
r. wystąpiła do pozwanego z 10 wnioskami o refundację leków. Pismem z dnia 16
listopada 2007 r. została poinformowana przez pozwanego, że dokonuje on
potrącenia z należnej jej refundacji dotyczącej leków objętych zestawieniem recept
za okres od 16 do 31 października 2007 r., kwoty 42565,84 zł. Następnym pismem
z dnia 30 listopada 2007 r. pozwany poinformował o potrąceniu z refundacji
dotyczącej zestawienia recept za okres od 1 do 15 stycznia 2007 r., kwoty 7652,80
zł. W toku kontroli przeprowadzonej w aptece zakwestionowano szereg recept,
stwierdzając istnienie następujących braków: w 3 receptach nie było podpisu
lekarza, w 14 adres pacjenta nie był pełny, w 4 nie został wpisany numer
identyfikatora oddziału pozwanego, w 1 nie było danych lekarza, w 3 przypadkach
wydano więcej niż 2 najmniejsze opakowania leku, mimo nieokreślenia
dawkowania, a w 12 przypadkach wydano lek w ilości większej niż na potrzeby
trzymiesięcznej kuracji. Powódka wniosła zastrzeżenia do protokołu, dołączyła
duplikaty recept z podpisem tego samego lekarza, uzupełnione zostały także
pozostałe braki. Domagała się uwzględnienia zastrzeżeń, których pozwany nie
zaakceptował. Dochodzona przez powódkę należność obejmuje świadczenie
związane z refundacją leków wydanych w okresach od 1 do 15 lipca i od 16 do 31
października 2007 r. w wysokości 50218,64 zł. Pozwany nie kwestionował, że takie
roszczenie powstało, zarzucił jednak, że nie może być dochodzone, z uwagi na
potrącenie z jego wierzytelnością względem powódki z tytułu nienależnie dokonanej
refundacji leków wydanych w okresie od stycznia do maja 2007 r. Brak podpisu
3
lekarza na recepcie dyskwalifikuje ją jako dokument upoważniający do wydania
leku, ale za dopuszczalne uznać należało uzupełnienie tego braku przez
wystawienie duplikatu recepty przez tego samego lekarza, co potwierdzało,
że wydanie leku powinno nastąpić. W odniesieniu do recepty nie można stosować
sankcji nieistnienia, skoro lek został wydany zgodnie z dyspozycją lekarza,
a apteka poniosła koszt jego zakupu. Możliwa była konwalidacja tego braku,
a dokonanie refundacji pozostaje w zgodzie z zasadami współżycia społecznego.
Pozwany nie może domagać się zwrotu tego świadczenia, co wynika z art. 411 pkt
2 k.c. Zastrzeżenia dotyczące niepełnego adresu pacjenta, braku numeru oddziału
Funduszu, czy danych lekarza nie stanowią przeszkody w powstaniu prawa do
refundacji, zwłaszcza w kontekście późniejszego ich uzupełnienia, skoro leki
zlecone zostały przez uprawnionych lekarzy i dotarły do właściwych pacjentów.
Określenie oddziału Funduszu jest jedynie kwestią techniczną. Żądanie refundacji
było zasadne, a zatem nie powstała wierzytelność pozwanego o zwrot nienależnie
dokonanej refundacji. Wydanie większej ilości leków, niż przewiduje
rozporządzenie, nie może pozbawić powódki refundacji dotyczącej prawidłowej
ilości, a niewskazanie przez pozwanego jaka część potrąconej kwoty dotyczy
nadwyżki, czyni potrącenie nieuzasadnionym. Ponadto zlecenie właściwej dawki
leku jest obowiązkiem lekarza, który powinien ponieść konsekwencje określenia
zawyżonej dawki.
Sąd Okręgowy uznał, że stosownie do art. 63 ustawy z dnia 27 sierpnia
2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
(Dz. U. Nr 210, poz. 2135, dalej - ś.op.zdr.) w przypadku wypłaty refundacji bez
podstawy prawnej Funduszowi przysługuje uprawnienie do potrącenia tego
świadczenia, po stwierdzeniu, że było ono nienależne w rozumieniu przepisów
Kodeksu cywilnego. Odnosi się to jedynie do takich nieprawidłowości recept, które
powinny być podstawą odmowy wydania leku. Nie można zaliczyć do nich
należności związanych z receptami, których braki zostały usunięte. Wydanie leku
w niedopuszczalnej ilości nie mogło być konwalidowane, ale nieudowodnienie
w jakiej wysokości dawka wydanego leku znajduje uzasadnienie w treści § 8 ust. 1
pkt 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2004 r. w sprawie recept
lekarskich (Dz. U. Nr 213, poz. 2164, dalej – rozp.rec.lek.), która powinna być
4
objęta refundacją, potrącenie nie mogło być uznane za skuteczne. Pozwanego
obciążało wykazanie wartości dawki leku przekraczającego dopuszczalną ilość.
Zapłacona przez powódkę cena za lek podlegający refundacji, który został wydany
uprawnionej osobie, jest równoważna świadczeniu (refundacji), którego spełnienie
czyni zadość zasadom współżycia społecznego, o jakim mowa w art. 411 pkt 2 k.c.
Pozwany oparł skargę kasacyjną na obu podstawach objętych art. 3983
§ 1
k.p.c. Błędna wykładnia i niewłaściwe zastosowanie § 3, 17 i 19 rozp. rec. lek. oraz
art. 411 pkt 2 k.c. polega w jego ocenie na przyjęciu, że dokonanie refundacji ceny
leku dotyczy leku wydanego na podstawie wadliwie sporządzonej recepty i czyni
zadość zasadom współżycia społecznego, wadliwość recepty nie wpływa na
powstanie prawa do refundacji, jeśli uchybienie było mało istotne, a także, że prawo
do refundacji powstaje, pomimo wydania niewłaściwej ilości leku. Naruszenie
przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, związane jest z art.
233 § 1 k.p.c. i polega na poczynieniu ustaleń sprzecznie z zebranymi dowodami
oraz przyjęciu, że pozwany nie wykazał wysokości wierzytelności przedstawionej
do potrącenia, a także art. 328 § 2 k.p.c. przez wadliwe sporządzenie uzasadnienia,
uniemożliwiające jednoznaczne skonstruowanie podstaw rozstrzygnięcia. Skarżący
domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego
rozpoznania, ewentualnie uchylenia go i oddalenia powództwa.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut wypełniający drugą z podstaw
kasacyjnych. Przepis art. 3983
§ 3 k.p.c., wyłączając dopuszczalność oparcia
skargi kasacyjnej na zarzutach dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów,
nie wymienia konkretnych uregulowań. Nie ulega jednak wątpliwości, że obejmuje
art. 233 § 1 k.p.c., który należy do sfery czynności bezpośrednio wiążących się
z oceną dowodów i ustalaniem faktów. Utrwalony został w orzecznictwie pogląd,
że art. 233 § 1 k.p.c. nie może stanowić uzasadnionej podstawy skargi kasacyjnej,
a zatem zarzut naruszenia tego przepisu nie podlega rozpoznaniu w tym
postępowaniu (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia13 stycznia 2010 r., II CSK
372/09, niepubl., z dnia 10 czerwca 2010 r., I PK 52/10, niepubl. i postanowienie
z dnia15 maja 2009 r., III CSK 338/08, niepubl.). Naruszenie art. 328 § 2 k.p.c.
5
może być uzasadnioną podstawą skargi kasacyjnej, jeśli uzasadnienie
zaskarżonego orzeczenia nie zawiera wszystkich koniecznych elementów, bądź
zawiera braki powodujące niemożność dokonania kontroli kasacyjnej (por. wyroki
Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2009 r., II CSK 49/09, niepubl., z dnia
8 czerwca 2010 r., II PK 302/09, niepubl. i postanowienie z dnia 21 stycznia 2010 r.,
I CSK 209/09, niepubl.). Skarżący nie podaje, na czym polega, w jego ocenie,
rażące naruszenie zasad sporządzania uzasadnienia w odniesieniu do
kwestionowanego wyroku, a nie można do takich generalnych reguł zaliczyć
zarzutu ogólnikowości. Motywy Sądu Okręgowego zawierają zarówno ocenę
podniesionych zarzutów apelacyjnych, jak też powołanie i omówienie podstawy
prawnej wyrażonego stanowiska. Należało zatem przyjąć, że możliwe jest
przeprowadzenie kontroli kasacyjnej skarżonego orzeczenia.
Na podzielenie zasługiwały natomiast zarzuty naruszenia prawa
materialnego. Świadczeniobiorcy, o jakim mowa w art. 2 u.św.op.zdr. przysługują
gwarantowane świadczenia, także w postaci zaopatrzenia w produkty lecznicze,
wyroby medyczne i środki pomocnicze (art. 15 ust. 2 pkt 20). Zgodnie z art. 45
ustawy z dnia 15 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz. U.
z 2005 r., Nr 226, poz. 1934, w brzmieniu obowiązującym do września 2007 r.),
lekarz jest uprawniony do ordynowania produktów leczniczych oraz wystawiania
recept w sposób i w trybie określonym rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28
września 2004 r. w sprawie recept lekarskich. Stosownie do art. 34 u.św.op.zdr.
zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne przysługuje świadczeniobiorcy
na podstawie recepty wystawionej przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego,
którego łączy z pozwanym umowa o świadczenie usług medycznych. Recepta
stanowi również podstawę do wydania świadczeniobiorcy leków za opłatnością
zryczałtowaną, częściową lub bezpłatnie (art. 36 ust. 1 u.św.op.zdr.).
Wykaz tych leków oraz wysokość opłaty określa, w drodze rozporządzenia,
Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu ze wskazanymi podmiotami
(art. 36 ust. 5 u.św.op. zdr.). Do obowiązków apteki należy w szczególności
zapewnienie świadczeniobiorcom dostępności leków objętych wykazami leków
podstawowych i uzupełniających (art. 62 pkt 1 u.św.op.zdr.). Zasady realizacji
recept uregulowane zostały również w wymienionym rozporządzeniu Ministra
6
Zdrowia z dnia 28 grudnia 2004 r. Przepis § 3 rozp.rec.lek. traktuje o danych
niezbędnych do wystawienia recepty, jeżeli co najmniej jeden z przepisanych leków
lub wyrobów ma być wydany za opłatą ryczałtową, za częściową odpłatnością lub
bezpłatnie. W § 17 określony został sposób postępowania osoby realizującej
receptę w razie niewpisania, nieczytelnego wpisania lub wpisania niezgodnego
z rozporządzeniem danych niezbędnych do wystawienia recepty. Wskazania
dotyczące ilości wydawanego leku refundowanego lub wyrobu medycznego, przy
uwzględnieniu, co do zasady pełnego opakowania i wymienionych wyjątków
zamieszczone zostały w § 19 rozp. rec.lek. Wszystkie te uregulowania skierowane
zostały zarówno do podmiotów uprawnionych do wystawiania recepty, jak i do
podmiotów realizujących receptę. Zasadnicze obowiązki osoby realizującej receptę
zamieszczone zostały w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 października
2002 r. w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych i wyrobów
medycznych (Dz. U. Nr 183, poz. 1531, dalej – rozp.wyd. prod. lecz.). Wskazana
została powinność sprawdzenia prawidłowości wystawienia recepty, zgodnie
z odrębnymi przepisami (§ 2 ust. 2 pkt 1), szczególnych uprawnień osoby, dla której
wystawiono receptę (§ 2 ust. 3), przeliczenia przepisanej na recepcie ilości
produktu leczniczego i sprawdzenia, czy ilość ta odpowiada ilości, którą można
wydać zgodnie z odrębnymi przepisami (§ 2 ust. 4). Obowiązki zawarte
w rozporządzeniu w sprawie recept lekarskich, zwłaszcza objęte § 3, 17 i 19 należy
traktować jako szczególne, dotyczące realizowania recept wystawionych na leki
refundowane.
Dane określone w § 3 rozp. rec.lek. traktowane są jako niezbędne. Oznacza
to, że co do zasady brak którejkolwiek z nich nie pozwala traktować takiego
formularza, jako dokumentu uprawniającego do uzyskania i wydania leku
refundowanego, poza przypadkami wyszczególnionymi w § 17, z uwzględnieniem
wskazań dotyczących maksymalnej ilości tego rodzaju leku (§ 19). Wynika stąd,
że odstępstwo od wymagań, dokładnie wyartykułowanych, możliwe jest jedynie
w odniesieniu do przypadków również wyraźnie opisanych. Jeśli zatem
dopuszczają one wydanie leku mimo wymienionych braków lub niedokładności
treści recepty, to po stwierdzeniu tego przez osobę uprawnioną do wydania leku
i dopełnieniu przez nią wymaganych czynności. Recepta wystawiona przez
7
upoważnioną osobę, ale nie zawierająca warunków objętych § 3 rozp.rec.lek., które
nie mogą być również skorygowane stosownie do § 17 i 19 rozp.rec.lek., może być
zrealizowana za pełną odpłatnością, jeśli zezwalają na to przepisy tego
rozporządzenia oraz rozporządzenia z 18 października 2002 r.
Nie ma podstaw do rozważania kwestii ważności recepty, ponieważ nie
regulują jej wymienione przepisy, które wskazują, że albo formularz nie może być
traktowany jako recepta, z uwagi na wystawienie przez nieuprawnioną osobę albo
braki jego treści nie pozwalają na realizację, w tym leków na uprzywilejowanych
zasadach. Z treści § 2 ust. 1 rozp.rec.lek. wynika, że poprawki mogą być
nanoszone na recepcie wyłącznie przez osobę, która ją wystawiła, z zastrzeżeniem
§ 17 ust. 1 pkt 1 lit. a. Powołane przepisy nie określają również sankcji na wypadek
wydania leku mimo tego, że wystawiona recepta dotknięta jest brakami wymagań
przewidzianych do jej wystawienia i realizacji. Traktują jednak jako recepty
uprawniające do wydania leków refundowanych jedynie te, które odpowiadają
przepisanym wymogom. Żądanie refundacji, przewidziane w art. 63 ust. 3
u.św.op.zdr. może być uznane za skuteczne tylko w odniesieniu do leków
wydanych w oparciu o recepty, których treść zgodna jest z powołanymi regulacjami.
Za nieuzasadnione uznać należy twierdzenie powódki, że jako wydająca lek
jest związana bezwzględnie treścią wystawionej recepty, ponieważ jest sprzeczne
z wymienionymi przepisami, jak też pomija szczególny charakter przedmiotu
prowadzonej sprzedaży. Realizacja recepty wymaga nie tylko kwalifikacji
i wiadomości specjalnych (art. 2a i art. 2b ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r.
o izbach aptekarskich, t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 9, poz. 108), ale również staranności
najwyższego stopnia. Obowiązek lekarza wystawiającego receptę do objęcia jej
treścią powołanych warunków nie wyłącza obowiązku dokonania przez osobę
realizującą receptę wymaganego sprawdzenia. Nietrafne jest stanowisko
przyjmujące możliwość usunięcia lub uzupełnienia braków po zrealizowaniu
recepty. Na dopuszczalność takiego działania nie wskazują powołane przepisy,
niezależnie od tego nie ma podstaw do wyznaczania granic ingerencji w treść
zrealizowanej recepty.
8
Roszczenie refundacyjne podmiotu prowadzącego aptekę wynika z ustawy
(art. 63 ust. 1 u.św.op.zdr.) i ma cywilnoprawny charakter. Takie zapatrywanie
wyrażone zostało w orzecznictwie (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 stycznia
2007 r., V CSK 388/06, OSNC z 2007/12/183, z dnia 14 października 2009 r.,
V CSK 103/09, niepubl. i z dnia 21 kwietnia 2010 r., V CSK 358/09, niepubl.)
i podziela je również Sąd Najwyższy w rozpatrywanej sprawie. Nie było zatem
przeszkód do potrącenia, stosownie do art. 498 k.c., wierzytelności pozwanego
obejmującej świadczenie wypłacone powódce bez podstawy prawnej z jej
wierzytelnością z tytułu refundacji za leki wydane w późniejszym okresie.
Uzyskanie środków przeznaczonych na świadczenia opieki zdrowotnej wymaga
dopełnienia wszystkich warunków, dokładnie i wyczerpująco uregulowanych
przepisami wymienionych ustaw i rozporządzeń. Przepisy te nie przewidują
odstępstw od tych wymogów ani korygowania ich przez strony ustawowo
ukształtowanego stosunku prawnego. Jeśli zatem powódka wydała leki w oparciu
o recepty, które nie spełniały opisanych wymagań, to wypłacone jej świadczenie
ocenić należy jako nienależne w rozumieniu art. 410 § 2 k.c. Skuteczność
potrącenia dokonanego przez pozwanego uzależniona jest od stwierdzenia,
że wydanie leków dokonane zostało bez podstawy prawnej.
Zgodnie z art. 62 pkt 3 i art. 63 ust. 1 i 2 u.św.op.zdr., pozwany przekazuje
środki przeznaczone na refundację leków po przeprowadzeniu analizy
przedstawionych przez prowadzącego aptekę zbiorczych zestawień recept oraz
informacji określonych rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 27 czerwca
2006 r. w sprawie zakresu niezbędnych informacji gromadzonych przez
świadczeniodawców, szczegółowego sposobu rejestrowania tych informacji oraz
ich przekazywania podmiotom zobowiązanym do finansowania świadczeń ze
środków publicznych (Dz. U. Nr 114, poz. 780). Jeśli wymagana analiza tych
danych oraz ewentualnie informacji uzupełniających (art. 63 ust. 5 u.św.op.zdr.)
zezwalałaby na stwierdzenie, że leki zostały wydane mimo niedopełnienia
warunków określonych powołanymi przepisami, to tak spełnione świadczenie
pozwanego podlegałoby ocenie w oparciu o art. 411 pkt 1 k.c. W razie braku
podstaw do odmowy wypłaty świadczenia refundacyjnego na tym etapie analizy
udostępnionych danych i informacji, pozwany uwzględnia żądanie. W przypadku
9
stwierdzenia w toku kontroli, że badane recepty zawierają braki omówionych
wymagań, wypłacone świadczenie może być uznane za nienależne w rozumieniu
art. 410 § 2 k.c., a zatem do jego zwrotu może dojść również przez potrącenie
z wierzytelnością powódki. W rozpoznawanej sprawie do ustalenia braku recept
doszło w ramach przeprowadzanej kontroli. Nie zasługuje na podzielenie
stanowisko Sądu Okręgowego przyjmujące, że pozwany nie określił wysokości
nienależnego świadczenia w odniesieniu do zakwestionowania prawidłowości
wydania właściwej ilości leków. Prowadzi ono do uchylenia się od rozstrzygnięcia
istniejącego pomiędzy stronami sporu, związanego z określeniem prawidłowej, jako
zgodnej z wymienionymi przepisami, ilości leków, które mogły być wydane, a tym
samym wykładni § 17 i 19 rozp.rec.lek. Od wyników tej wykładni uzależnione jest
stwierdzenie, czy była podstawa do wypłaty świadczenia refundacyjnego, w oparciu
o pierwotną analizę przekazanych danych i informacji.
Nietrafnie Sąd Okręgowy zastosował, w odniesieniu do pozostałych
świadczeń, związanych z receptami, które nie spełniały wszystkich przewidzianych
przepisami wymogów, art. 411 pkt 2 k.c. i przyjął, że cena zapłacona przez
powódkę za wydane leki, objęte refundacją jest równoważna świadczeniu, którego
spełnienie czyni zadość zasadom współżycia społecznego, a zrefundowanie ceny
leków jest tego rodzaju świadczeniem. Przepis art. 411 pkt 2 k.c. traktuje
o wyłączeniu obowiązku zwrotu spełnionego świadczenia, jeśli świadczenie to
znajdowało podstawę w zasadach współżycia społecznego, czy nawet zasadach
słuszności. Powszechnie przyjmuje się, że uregulowanie to ma zastosowanie
w odniesieniu do tego, kto spełnił świadczenie nie będąc do tego prawnie
zobowiązanym, ale można mu przypisać moralny obowiązek względem
przyjmującego świadczenie, jak w odniesieniu do świadczeń quasi -
alimentacyjnych, czy związanych ze stosunkiem pracy. Przedstawione przez Sąd
Okręgowy stanowisko nie zawiera argumentacji wskazującej na podstawę
i przyczynę takiej ochrony wypłaconego świadczenia refundacyjnego. Nie można
uznać go za spełniające przesłanki przewidziane w art. 411 pkt 2 k.c., przyjmując
nawet, że zostało oparte na założeniu, że skoro refundacja pełni szczególną,
ważną społecznie rolę, polegającą na umożliwieniu świadczeniobiorcy nabycie leku
na ulgowych warunkach, to równie szczególne znaczenie ma zwrot pozostałej,
10
nieuiszczonej przez niego części ceny leku osobie, która ją poniosła.
Nie uwzględnia ono tego, że zwrot części ceny wydanego leku wynika z łączącego
strony stosunku cywilnoprawnego, który nakłada na wydającego lek ustawowo
określone obowiązki, uzależniając zwrot części ceny od ich wypełnienia.
Nie znajduje oparcia w zasadach współżycia społecznego spełnienie świadczenia,
które przyjmujący je uzyskał, mimo niedochowania warunków precyzyjnie
i wyczerpująco uregulowanych. Nieuzasadniony jest pogląd, że wyszczególnione
braki recept były nieistotne, ponadto zostały usunięte po przeprowadzeniu kontroli,
a zatem nie miały wpływu na uprawnienie do otrzymania leku na uprzywilejowanych
warunkach i uzyskania refundacji. Prowadzi on do podważenia znaczenia
omówionych przepisów oraz zwolnienia realizującego receptę od obowiązku
wymaganej staranności, jak też nieograniczonej dowolności w ocenie istotności
wymogów ustawowych. Pomija cel ich wprowadzenia, obejmujący z jednej strony
dbałość o środki przeznaczone na opiekę zdrowotną, a z drugiej o interes
korzystających ze świadczeń, polegający na gwarantowaniu uzyskania leków
stosownie do rzeczywistych potrzeb. Powszechnie oczekiwane jest od wydającego
lek działania zgodnego z prawem i najwyższego stopnia staranności. Nie można
wykluczyć w okolicznościach konkretnego przypadku, że mimo istnienia braków
recepty doszło do wydania leku koniecznego ze względu na stan zdrowia
świadczeniobiorcy, wymagający bezzwłocznej reakcji, czy też z innego ważnego,
powszechnie akceptowanego powodu, który czynił niemożliwym dopełnienie
wymogów. Nie ma jednak podstaw do przyjęcia, że generalnie spełnienie
świadczenia refundacyjnego jest w każdym przypadku zgodne z zasadami
współżycia społecznego.
Z powyższych względów zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu na podstawie
art. 39815
§ 1 k.p.c. Z mocy art. 108 § 2 w związku z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.
rozstrzygnięcie o kosztach procesu w postępowaniu kasacyjnym pozostawiono
końcowemu orzeczeniu.