III CZ 2/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-06-2013
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 2/11
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSA Maria Szulc
w sprawie z wniosku C. M.
przy uczestnictwie W. P., J. P., K. P.,
T. H.-T., H. M. i Z. P.
o zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 4 lutego 2011 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 20 października 2010 r.,
uchyla postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 20
października 2010 r., w części dotyczącej rozstrzygnięcia o
kosztach postępowania za pierwszą instancję (pkt II) i w tym
zakresie przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w K. do
ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi
rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 20 października 2010 r. Sąd Okręgowy w K. zmienił
postanowienie Sądu Rejonowego w K., którym uwzględniono wniosek o
zasiedzenie nieruchomości, w ten, że oddalił wniosek o zasiedzenie (pkt 1 I
sentencji postanowienia), zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestniczki
postępowania W. P. kwotę 2196 zł brutto kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu (pkt 1 II sentencji postanowienia), obciążył Skarb Państwa
kosztami opinii biegłego (pkt 1 III sentencji postanowienia) i zasądził od
wnioskodawczyni na rzecz uczestniczki W. P. kwotę 1098 zł brutto tytułem kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym
(pkt 2 sentencji postanowienia). Uzasadnienie rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania, zawartego w pkt 1 II sentencji postanowienia, Sąd Okręgowy
ograniczył do przytoczenia art. 520 § 2 k.p.c. oraz § 2 i § 7 ust. 1 z związku z § 6
pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.
1348 ze zm., dalej: „rozporządzenie MS”).
Postanowienie w części zawierającej rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania za pierwszą instancję (pkt 1 II sentencji) zaskarżył pełnomocnik
wnioskodawczyni. Zarzucając, że zostało ono wydane z naruszenie art. 102 k.p.c.,
art. 328 § 2 w związku z art. 361 k.p.c. i § 7 ust. 1 w związku z art. 361 k.p.c.,
wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Ograniczenie uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia o kosztach
postępowania do przytoczenia przepisów prawa nie pozwala odeprzeć zarzutów
skarżącej kwestionujących prawidłowość rozstrzygnięcia. Sąd nie wyjaśnił,
dlaczego odstąpił od obowiązującej w postępowaniu nieprocesowym zasady,
zgodnie z która z reguły obowiązek zwrotu kosztów postępowania między
uczestnikami postępowania nie istnieje, lecz każdy uczestnik ponosi koszty
postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (art. 520 § 1 k.p.c.).
3
Wprawdzie przytoczona zasada orzekania o kosztach w postępowaniu
nieprocesowym nie obowiązuje bezwzględnie (art. 520 § 2 i 3 k.p.c.), jednakże
odstąpienie od niej wymaga podania – co nie ma miejsca w sprawie – motywów tej
decyzji, uzasadniających zastosowanie wyjątków od wspomnianej zasady
orzekania o kosztach w postępowaniu nieprocesowym. Ze względu na sytuację
rodzinną i majątkową wnioskodawczyni, która stanowiła podstawę zwolnienia jej od
kosztów sądowych, niezbędne było także odniesienie się Sądu – co trafnie
zarzucono w zażaleniu – do możliwości nieobciążenia wnioskodawczyni kosztami
postępowania na podstawie art. 102 k.p.c. Orzekając o zaskarżonych kosztach
postępowania, Sąd nie wyjaśnił także, dlaczego za podstawę ustalenia opłaty za
czynności pełnomocnika procesowego uczestniczki postępowania przyjął –
zdaniem skarżącej – nieprawidłowo ustaloną wartość przedmiotu sporu. Oczywiście
uzasadniony jest zarzut naruszenia przez błędne zastosowanie § 7 ust. 1
rozporządzenia MS, albowiem reguluje on stawki minimalne w sprawach z zakresu
prawa rodzinnego i opiekuńczego.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39815
§ 1 i 108 § 2 w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSA Maria Szulc
w sprawie z wniosku C. M.
przy uczestnictwie W. P., J. P., K. P.,
T. H.-T., H. M. i Z. P.
o zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 4 lutego 2011 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 20 października 2010 r.,
uchyla postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 20
października 2010 r., w części dotyczącej rozstrzygnięcia o
kosztach postępowania za pierwszą instancję (pkt II) i w tym
zakresie przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w K. do
ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi
rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 20 października 2010 r. Sąd Okręgowy w K. zmienił
postanowienie Sądu Rejonowego w K., którym uwzględniono wniosek o
zasiedzenie nieruchomości, w ten, że oddalił wniosek o zasiedzenie (pkt 1 I
sentencji postanowienia), zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestniczki
postępowania W. P. kwotę 2196 zł brutto kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu (pkt 1 II sentencji postanowienia), obciążył Skarb Państwa
kosztami opinii biegłego (pkt 1 III sentencji postanowienia) i zasądził od
wnioskodawczyni na rzecz uczestniczki W. P. kwotę 1098 zł brutto tytułem kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym
(pkt 2 sentencji postanowienia). Uzasadnienie rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania, zawartego w pkt 1 II sentencji postanowienia, Sąd Okręgowy
ograniczył do przytoczenia art. 520 § 2 k.p.c. oraz § 2 i § 7 ust. 1 z związku z § 6
pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.
1348 ze zm., dalej: „rozporządzenie MS”).
Postanowienie w części zawierającej rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania za pierwszą instancję (pkt 1 II sentencji) zaskarżył pełnomocnik
wnioskodawczyni. Zarzucając, że zostało ono wydane z naruszenie art. 102 k.p.c.,
art. 328 § 2 w związku z art. 361 k.p.c. i § 7 ust. 1 w związku z art. 361 k.p.c.,
wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Ograniczenie uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia o kosztach
postępowania do przytoczenia przepisów prawa nie pozwala odeprzeć zarzutów
skarżącej kwestionujących prawidłowość rozstrzygnięcia. Sąd nie wyjaśnił,
dlaczego odstąpił od obowiązującej w postępowaniu nieprocesowym zasady,
zgodnie z która z reguły obowiązek zwrotu kosztów postępowania między
uczestnikami postępowania nie istnieje, lecz każdy uczestnik ponosi koszty
postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (art. 520 § 1 k.p.c.).
3
Wprawdzie przytoczona zasada orzekania o kosztach w postępowaniu
nieprocesowym nie obowiązuje bezwzględnie (art. 520 § 2 i 3 k.p.c.), jednakże
odstąpienie od niej wymaga podania – co nie ma miejsca w sprawie – motywów tej
decyzji, uzasadniających zastosowanie wyjątków od wspomnianej zasady
orzekania o kosztach w postępowaniu nieprocesowym. Ze względu na sytuację
rodzinną i majątkową wnioskodawczyni, która stanowiła podstawę zwolnienia jej od
kosztów sądowych, niezbędne było także odniesienie się Sądu – co trafnie
zarzucono w zażaleniu – do możliwości nieobciążenia wnioskodawczyni kosztami
postępowania na podstawie art. 102 k.p.c. Orzekając o zaskarżonych kosztach
postępowania, Sąd nie wyjaśnił także, dlaczego za podstawę ustalenia opłaty za
czynności pełnomocnika procesowego uczestniczki postępowania przyjął –
zdaniem skarżącej – nieprawidłowo ustaloną wartość przedmiotu sporu. Oczywiście
uzasadniony jest zarzut naruszenia przez błędne zastosowanie § 7 ust. 1
rozporządzenia MS, albowiem reguluje on stawki minimalne w sprawach z zakresu
prawa rodzinnego i opiekuńczego.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39815
§ 1 i 108 § 2 w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).