Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Marzanna Chojnowska - spr

Protokolant: Aneta Chardziejko

Przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku Małgorzaty Zińczuk

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2013 roku

sprawy W. P.

Oskarżonego o czyn z art. 178a § 1 kk

Na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Sokółce

z dnia 29 listopada 2012 roku, sygnatura akt II K 921 / 12

I. Wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że orzeczony wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych łagodzi do 1 ( jednego ) roku

II W pozostałym zakresie wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy.

III. Zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

W. P. stanął pod zarzutem tego, że w dniu 26 sierpnia 2012 roku około godziny 0:50 na ulicy (...)w S.prowadził samochód osobowy marki (...)o nr rej. (...)będąc w stanie nietrzeźwości: I – 0,53 mg/dm ³ alkoholu w wydychanym powietrzu,

tj. o czyn z art. 178a § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Sokółce wyrokiem z dnia 29 listopada 2012 roku w sprawie sygn. akt II K 921/12 oskarżonego W. P. uznał za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu i za to na mocy art. 178a § 1 k.k. w zw. z art. 34 § 1 i 2 k.k., art. 35 § 1 k.k. skazał go na karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazaną przez Sąd w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym.

Na mocy art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres wynoszący 2 (dwa) lata.

Na mocy art. 63 § 2 k.k. na poczet orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 26 sierpnia 2012 roku.

Zwolnił oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Powyższy wyrok zaskarżył W. P. w części dotyczącej orzeczenia o karze i środku karnym, zarzucając mu rażącą ich surowość, a w szczególności wymierzenie kary w sposób niezgodny z przesłankami wymiaru kary i uwzględnienie przy jej wymierzeniu bardziej prewencji ogólnej aniżeli indywidualnej.

W oparciu o powyższe oskarżony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze ograniczenia wolności przez obniżenie jej wymiaru z sześciu do jednego miesiąca, ewentualnie o zamianę tej kary na karę grzywny w wysokości 10 stawek dziennych po 10 złotych każda. Jednocześnie W. P. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres wynoszący 2 lata przez jego obniżenie do jednego roku.

Bezpośrednio na rozprawie apelacyjnej oskarżony W. P. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 roku (k. 55).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wywiedziona apelacja jest o tyle zasadna, iż skutkowała zmianą zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia o środku karnym.

Bezsprzecznym jest, czego nie kwestionuje również skarżący, iż Sąd Rejonowy analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy, wyciągnął trafne i logiczne wnioski co do winy oskarżonego W. P. oraz okoliczności faktycznych związanych z czynem mu przypisanym. Sąd I instancji dokonał właściwej analizy wszystkich ujawnionych w sprawie dowodów, ocenił je zgodnie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczeniem życiowym, słusznie uznając, iż bezspornym dowodem winy oskarżonego są m.in. jego wyjaśnienia, w których przyznał się do winy (k. 20, 37v), znajdujące odzwierciedlenie przede wszystkim w obiektywnym dowodzie w postaci protokołu z przebiegu badania stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznym (k. 2) oraz w zeznaniach funkcjonariusza policji w osobie G. O. (k. 15v). Z uwagi na brak zastrzeżeń apelującego co do poczynionych ustaleń faktycznych, bardziej szczegółowa analiza wyroku w tym zakresie nie jest konieczna.

Z treści zarzutów i wniosków apelacji wynika, że w swej istocie zmierzały do wykazania, iż w sprawie istnieją przesłanki do złagodzenia orzeczonej wobec oskarżonego kary 6 miesięcy ograniczenia wolności poprzez obniżenie jej wymiaru do 1 miesiąca, ewentualnie poprzez jej zamianę na łagodniejszą rodzajowo karę grzywny w wymiarze 10 stawek dziennych po 10 złotych każda. Nadto poddawały w wątpliwość prawidłowość orzeczenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 2 lat, jako rażąco niewspółmiernego do popełnionego czynu.

W ocenie Sądu odwoławczego podniesione zarzuty oraz argumentacja zawarta w środku odwoławczym dają podstawę do zmiany wyroku jedynie w zakresie orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, zaś w pozostałej części nie zasługują na uwzględnienie.

Z ugruntowanej linii orzecznictwa wynika, że rażąca niewspółmierność kary jest uchybieniem w zakresie konsekwencji prawnych czynu, a zatem realnie można o niej mówić wówczas, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych, wymierzonych za popełnione przestępstwo, nie odzwierciedla należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie zapewnia spełnienia celów kary. Ponadto, orzeczona kara lub środek karny mogą być uznane za niewspółmierne, gdy nie uwzględniają w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnionego czynu, jak i osobowości sprawcy ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2009 roku w sprawie o sygn. akt WA 19/09, OSNwSK 2009/1/1255, Lex 598172).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż orzeczonej wobec W. P. kary 6 miesięcy ograniczenia wolności w żaden sposób nie można uznać za rażąco surową i niewspółmierną do popełnionego przez oskarżonego czynu. Kara ograniczenia wolności jest karą pośrednią pomiędzy grzywną i niewysoką kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem lub bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, którymi to karami alternatywnie zagrożone jest przestępstwo z art. 178a § 1 k.k.

Z analizy pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wynika, iż Sąd orzekający podejmując decyzję w przedmiocie rodzaju kary miał przede wszystkim na uwadze brak środków majątkowych po stronie W. P., przez co w przypadku orzeczenia wobec niego kary grzywny – nie byłby on w stanie jej uiścić (art. 58 § 2 k.k.). Pomimo, iż oskarżony w uzasadnieniu apelacji deklaruje, iż aktualnie prowadzi działalność gospodarczą i jest w stanie zapłacić grzywnę „ w niewysokim wymiarze”, to jednak zdaniem Sądu odwoławczego zamiana kary ograniczenia wolności na karę grzywny w jego przypadku nie wydaje się być celowa.

Wskazać bowiem należy, co nie umknęło uwadze Sądu I instancji, iż celowość orzeczenia kary ograniczenia wolności w przypadku W. P. wynika z potrzeby wychowawczego oddziaływania na jego osobę. Oskarżony jest osobą młodą i zdrową, wobec czego niewątpliwie jest w stanie wywiązać się z obowiązku wykonywania pracy społecznie użytecznej. Przeciwko rozstrzygnięciu proponowanemu w apelacji (orzeczenie kary grzywny lub kary ograniczenia wolności w najmniejszym możliwym wymiarze) przemawiało również uznanie, że brak dostatecznie dolegliwej kary, w przypadku zwłaszcza młodych sprawców, zamiast korygować ich osobowość, utwierdziłby ich w przekonaniu o bezkarności. Każda kara, aby mogła spełnić pokładane w niej cele, musi być wystarczająco dolegliwa dla sprawcy i taką właśnie karą w stosunku do W. P. jest kara 6 miesięcy ograniczenia wolności orzeczona przez Sąd I instancji.

Odnosząc się z kolei do zarzutu apelacji dotyczącego orzeczonego środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, należy stwierdzić, że Sąd Rejonowy niezbyt wnikliwie ocenił okoliczności sprawy, które niewątpliwie powinny mieć wpływ na jego wymiar. Jak wynika z art. 42 § 1 i 2 k.k. wymiar środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów dla sprawcy występku z art. 178a § 1 k.k. winien przede wszystkim uwzględniać stopień zagrożenia z jego strony dla bezpieczeństwa w komunikacji. Stopień ten określają w głównej mierze okoliczności czynu (czas, miejsce oraz rodzaj prowadzonego pojazdu), a nadto jego dotychczasowa karalność (niekaralność) za tego rodzaju występki. Dlatego też, zdaniem Sądu odwoławczego, orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 2 lat nosiło cechy rażącej niewspółmierności w tym sensie, że nie uwzględniało w sposób właściwy charakteru popełnionego czynu i osobowości sprawcy.

Podkreślić należy, że W. P. popełnił przypisany mu czyn około godziny 0:50 w nocy, czyli w czasie kiedy natężenie ruchu jest niezwykle małe. Choć w trakcie zatrzymania znajdował się w stanie nietrzeźwości, zachowywał się spokojnie i wykonywał wszystkie polecenia funkcjonariuszy policji. Nadto nie był uprzednio karany za czyn skierowany przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, zaś w trakcie niniejszego postępowania przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wniósł o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej (k. 1, 15v, 20).

W tym stanie rzeczy uwzględniając postawę W. P., który przyznał się winy i okazał zrozumienie niewłaściwości swojego postępowania, pożądanym jest takie ukształtowanie reakcji karnej na jego zachowanie, ażeby w możliwie jak najszybszym czasie mógł wrócić do życia zgodnego z powszechnie obowiązującym prawem. Mając więc na uwadze dolegliwości wynikające ze skazania na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazanej przez Sąd w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, Sąd Okręgowy uznał, że cele kary zostaną zrealizowane nawet przy zmniejszeniu dolegliwości związanych z orzeczonym środkiem karnym. Dlatego też w oparciu o art. 437 § 1 k.k. wyrok w zaskarżonej części zmienił w ten sposób, że orzeczony wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych złagodził do jednego roku. Nie dostrzegając innych uchybień Sąd Okręgowy w pozostałym zakresie wyrok w zaskarżonej części utrzymał w mocy.

Kierując się względami słuszności, w szczególności biorąc pod uwagę stopień uwzględnienia apelacji oskarżonego i istotę zmiany dokonanej w rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolnił W. P. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.