Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UZ 9/11
POSTANOWIENIE
Dnia 12 maja 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Roman Kuczyński (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Halina Kiryło
SSN Maciej Pacuda
w sprawie z odwołania W. I.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.
o zapłatę składek,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 maja 2011 r.,
zażalenia ubezpieczonego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 12 stycznia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Działający imieniem wnioskodawcy, W. I., pełnomocnik procesowy będący
adwokatem, złożył w dniu 2 grudnia 2010 r. skargę kasacyjną od wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 10 sierpnia 2010 r., sygn. akt … 534/10. Z akt wynika, że
pełnomocnik ten został ustanowiony w powyższej sprawie z urzędu
postanowieniem Sądu Okręgowego w K. Wydział Ubezpieczeń Społecznych z dnia
7 marca 2009 r., sygn. akt … 2320/08.
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z
dnia 12 stycznia 2011 r. odrzucił skargę kasacyjną wnioskodawcy stwierdzając, że
zgodnie z art. 91 k.p.c. pełnomocnictwo udzielone z urzędu nie obejmuje swoim
zakresem umocowania do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej oraz udziału
w postępowaniu ze skargi kasacyjnej. Z kolei stosownie do art. 871
§ 1 k.p.c. w
2
postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez
adwokatów i radców prawnych, przy czym zastępstwo to dotyczy także czynności
procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym,
podejmowanych przed sądem niższej instancji. Sąd stwierdził, że złożona w tej
sprawie skarga kasacyjna bez umocowania pełnomocnika wnioskodawcy do
zastępowania go w tym postępowaniu, jako niedopuszczalna, podlegała odrzuceniu
na podstawie art. 398 § 2 k.p.c.
Na powyższe postanowienie wnioskodawca wniósł zażalenie podnosząc w
nim, że w niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną wbrew
postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 2010 r., III CZ 15/10, Palestra
2010/7-8/265. Wskazał w zażaleniu naruszenie art. 3986
§ 2 k.p.c. przez jego
bezzasadne zastosowanie (w uzasadnieniu postanowienia Sąd błędnie jako
podstawę orzeczenia wskazał nieistniejący przepis art. 398 § 2 k.p.c.) oraz
naruszenie art. 3986
§ 1 k.p.c. przez jego niezastosowanie skutkujące wydaniem
przez Sąd postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej bez uprzedniego
wezwania do uzupełnienia jej braków formalnych przez pełnomocnika poprzez
dołączenie stosownego pełnomocnictwa. Wnioskodawca wniósł o zmianę
zaskarżonego postanowienia w całości i przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
oraz zasądzenie od Organu na rzecz Wnioskodawcy kosztów postępowania
zażaleniowego według norm prawem przepisanych
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest uzasadnione. W niniejszej sprawie skarga kasacyjna została
złożona z zachowaniem przymusu adwokacko-radcowskiego (skargę sporządził,
podpisał i wniósł pełnomocnik będący adwokatem), jednakże z naruszeniem
wymagania dotyczącego każdego pisma procesowego, odnoszącego się do
obowiązku dołączenia pełnomocnictwa procesowego. Zgodnie z uchwałą siedmiu
sędziów Sądu Najwyższego, mającą moc zasady prawnej, która została podjęta 5
czerwca 2008 r., III CZP 142/07 (OSNC 2008 nr 11, poz. 122), pełnomocnictwo
procesowe nie obejmuje z samego prawa umocowania do wniesienia skargi
kasacyjnej i udziału w postępowaniu kasacyjnym. Pełnomocnictwo ogólne
udzielone pełnomocnikowi wnioskodawcy do prowadzenia sprawy z jej odwołania
od decyzji organu rentowego wygasło z chwilą wydania przez Sąd Apelacyjny
3
prawomocnego wyroku, ponieważ w jego pierwotnej treści nie zostało wyraźnie
przewidziane, że pełnomocnik procesowy został ustanowiony od początku także do
reprezentowania strony w postępowaniu kasacyjnym, w tym do sporządzenia i
wniesienia skargi kasacyjnej. Treść znajdującego się w aktach sądowych
pełnomocnictwa procesowego upoważniającego pełnomocnika jedynie do
prowadzenia sprawy z odwołania od decyzji organu rentowego, oraz brak
dołączenia do skargi kasacyjnej stosownego pełnomocnictwa dla adwokata do
wniesienia skargi i występowania w postępowaniu kasacyjnym, stanowiły - w
ocenie Sądu Apelacyjnego - podstawę do uznania, że skarga jest dotknięta brakiem
nieusuwalnym, niepodlegającym uzupełnieniu w trybie przewidzianym w art. 3986
§
1 k.p.c., a w konsekwencji skarga podlegała odrzuceniu. Pogląd Sądu
Apelacyjnego został słusznie zakwestionowany w zażaleniu wniesionym w imieniu
wnioskodawcy. Brak w postaci niedołączenia do skargi kasacyjnej pełnomocnictwa
dla adwokata do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej oraz reprezentowania
strony w postępowaniu kasacyjnym jest zwykłym brakiem formalnym podlegającym
uzupełnieniu w trybie przewidzianym do usuwania braków formalnych pism
procesowych. Oznacza to, że przewodniczący w Sądzie Apelacyjnym powinien był
wezwać pełnomocnika wnioskodawcy o uzupełnienie braków formalnych skargi
kasacyjnej przez dołączenie stosownego pełnomocnictwa procesowego - zgodnie z
art. 3986
§ 1 k.p.c. w związku z art. 3984
§ 2 k.p.c. - a tym samym umożliwić
pełnomocnikowi usunięcie dostrzeżonego braku. Wniesienie do sądu drugiej
instancji skargi kasacyjnej obliguje ten sąd przede wszystkim do dokonania oceny,
czy wniesiona skarga spełnia wymagania określone w art. 3984
§ 2 k.p.c., czyli
przewidziane w tym przepisie zwykłe wymagania formalne. Dotyczą one również
dołączenia pełnomocnictwa do wniesienia skargi kasacyjnej (art. 126 § 3 k.p.c.), w
związku z obowiązującym w postępowaniu kasacyjnym przymusem adwokacko-
radcowskim (art. 871
k.p.c.). Po wniesieniu skargi kasacyjnej przewodniczący w
sądzie drugiej instancji powinien podjąć czynności zmierzające do usunięcia
braków, które odnoszą się do strony formalnej skargi (art. 3984
§ 2 k.p.c.), poprzez
wyznaczenie stronie skarżącej terminu tygodniowego do ich usunięcia pod rygorem
odrzucenia skargi (art. 3986
§ 1 k.p.c.). Sąd Apelacyjny nie uruchomił procedury
uzupełniania braków formalnych pisma procesowego - nie wezwał wnioskodawcy
4
do złożenia pełnomocnictwa udzielonego pełnomocnikowi, który wniósł skargę
kasacyjną - odrzucił natomiast skargę bez podjęcia czynności służących
uzupełnieniu braków. Stanowiło to naruszenie art. 3986
§ 1 k.p.c. w związku z art.
3984
§ 2 k.p.c. uzasadniające uchylenie zaskarżonego postanowienia. Uchylenie
postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej oznacza, że skardze może być
nadany w tej chwili dalszy bieg, bowiem do zażalenia wnioskodawcy skierowanego
do Sądu Najwyższego zostało dołączone pełnomocnictwo (karta 112 akt sądowych)
do reprezentowania jego przez adwokata R. S. w postępowaniu we wszystkich
sprawach dotyczących skargi kasacyjnej przed Sądem Najwyższym.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone
postanowienie na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art. 39815
§ 1 k.p.c.