Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 20/11
POSTANOWIENIE
Dnia 13 maja 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa "E." S.A. z siedzibą we W.
przeciwko A. M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 maja 2011 r.,
zażalenia pozwanej Aleksandry M. na orzeczenie o kosztach, zawarte
w postanowieniu Sądu Okręgowego
z dnia 5 listopada 2010 r.,
I zmienia zaskarżone postanowienie w ten sposób, że uchyla
punkt II i oddala wniosek powoda o zasądzenie kosztów
postępowania zażaleniowego;
II zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 120
(sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy , po rozpoznaniu zażalenia powoda, postanowieniem z dnia 5
listopada 2010 r. zmienił postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 30 września 2010
r. w ten sposób, że zasądzone od powoda na rzecz pozwanej koszty procesu,
obejmujące koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu,
obniżył do kwoty 732 zł i zasądził od pozwanej na rzecz powoda 90 zł tytułem
kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Okręgowy podzielił zapatrywanie skarżącego, że rodzaj i stopień
zawiłości sprawy oraz nakład pracy adwokata reprezentującego pozwaną
nie uzasadniają zasądzenia kosztów w stawce wyższej niż minimalnej, określonej
w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348).
Przyjął też, że wobec uwzględnienia zażalenia w całości uzasadnione
jest obciążenie pozwanej kosztami postępowania zażaleniowego na podstawie art.
98 k.p.c.
W zażaleniu na powyższe postanowienie pozwana podniosła zarzut
naruszenia art. 102 k.p.c. i wniosła o jego zmianę i odstąpienie od obciążania jej
kosztami postępowania zażaleniowego, ewentualnie o uchylenie tego orzeczenia
w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Okręgowemu do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażaleniu nie można odmówić słuszności.
Obowiązek zwrotu przeciwnikowi kosztów procesu oparty został na dwóch
podstawowych zasadach: zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie
z którą strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić stronie przeciwnej
poniesione przez nią koszty procesu oraz zasadzie kosztów niezbędnych
i celowych, wedle której zwrotowi podlegają jedynie koszty niezbędne do celowego
dochodzenia praw lub celowej obrony.
3
Przegrywającym sprawę jest powód, którego żądanie nie zostało
uwzględnione, a także pozwany, którego obrona okazała się nieskuteczna.
Obowiązek zwrotu kosztów procesu zależy od ostatecznego wyniku sprawy, a nie
od rezultatu postępowania w poszczególnych instancjach. Dokonanie oceny, czy
i w jakim stopniu strona sprawę przegrała lub wygrała, wymaga porównania
roszczeń dochodzonych z ostatecznie uwzględnionymi, a nie porównania wyniku
postępowania w poszczególnych instancjach (zob. postanowienia SN: z dnia
12 sierpnia 1965 r., I CZ 80/65, OSNCP 1966, nr 3, poz. 47, z dnia 8 lipca 1971 r.,
I CZ 103/71, Lex nr 6956).
Stronie wygrywającej sprawę należy się od przeciwnika zwrot kosztów
procesu, w tym także zwrot kosztów postępowania incydentalnego, chociażby
w postępowaniu tym strona ta uległa przeciwnikowi. W sytuacji takiej decyduje –
w zakresie kosztów - ostateczny wynik sprawy (zob. postanowienie SN z dnia
7 listopada 1966 r., I PZ 66/66, OSPiKA 1968, z. 1, poz. 7 oraz wyrok SN z dnia
30 kwietnia 1970 r., I CR 159/73, OSNCP 1974, nr 5, poz. 90).
O tym, czy strona przegrała sprawę, decydują kryteria obiektywne.
Bez znaczenia jest zatem to, czy o negatywnym dla strony wyniku sprawy
przesądziły przesłanki formalne lub merytoryczne albo też wina w prowadzeniu
procesu (zob. postanowienie SN z dnia 9 października 1967 r., I CZ 81/67, Lex
nr 6221).
Skoro w rozpoznawanej sprawie postępowanie zostało umorzone na skutek
cofnięcia pozwu, zgodzić się trzeba z zapatrywaniem skarżącej, że nie może ona
być ona uznana za stronę przegrywającą sprawę. W konsekwencji - wbrew
odmiennemu stanowisku Sądu Okręgowego - nie mogą jej obciążać koszty
postępowania zażaleniowego. Wniosek taki znajduje jednak usprawiedliwienie nie
w art. 102 k.p.c. - jak podniosła skarżąca - lecz wynika z treści art. 98 k.p.c.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39816
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

V CZ 20/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia