Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 11/11
POSTANOWIENIE
Dnia 26 maja 2011 r
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)
SSN Roman Kuczyński
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku J. K.
przeciwko Zakład Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem P. K.
o wznowienie postępowania,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 26 maja 2011 r.,
na skutek zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 30
listopada 2010 r.,
I. oddala zażalenie,
II. przyznaje radcy prawnemu Rafałowi Z. tytułem kosztów
pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu
zażaleniowym od Skarbu Państwa (kasa Sądu Apelacyjnego)
kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł powiększoną o podatek od
towarów i usług.
2
U z a s a d n i e n i e
Postanowieniem z dnia 30 listopada 2010 r. Sąd Apelacyjny, działając na
podstawie art. 410 § 1 k.p.c., odrzucił skargę J. K. o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym wyrokiem tego Sądu z dnia 9 czerwca 2010 r.,
którym oddalono jej apelację od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 20 lipca 2009 r.
W skardze tej wnioskodawczyni wskazała na nierozpoznanie przez Sądy obu
instancji istoty sprawy, którą była odmowa wznowienia postępowania
administracyjnego i ponownego ustalenia jej uprawnień przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych, co stanowi - w jej ocenie - okoliczność faktyczną w rozumieniu art.
403 § 2 k.p.c.
Sąd Apelacyjny wskazał, że art. 403 § 2 k.p.c. stanowi o wykryciu nowych
okoliczności faktycznych i dowodów, z którym nie może być utożsamiane
nierozpoznanie przez sądy orzekające istoty sprawy. Tymczasem wśród wywodów
skargi poświęconych w całości analizie przebiegu wcześniejszego postępowania
pod kątem jego prawidłowości brak jest powołania się na wykrycie jakichkolwiek
okoliczności faktycznych czy dowodów. Oznacza to, że mimo wskazania przez
wnioskodawczynię na ustawową przesłankę wznowienia, podstawa ta faktycznie
nie zaistniała.
W zażaleniu na powyższe postanowienie wnioskodawczyni wniosła o jego
uchylenie w całości, zarzucając naruszenie art. 403 § 2 k.p.c., poprzez przyjęcie, że
nierozpoznanie istoty sprawy w sprawach zakończonych wyrokami Sądów obu
instancji nie stanowiło okoliczności faktycznej uzasadniającej wznowienie
postępowania z przyczyny wskazanej w tym przepisie.
W uzasadnieniu zażalenia podniesiono, że skarżąca domagała się
ponownego ustalenia prawa do ubezpieczenia społecznego w oparciu o art. 83a
ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a organ rentowy nie wydał
decyzji w tym trybie. Brak właściwej decyzji wydanej w sprawie przez organ
rentowy na podstawie art. 83a ust. 3 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych stanowi okoliczność powodującą, że Sądy obu instancji nie rozpoznały
3
istoty sprawy. Nierozpoznanie istoty sprawy stanowi obiektywnie istniejącą
okoliczność faktyczną uzasadniającą wznowienie postępowania na podstawie art.
403 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie jest niezasadne.
Zgodnie z art. 403 § 2 k.p.c. można również żądać wznowienia w razie
późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku
prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych,
które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła
skorzystać w poprzednim postępowaniu. Skarżąca wskazuje na przesłankę
wykrycia nowych okoliczności faktycznych, powołując się na nierozpoznanie istoty
sprawy przez orzekające w sprawie Sądy. Tymczasem przez nierozpoznanie istoty
sprawy rozumie się zaniechanie przez sąd zbadania materialnej podstawy
dochodzonego roszczenia (tu: przedmiotu sprawy wynikającego z zakresu
odwołania od decyzji organu rentowego), zaś w judykaturze Sądu Najwyższego
przyjmuje się jednolicie, że możliwość wznowienia postępowania na podstawie art.
403 § 2 in fine k.p.c. jest uzależniona od łącznego zaistnienia trzech przesłanek, po
pierwsze - wykrycia po uprawomocnieniu się wyroku nowych faktów, które istniały
w toku postępowania, ale nie zostały w nim powołane, po drugie - możliwości ich
wpływu na wynik sprawy oraz po trzecie - niemożności skorzystania z nich przez
stronę w poprzednim postępowaniu (por. między innymi postanowienia z dnia 7
kwietnia 2010 r., II PZ 8/10, LEX nr 603833; z dnia 8 czerwca 2010 r., II PZ 12/10,
LEX nr 619632; z dnia 10 listopada 2010 r., II UZ 29/10, LEX nr 707895 i powołane
w nich orzeczenia). Podstawą wznowienia postępowania mogą być więc tylko takie
nowe okoliczności faktyczne, które zaistniały przed rozstrzygnięciem sporu - w
trakcie postępowania i przed jego zakończeniem. Wynika to z postawionego we
wskazanym przepisie wymagania ich wykrycia, oznaczającego, że strona po
uprawomocnieniu się wyroku uzyskała możliwość skorzystania z takiego faktu, o
którym w poprzednim postępowaniu nie wiedziała i z tego względu nie mogła się na
niego powołać. Inaczej mówiąc, podstawą wznowienia mogą być takie okoliczności,
które zaszły przed rozstrzygnięciem sporu oraz uzasadniały przytoczony w pozwie
(odwołaniu od decyzji organu rentowego) stan faktyczny. Omawiana przesłanka
4
wznowienia postępowania odnosi się zatem jednoznacznie do podstawy faktycznej
wyroku, a nie jego podstawy prawnej. Z tych przyczyn za trafne należy uznać
stanowisko Sadu Apelacyjnego, że nierozpoznanie przez sąd istoty sprawy nie
stanowi uzasadniającej wznowienie postępowania okoliczności faktycznej, o której
mowa w art. 403 § 2 k.p.c.
Z powyższych względów zażalenie podlega oddaleniu na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z art. 39814
k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13