V CZ 58/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-05-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 58/11
POSTANOWIENIE
Dnia 21 lipca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa „Konsorcjum A.” S.A. w K.
przeciwko A. K. i M. K.
o uznanie czynności prawnych za bezskuteczne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 lipca 2011 r.,
zażalenia pozwanej A. K. na orzeczenie o kosztach, zawarte w pkt. III wyroku Sądu
Okręgowego
z dnia 24 marca 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie w części dotyczącej
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego
w sprawie dotyczącej roszczenia powoda skierowanego
przeciwko A. K.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem zawartym w punkcie III wyroku z 24 marca 2011 r. Sąd
Okręgowy zniósł wzajemnie koszty postępowania apelacyjnego pomiędzy stronami,
jako podstawę tego rozstrzygnięcia wskazując art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1
k.p.c. W punkcie I i II tego wyroku Sąd Okręgowy orzekł o oddaleniu powództwa o
uznanie za bezskuteczną małżeńskiej umowy majątkowej i oddalił apelację
pozwanych w pozostałym zakresie.
W zażaleniu na postanowienie z 24 marca 2011 r. pozwana A. K. zarzuciła,
że zostało ono wydane z naruszeniem: - art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c., art. 109
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1
k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i zaniechanie zasądzenia na jej rzecz kosztów
postępowania w sytuacji, gdy w całości wygrała ona sprawę, zaś z drugą pozwaną
łączył ją jedynie stosunek współuczestnictwa formalnego; -art. 100 k.p.c. w zw. z
art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. przez
wzajemne zniesienie kosztów postępowania apelacyjnego pomimo uwzględnienia
apelacji skarżącej i oddalenia powództwa w stosunku do niej. Skarżąca wniosła o
zmianę zaskarżonego postanowienia przez zasądzenie na jej rzecz od powódki
kwoty 1.800,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, ewentualnie
o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania, w każdym zaś wypadku – o zasądzenie kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest zasadne. Skarżąca trafnie zauważyła, że z M. K. łączy ją
stosunek współuczestnictwa biernego o charakterze formalnym, nie zaś
materialnym. Nie ulega wątpliwości, że udział każdego współuczestnika w sprawie
powinien być w tym wypadku oceniany stosowanie do jego roszczenia, zaś
wynagrodzenie należne reprezentującemu go pełnomocnikowi procesowemu
powinno zostać przyznane na podstawie ogólnej regulacji art. 109 § 2 k.p.c. w zw.
z art. 98 § 1 k.p.c. Z poglądem tym nie pozostaje w sprzeczności stanowisko Sądu
3
Najwyższego wyrażone w uchwale z 30 stycznia 2007 r., III CZP 130/06 (OSNC
2008, nr 1, poz. 1, BSN 2007, nr 1, poz. 15) i przyjęte w późniejszych orzeczeniach,
zgodnie z którym pełnomocnikowi reprezentującemu kilku współuczestników należy
się wynagrodzenie w jednokrotnej wysokości. Sąd Najwyższy wyraźnie ograniczył
bowiem to stanowisko do pełnomocnictwa materialnego (art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c.).
Odnoszenie tej reguły do współuczestnictwa formalnego byłoby niemożliwe, wobec
połączenia w postępowaniu kilku autonomicznych roszczeń, wykazujących jedynie
podobieństwo, nie zaś tożsamość, w zakresie podstawy faktycznej i prawnej.
Skarżąca trafnie też podnosi, że w okolicznościach sprawy brak jest podstaw
do zastosowania wobec niej art. 100 zd. 1 k.p.c. i wzajemnego zniesienia na tej
podstawie kosztów postępowania apelacyjnego. W wyniku oddalenia powództwa o
uznanie za bezskuteczną małżeńskiej umowy majątkowej jej żądanie zostało
bowiem uwzględnione w całości, a powódka uległa w tym zakresie co do całości
swojego roszczenia procesowego. W konsekwencji, Sąd Okręgowy błędnie
zastosował w tym wypadku art. 100 zd. 1 k.p.c., mimo niespełnienia warunku
„częściowego tylko uwzględnienia żądań”, należącego do hipotezy tego przepisu.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 39815
§ 1 w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
orzeczono jak w postanowieniu.
POSTANOWIENIE
Dnia 21 lipca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa „Konsorcjum A.” S.A. w K.
przeciwko A. K. i M. K.
o uznanie czynności prawnych za bezskuteczne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 lipca 2011 r.,
zażalenia pozwanej A. K. na orzeczenie o kosztach, zawarte w pkt. III wyroku Sądu
Okręgowego
z dnia 24 marca 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie w części dotyczącej
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego
w sprawie dotyczącej roszczenia powoda skierowanego
przeciwko A. K.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem zawartym w punkcie III wyroku z 24 marca 2011 r. Sąd
Okręgowy zniósł wzajemnie koszty postępowania apelacyjnego pomiędzy stronami,
jako podstawę tego rozstrzygnięcia wskazując art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1
k.p.c. W punkcie I i II tego wyroku Sąd Okręgowy orzekł o oddaleniu powództwa o
uznanie za bezskuteczną małżeńskiej umowy majątkowej i oddalił apelację
pozwanych w pozostałym zakresie.
W zażaleniu na postanowienie z 24 marca 2011 r. pozwana A. K. zarzuciła,
że zostało ono wydane z naruszeniem: - art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c., art. 109
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1
k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i zaniechanie zasądzenia na jej rzecz kosztów
postępowania w sytuacji, gdy w całości wygrała ona sprawę, zaś z drugą pozwaną
łączył ją jedynie stosunek współuczestnictwa formalnego; -art. 100 k.p.c. w zw. z
art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. przez
wzajemne zniesienie kosztów postępowania apelacyjnego pomimo uwzględnienia
apelacji skarżącej i oddalenia powództwa w stosunku do niej. Skarżąca wniosła o
zmianę zaskarżonego postanowienia przez zasądzenie na jej rzecz od powódki
kwoty 1.800,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, ewentualnie
o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania, w każdym zaś wypadku – o zasądzenie kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest zasadne. Skarżąca trafnie zauważyła, że z M. K. łączy ją
stosunek współuczestnictwa biernego o charakterze formalnym, nie zaś
materialnym. Nie ulega wątpliwości, że udział każdego współuczestnika w sprawie
powinien być w tym wypadku oceniany stosowanie do jego roszczenia, zaś
wynagrodzenie należne reprezentującemu go pełnomocnikowi procesowemu
powinno zostać przyznane na podstawie ogólnej regulacji art. 109 § 2 k.p.c. w zw.
z art. 98 § 1 k.p.c. Z poglądem tym nie pozostaje w sprzeczności stanowisko Sądu
3
Najwyższego wyrażone w uchwale z 30 stycznia 2007 r., III CZP 130/06 (OSNC
2008, nr 1, poz. 1, BSN 2007, nr 1, poz. 15) i przyjęte w późniejszych orzeczeniach,
zgodnie z którym pełnomocnikowi reprezentującemu kilku współuczestników należy
się wynagrodzenie w jednokrotnej wysokości. Sąd Najwyższy wyraźnie ograniczył
bowiem to stanowisko do pełnomocnictwa materialnego (art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c.).
Odnoszenie tej reguły do współuczestnictwa formalnego byłoby niemożliwe, wobec
połączenia w postępowaniu kilku autonomicznych roszczeń, wykazujących jedynie
podobieństwo, nie zaś tożsamość, w zakresie podstawy faktycznej i prawnej.
Skarżąca trafnie też podnosi, że w okolicznościach sprawy brak jest podstaw
do zastosowania wobec niej art. 100 zd. 1 k.p.c. i wzajemnego zniesienia na tej
podstawie kosztów postępowania apelacyjnego. W wyniku oddalenia powództwa o
uznanie za bezskuteczną małżeńskiej umowy majątkowej jej żądanie zostało
bowiem uwzględnione w całości, a powódka uległa w tym zakresie co do całości
swojego roszczenia procesowego. W konsekwencji, Sąd Okręgowy błędnie
zastosował w tym wypadku art. 100 zd. 1 k.p.c., mimo niespełnienia warunku
„częściowego tylko uwzględnienia żądań”, należącego do hipotezy tego przepisu.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 39815
§ 1 w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
orzeczono jak w postanowieniu.