Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CNP 11/11
POSTANOWIENIE
Dnia 18 sierpnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski
w sprawie ze skargi wierzyciela Bank Polska Kasa Opieki S.A. w W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Sądu
Rejonowego z dnia 13 września 2010 r., wydanego w sprawie upadłościowej
Laboratorium Frakcjonowania Osocza Spółki
z o.o. w upadłości z siedzibą w M.
przy uczestnictwie Upadłego LFO Spółki z o.o. w M.
i Skarbu Państwa - Ministra Finansów
dot. planu podziału sum uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 sierpnia 2011 r.,
odrzuca skargę i zasądza od Banku Polska Kasa Opieki S.A.
na rzecz Skarbu Państwa - Ministra Finansów zastępowanego
przez Prokuratorię Generalną kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta)
złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.
2
Uzasadnienie
Wierzyciel Bank Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna wniósł w dniu
24 września 2010 r. skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 13 września 2010 r.,
którym zmienione zostało postanowienie sędziego komisarza z dnia 21 czerwca
2010 r. w ten sposób że zarzuty Banku co do planu podziału sum uzyskanych ze
sprzedaży nieruchomości i ruchomości obciążonych rzeczowo oddalił.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
jest środkiem wyjątkowym. Zasadą bowiem jest, że prawomocność, tworzy nowy
stan prawny pomiędzy stronami albo erga omnes, jak też sanuje wszelkie
ewentualne naruszenia prawa; którymi orzeczenie ewentualnie jest dotknięte.
Z tego względu wszystkie jej wymagania konstrukcyjne określone w art. 4245
§ 1
k.p.c. należy interpretować ściśle.
Do omawianej kategorii wymagań należy uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego dotyczy
(art. 4245
§ 1 pkt 4). Uwzględnienie bowiem skargi i stwierdzenie, że
prawomocne orzeczenie jest niezgodne z prawem, ma charakter prejudykatu,
gdyż stwarza możliwość dochodzenia od państwa odszkodowania za szkodę
wyrządzoną przez jego wydanie. Spełnienie tego wymagania polega na
wskazaniu rodzaju i rozmiaru szkody. Wywód ten powinien także zawierać
informację dotyczącą czasu jej powstania i określać związek przyczynowy z
wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem. Nie jest spełnieniem tego
wymagania odwołanie się do szkody niesprecyzowanej, hipotetycznej, czy też
mogącej powstać w przyszłości (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006 nr 1, poz. 16, z dnia 31 stycznia
2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141 i z dnia 27 października
2005 r., V CNP 28/05 niepublikowane).
3
Trafnie w odpowiedzi na skargę Skarb Państwa podniósł, że skardze
odwołano się do szkody, która jeszcze nie wystąpiła, a więc szkody przyszłej
i w rezultacie nie zostało spełnione wymaganie określone w art. 4245
§ 1 pkt 4
k.p.c.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
– stosownie do treści art. 4241
§ 1 k.p.c. w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia
22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U.
Nr 155, poz. 1037, dalej „ustawa nowelizująca”), która weszła w życie w dniu 25
września 2010 r. przysługuje od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji
kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli przez jego wydanie stronie została
wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. W
wyjątkowych sytuacjach, określonych w § 2 powołanego przepisu, skarga
przysługuje od prawomocnego wyroku sądu pierwszej lub drugiej instancji
kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli strona nie skorzystała z
przysługujących jej środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub
uchylenie wyroku w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych.
Powołany przepis określa zatem precyzyjnie, jakie orzeczenie wydane
w postępowaniu cywilnym może zostać zaskarżone tym środkiem zaskarżenia.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie
przysługuje bowiem od każdego orzeczenia, jakie zostało wydane przez sąd
a jedynie tych, które w przepisach wyraźnie zostały określone. Tym samym, ten
szczególny środek przysługuje od prawomocnych wyroków sądu drugiej instancji
(art. 4241
§ 1 k.p.c.), w sytuacjach wyjątkowych także od wyroków sądu pierwszej
instancji (4241
§ 2 k.p.c.) oraz od postanowień wydanych w postępowaniu
nieprocesowym, które zostały określone w art. 5192
k.p.c.
Poza tym zgodnie z znowelizowanymi art. 33 i 223 p.u.n., skarga
o stwierdzenie niezgodności z prawem nie przysługuje od orzeczeń wydawanych
w toku postępowania upadłościowego. Przepisy procesowe ustawy nowelizującej
zgodnie z zasadą bezpośredniego stosowania ustawy nowej należy stosować
4
bezpośrednio. W uzasadnieniu projektu (Sejm IV Kadencji druk 2525) wprost
stwierdzono, że mają one zastosowanie także do orzeczeń sądowych wydanych
przed jej wejściem w życie.
Mając na względzie treść art. 4241
§ 1 k.p.c. w powołanym wyżej brzmieniu
należy stwierdzić, że orzeczenie zaskarżone skargą o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia nie mieści się w dyspozycji tego przepisu,
a w konsekwencji wniesienie tego środka zaskarżenia w zastanej sytuacji
procesowej nie mogło być skuteczne (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
Z tych względów skarga podlegała odrzuceniu (art. 4248
§ 1 k.p.c.).