Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 42/11
POSTANOWIENIE
Dnia 8 września 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Jana D.
przeciwko K. B. Park sp. z o.o.
o ustalenie niestnienia uchwał,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 8 września 2011 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 15 marca 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił apelację powoda
Jana D.a od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 30 lipca 2010 r., ponieważ została
ona nadana w dniu 28 września 2010 r., w ostatnim dniu terminu określonego w art.
369 § 1 k.p.c., w placówce pocztowej w Libertyville w Stanach Zjednoczonych
Ameryki Północnej. Pismo zawierające ten środek odwoławczy wpłynęło do
polskiego urzędu pocztowego w dniu 7 października 2010 r. i ten dzień traktować
należy jako datę jego wniesienia. W dniu 28 września 2010 r. pełnomocnik powoda
wniósł pismo nazwane „Uzupełnienie apelacji”, ale jego treść i dołączonych
załączników nie może być oceniona jako apelacja, a jedynie jako pismo
przewodnie, uzupełniające wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Ponadto
uzupełnienie spóźnionej apelacji nie może niwelować spóźnienia samej apelacji.
Powód w zażaleniu domagał się uchylenia postanowienia
i kontynuowania postępowania, zarzucając, że popełniony został błąd
w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że apelacja wpłynęła
do polskiego urzędu pocztowego po terminie, chociaż nie ma możliwości ustalenia
tej daty. Ponadto zaniechanie wezwania powoda do uzupełnienia braków
pisma nazwanego „Uzupełnienie apelacji” narusza przepisy art. 373 w związku
z art. 370, art. 368 § 1 i art. 130 § 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Termin do wniesienia apelacji od wyroku Sądu pierwszej instancji określony
został w przepisie art. 369 k.p.c. i wynosi dwa tygodnie, liczone od dnia doręczenia
stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem lub od dnia, w którym upłynął termin
do żądania uzasadnienia wyroku, jeżeli nie zostało ono wysunięte. Zgodnie z art.
165 § 2 k.p.c. za równoznaczne z wniesieniem pisma do sądu uznaje się oddanie
go w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego. Przyjmowane jest
powszechnie i zachowało aktualność stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone
w postanowieniu z dnia 12 maja 1978 r., IV CR 130/78, OSPiKA 1999/4/76, że dla
zachowania terminu do dokonania wymaganej czynności procesowej przez
złożenie pisma, wystarczające jest, gdy przesyłka złożona w zagranicznej placówce
pocztowej, przed upływem zastrzeżonego terminu wpłynęła do polskiej placówki
3
pocztowej operatora publicznego. Zapatrywanie to znajduje zastosowanie również
w rozpoznawanej sprawie, ponieważ nie doszło w tym względzie do zmiany
przepisu art. 165 § 2 k.p.c., będącego wyrazem jednakowego stosowania reguł
procesowych w stosunku do każdego jego uczestnika. Trafnie zatem przyjął Sąd
Apelacyjny, że za datę dokonania czynności procesowej, polegającej na wniesieniu
apelacji, traktować należy datę jej wpływu do polskiej placówki pocztowej operatora
publicznego, oznaczoną na stemplu pocztowym na 7 października 2010 r.
Skarżący nie wykazał, że przesyłka wpłynęła do tej placówki w innym terminie.
Uwzględnić trzeba również i to, że złożenie przez powoda pisma w placówce
pocztowej w Libertyville dokonane zostało w ostatnim dniu terminu przewidzianego
dla zaskarżenia wyroku. Artykułowane przez skarżącego niezadowolenie
z działalności polskich placówek pocztowych nie mogło zastąpić dowodu
wymaganego dla wykazania, że apelacja wpłynęła w terminie. Nie ma racji
skarżący, że pismo pełnomocnika powoda nadane w polskiej placówce operatora
pocztowego w dniu 28 września 2010 r. powinno być potraktowane jako dotknięta
brakami apelacja. Nie kwestionuje ono bowiem wyroku Sądu Okręgowego, jak też
nie zawiera żadnego z wymagań objętych art. 368 k.p.c. Treść pisma wskazuje,
że stanowi ono uzupełnienie apelacji osobiście przez powoda złożonej w zakresie
wniosku o zwolnienie od kosztów i oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku,
dochodach i źródłach utrzymania, polegające na przedstawieniu tłumaczenia
dołączonych przez powoda dokumentów. Nie zasługiwała na podzielenie
argumentacja skarżącego, że miało miejsce jedynie mylne oznaczenie pisma
procesowego, czy też dopuszczenie się oczywistych niedokładności, które
nie odbierały mu charakteru apelacji, skoro brak w nim jakichkolwiek cech środka
odwoławczego. Tym samym stosowanie art. 130 § 1 w związku z art. 391 § 1 k.p.c.
sprowadzałoby się do niedopuszczalnego wzywania do złożenia apelacji.
Nie mogło odnieść spodziewanego rezultatu powoływanie się na stanowiska
zawarte w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 marca
1998 r., III ZP 1/98, OSNP 1998/16/483 i postanowieniu z dnia 26 marca 1998 r.,
III CKN 80/98, niepubl., ponieważ wyrażone zostały w oparciu o odmienny stan
faktyczny oraz na podstawie nieobowiązującego już stanu prawnego, zmienionego
ustawą z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania
4
cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych (Dz.U.
Nr 48, poz. 554). Dotyczyły pism procesowych, w których wyrażona była wola
zaskarżenia orzeczenia wydanego przez Sąd pierwszej instancji, stanowiły zatem
co najmniej surogat zaskarżenia, podczas gdy pismo pełnomocnika informuje
jedynie, że środek odwoławczy wniesiony został przez powoda i wymaga
opisanego uzupełnienia. Obecnie obowiązujący art. 368 k.p.c. jednoznacznie
traktuje o wymaganiach formalnych apelacji, co wskazuje, że nie może być
uznawane jako ten środek pismo, które nie spełnia żadnego z tych wymagań,
a złożone zostało w celu uzupełnienia apelacji już wniesionej osobiście przez
stronę. Negatywne skutki braku kontroli instancyjnej nie zostały przewidziane jako
przyczyna zezwalająca na niestosowanie bezwzględnie obowiązujących przepisów,
regulujących skuteczność zaskarżenia wyroku wydanego przez Sąd pierwszej
instancji. Nieprawidłowo podjęte przez powoda, reprezentowanego przez
profesjonalnego pełnomocnika, czynności procesowe wskazują, że w istocie powód
sam pozbawił się uprawnienia do poddania kontroli instancyjnej
niesatysfakcjonującego go orzeczenia.
Z powyższych względów pozbawione uzasadnionych podstaw
postanowienie podlegało oddaleniu na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
jz