Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku K. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

o wysokość składek na ubezpieczenia społeczne

na skutek apelacji K. Ł.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu

z dnia 4 maja 2012 r. sygn. akt IX U 1590/11

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 4 maja 2012r. sygn. akt IXU 1590/11 Sąd Okręgowy we Wrocławiu oddalił odwołanie K. Ł. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. z dnia 1 lipca 2011r. nie uznał złożonych dokumentów rozliczeniowych za miesiące od stycznia 2007r. do stycznia 2009r. dotyczących obniżonej podstawy wymiaru składek i stwierdził, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wnioskodawcy K. Ł. jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą za w.w. okres do 31.12.2008r. powinna stanowić zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, a począwszy od dnia 01.01.2009r. zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek.

Rozstrzygniecie Sąd wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny sprawy:

Wnioskodawca K. Ł. od dnia 15.12.1994r. do dnia 30.09.2002r. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...). Wnioskodawca dokonał zgłoszenia przerwy w działalności w okresie od 31.01.2001r. do 30.09.2002r., a z dniem 30.09.2002r. został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej. Od dnia 23.01.2007r. wnioskodawca prowadzi nową działalność gospodarczą.

Wnioskodawca dokonał zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w okresach od 01.01.1999r. do 30.09.2002r. oraz od 23.01.2007r. do 20.01.2009r., wskazując podstawę wymiaru składek stanowiącą 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Wnioskodawca złożył za okres od stycznia 2001r. do września 2002r. deklaracje rozliczeniowe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych o/w W. uwzględnił wniosek wnioskodawcy z dnia 14.11.2002r. o restrukturyzację należności za okres od kwietnia 2000r. do kwietnia 2001r.

Wnioskodawca w dniu 31.03.2003r. zawarł z ZUS umowę nr (...) o rozłożenie należności na raty, w której w § 2 wskazano m.in. okres zadłużenia od lutego 2001r. do września 2002r., w a § 3 tej umowy zawarto stwierdzenie, że wnioskodawca uznaje kwotę należności określoną w par. 2 umowy.

Wobec tak poczynionych ustaleń Sąd orzekł, że odwołanie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że spór w sprawie wymagał ustalenia, czy wnioskodawca w okresie od stycznia 2001r. do stycznia 2002r. posiadał status przedsiębiorcy, mimo zgłoszonego zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej i czy w związku z tym jest uprawniony do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej jako zdeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia, stosownie do art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wskazując na przepisy prawa stanowiące podstawę prawną rozstrzygnięcia, a to art. 6 ust. l pkt 5,12 ust. 1, art. 11 ust. 2, 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009r. Nr 205, poz. 1585 z poźn. zm.) oraz 18 i art. 18a ust. 1 cytowanej ustawy Sąd I instancji ocenił, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wykazuje, iż wnioskodawca w spornym okresie od stycznia 2001r. do września 2002r. prowadził działalność zarobkową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły.

W ocenie Sądu za uznaniem statusu wnioskodawcy za przedsiębiorcę przemawia fakt, że wnioskodawca składał w okresie spornym deklaracje rozliczeniowe, a na koncie wnioskodawcy odnotowano wpłaty ubezpieczeniowe. Sąd podkreślił, że również z inicjatywy wnioskodawcy organ emerytalny przeprowadził restrukturyzację zaległości powstałych w okresie spornym, a następnie wnioskodawca uznał należności powstałe w spornym okresie w zawartej pomiędzy organem rentowym a wnioskodawcą umowie o rozłożenie należności na raty. Tym samym Sąd uznał, że bezskuteczne jest kwestionowanie, że w spornym okresie nie prowadził działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, poprzez wskazanie faktu zawieszenie prowadzenia działalności w okresie spornym, albowiem wobec treści art. 13 pkt 4 cytowanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 19.09.2008r., tylko zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej warunkuje brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność.

Wobec tak poczynionych ustaleń Sąd stwierdził, że wnioskodawca w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia od dnia 23.01.2007r. wykonywania działalności gospodarczej, prowadził działalność w okresie od 01.01.1999r. do 30.09.2002r. i nie mają względem niego zastosowania przepisy art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a zaskarżona decyzja ZUS jest słuszna.

Z wyrokiem nie zgodził się wnioskodawca wywodząc apelację i zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu naruszenie:

1.norm prawa materialnego, w szczególności:

- art. 18 i 18a U stawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez nieprawidłowe przyjęcie, że płatnik nie miał prawa do skorzystania z obniżonej podstawy wymiaru składek w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia i jego nieprawidłową wykładnię przyjmującą, w uproszczeniu, że o prowadzeniu działalności gospodarczej świadczy bycie zarejestrowanym jako przedsiębiorca i opłacanie składek.

- art. 8 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez nieprawidłowe przyjęcie, że każda osoba wpisana do ewidencji działalności gospodarczej jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą,

2.norm prawa procesowego, w szczególności:

- art. 230 kpc, poprzez nie przyjęcie za przyznane (wobec milczenia w tym zakresie pozwanego) twierdzenia powoda, że nie prowadził działalności gospodarczej w okresie od zgłoszenia jej zawieszenia do dokonania wykreślenia z ewidencji,

- art. 231 kpc poprzez nie uznanie domniemania faktycznego, że powód nie prowadził działalności gospodarczej we wskazanym zakresie, skoro nie dokonywał żadnych czynności charakterystycznych dla prowadzenia działalności, nie kupował, nie sprzedawał towarów, nie świadczył ani nie korzystał z usług związanych z działalnością gospodarczą, nie amortyzował środków trwałych, nie poszukiwał kontaktów gospodarczych.

- art. 231 kpc poprzez zastosowanie niedopuszczalnego domniemania faktycznego, że skoro że płatnik był zarejestrowany jako przedsiębiorca i opłacał składki, to prowadził działalność gospodarczą.

Jednocześnie skarżący wniósł o zasądzenie od ZUS na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa według norm przepisanych.

Wobec tak przedstawionych zarzutów apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania i uchylenie decyzji ZUS oraz uznanie, że płatnik prawidłowo zastosował obniżoną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, a także poprzez zasądzenie od ZUS na rzecz płatnika zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji zgromadził w sprawie wystarczający materiał dowodowy, a jego ocena nie narusza granic zastrzeżonych dla swobodnej oceny materiału dowodowego (art. 233 § 1 kpc). Wbrew zarzutom podnoszonym w apelacji Sąd I instancji wydał trafne rozstrzygnięcie znajdujące uzasadnienie w całokształcie sprawy oraz treści obowiązujących przepisów, a Sąd Apelacyjny aprobując w pełni te ustalenia przyjmuje je za własne bez potrzeby szczegółowego ich przytaczania.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy wnioskodawca w okresie od stycznia 2001r. do stycznia 2002r. posiadał status przedsiębiorcy, mimo zgłoszonego zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej, a w konsekwencji, czy jest uprawniony do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej jako zdeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia, stosownie do art. 18 i 18 a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Sąd I instancji ustalił, że K. Ł. prowadził działalność gospodarczą od 15.12.1994r. do 30.09.2002r. pod nazwą Przedsiębiorstwo (...).

Jednocześnie Sąd ten stwierdził, że pomimo faktu, iż w okresie od 31.01.2001r. do 30.09.2002r. wnioskodawca zgłosił przerwę w prowadzeniu działalności gospodarczej, to nie można uznać mając na względzie całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, że wnioskodawca w tym okresie nie posiadał statusu przedsiębiorcy.

W szczególności Sąd wskazał, że wnioskodawca za okres od stycznia 2001r. do września 2002r. złożył deklaracje rozliczeniowe z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, jak również opłacił składki na ubezpieczenie społeczne i nie ma tu znaczenia, że deklaracje te zostały złożone za okres wsteczny.

Wbrew zarzutom wnioskodawcy podniesionym w apelacji, nie bez znaczenia dla sprawy pozostaje fakt, że wnioskodawca w dniu 14.11.2002r. wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o restrukturyzację należności za okres od kwietnia 2000r. do kwietnia 2001r.

Podkreślić należy, że restrukturyzacja należności przysługiwała jedynie osobom posiadającym status przedsiębiorcy- był to warunek konieczny. Osoba fizyczna nie mogła wystąpić z takim wnioskiem. Taka konkluzja wynika wprost w treści przepisów art. 1 ust 1 pkt 1 , art. 2 pkt 1i art. 3 ust 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców – Dz.U. Nr 155, poz. 1287 z późn. zm. ). Tym samym stwierdzić należy, że występując z takim wnioskiem do organu rentowego wnioskodawca przyznał, że jako przedsiębiorca, zobowiązany jest do zapłacenia należnych składek za okres prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Organ rentowy zgodził się natomiast na zawarcie z wnioskodawcą jako przedsiębiorcą – porozumienia w ramach którego mógł on spłacić zaległe należności w systemie ratalnym.

Z powyższego wynika zatem, że wnioskodawca nie wykazał, że w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem ponownego rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej. W badanym okresie czasu wnioskodawca dokonywał bowiem czynności, bezpośrednio dotyczących działalności gospodarczej i potwierdził, status przedsiębiorcy, co upoważniało go do skorzystania z dobrodziejstwa rozłożenia należności na raty i wywiązania się z ciążących na nim obowiązków, w korzystny dla niego sposób.

Nie można również zgodzić się z zarzutami apelacji, w których apelujący podnosi, że skoro deklaracje zostały złożone za okres wsteczny, to zaprzecza to faktowi prowadzenia działalności gospodarczej oraz, że zgłoszona przerwa w prowadzeniu działalności z uwagi na czas jej trwania stanowi potwierdzenie, iż wnioskodawca tejże działalności nie prowadził.

Odnosząc się do powyższych zarzutów w pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę na fakt, że nie jest możliwym zaakceptowanie takiej sytuacji, gdzie ocena tego samego stanu faktycznego jest różna w zależności od potrzeb samego zainteresowanego. Nie może być tak, że na potrzeby przeprowadzenia restrukturyzacji przyjmuje się, że wnioskodawca był przedsiębiorcą, a na potrzeby niniejszej sprawy przyjmuje się, że w tym samym okresie wnioskodawca przedsiębiorcą nie był. Stanowiłoby to naruszenie obowiązujących przepisów prawa. Skoro wnioskodawca podjął decyzję o złożeniu wniosku o przeprowadzenie restrukturyzacji na mocy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców – Dz.U. Nr 155, poz. 1287 z późn. zm., to niewątpliwym jest, ze oprócz uzyskanych z tego tytułu korzyści w postaci korzystnej możliwości spłaty należności, będzie on ponosił również inne konsekwencje. Należności jakie zostały przez wnioskodawcę uregulowane za oceniany okres były związane bezpośrednio z ta działalnością, a skoro tak to nie można zgodzić się ze skarżącym, że działalność ta w sposób całkowity ustała. Dopóki wnioskodawca dokonywał jakichkolwiek operacji związanych z prowadzoną i nadal zarejestrowana przez siebie działalnością gospodarczą, pomimo zgłoszonej przerwy, nie można mówić kategorycznie, iż nie posiadał on statusu przedsiębiorcy. Prowadzenie spraw własnej firmy nie musi łączyć się z osiąganiem zysków, pozyskiwaniem klientów, czy też realizacją zamówień. Również podejmowanie czynności związanych z ciążącymi na przedsiębiorcy zobowiązaniach (tu publicznoprawnych), łączy się w sposób ścisły z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Fakt nie zrealizowania tych zobowiązań we właściwym czasie obciąża tylko i wyłącznie wnioskodawcę.

Reasumując Sąd Apelacyjny stwierdza, że ustalenia poczynione przez Sąd I instancji, jak również ocena prawna stanu faktycznego niniejszej sprawy została dokonana, w sposób prawidłowy, a w konsekwencji skutkowała wydaniem zgodnego z prawem wyroku.

Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia zarzutów apelacji i na mocy art. 385 kpc orzekł o jej oddaleniu.

K.S.