Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III PK 42/11
POSTANOWIENIE
Dnia 23 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kwaśniewski
w sprawie z powództwa J. G.
przeciwko Wyższej Szkole Dziennikarstwa
o wynagrodzenie,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 23 listopada 2011 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 8 grudnia 2010 r.,
odmawia przyjęcia skargi do rozpoznania.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 23 lipca 2010 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy w L. oddalił
powództwo J. G. przeciwko Wyższej Szkole Dziennikarskiej /.../ o wynagrodzenie.
Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył apelacją powód.
Wyrokiem z dnia 8 grudnia 2010 r. Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1
k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok w punkcie I w części dotyczącej roszczenia o
zasądzenie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy od 1 października
2006 r. do 12 lipca 2008 r. i w tym zakresie odrzucił pozew (pkt I.); oddalił apelację
w pozostałej części (pkt II.); nie obciążył powoda kosztami procesu za drugą
instancję (pkt III.).
2
Wyrok Sądu Apelacyjnego – w jego punkcie II. i co do kwoty 43.710 zł –
powód zaskarżył skargą kasacyjną. Skargę oparto na podstawie naruszenia
przepisów prawa materialnego (art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c.) i zarzucono:
- błędną wykładnię art. 138 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie
wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385 ze zm.) przez przyjęcie, że zasady wynagradzania
pracowników uczelni niepublicznych mogą być ustalane w regulaminach
wynagradzania, podczas gdy zgodnie z powołanym przepisem tylko statut wyższej
uczelni niepaństwowej może odmiennie niż w regulacjach dotyczących uczelni
państwowych, regulować uprawnienia płacowe pracowników uczelni niepublicznej;
- błędną wykładnię art. 9 § 2 k.p. przez przyjęcie, że regulacje dotyczące
wynagradzania pracowników uczelni niepublicznej zawarte w regulaminie
wynagradzania mogły zawierać mniej korzystne dla pracownika postanowienia niż
przepisy ustawy o szkolnictwie wyższym i rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 26 września 2001 r. w sprawie warunków wynagradzania za
pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników
uczelni państwowych;
- naruszenie art. 18 § 1 k.p. przez przyjęcie, że postanowienia umowy o
pracę zawartej pomiędzy powodem o pozwaną mogły zawierać postanowienia
mniej korzystne niż przepisy prawa pracy zawarte w ustawie o szkolnictwie
wyższym i wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 26 września 2001 r.;
- naruszenie art. 18 § 2 k.p. przez przyjęcie, że postanowienia regulaminu
wynagradzania Wyższej Szkoły Dziennikarstwa wydanego bez odpowiedniej
delegacji w statucie uczelni i zawierającego mniej korzystne postanowienie niż
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 września 2001 r. mają
zastosowanie do powoda w sytuacji, gdy powołany przepis stanowi, że
postanowienia takiego aktu, które są mniej korzystne dla pracownika niż przepisy
prawa pracy są nieważne, zamiast nich stosuje się zaś odpowiednie przepisy
prawa pracy – w tym przypadku rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia
26 września 2001 r.
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania opiera się na
twierdzeniu skarżącego, iż skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona (art. 3989
3
§ 1 pkt 4 k.p.c.). Wskazano, że „w świetle zarzutów zawartych w skardze niniejszej
oraz treści orzeczenia wydanego przez Sąd Apelacyjny jest ona oczywiście
uzasadniona, gdyż zaskarżone orzeczenie oczywiście narusza prawo i stoi w
sprzeczności z powołanymi w petitum skargi kasacyjnej przepisami prawa.
Ustalenie prawidłowej wykładni art. 138 ustawy z dnia 12 września 1990 r. w
ustalonym stanie faktycznym niniejszej sprawy stanowiącym element uzasadnienia
niniejszego wniosku wymaga wykładni obowiązujących przepisów. W
szczególności ustalenia wymaga okoliczność, czy wiążące dla pracowników
naukowych uczelni niepublicznych normy praw pracy mogą być ustalane w innych
aktach wewnętrznych niż statut spółki oraz czy postanowienia tych aktów, w
zakresie jakim regulują zasady wynagradzania pracowników mogą mniej korzystne
niż postanowienia ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym oraz
wydanym na jego gruncie Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26
września 2001 r., w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania
innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników uczelni państwowych”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wykazanie oczywistej zasadności skargi kasacyjnej (art. 3989
§ 1 pkt 4
k.p.c.) wymagałoby przedstawienia tego, w czym wyraża się „oczywista zasadność”
skargi oraz argumentacji wykazującej, że rzeczywiście skarga jest oczywiście
uzasadniona. Chodzi tu o wykazanie kwalifikowanej postaci naruszenia prawa
materialnego lub procesowego polegającej na jego oczywistości widocznej prima
facie, przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy prawniczej (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2008 r., II UK 38/08 – LEX nr 494134; z dnia 9
maja 2008 r., II PK 11/08 – LEX nr 490364). W niniejszej sprawie stan taki nie
występuje.
Skarżący twierdzenie o oczywistej zasadności jego skargi kasacyjnej opiera
na założeniu, że Sąd Apelacyjny w zaskarżonym wyroku – z oczywistym
naruszeniem wskazanych w podstawie skargi przepisów prawa – przyjął, że
uprawnienia płacowe powoda, jako pracownika uczelni niepaństwowej, muszą być
określone w statucie uczelni, oraz, że nie mogą być one mniej korzystne niż
4
określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 września 2001
r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń
związanych z pracą dla pracowników uczelni państwowych (Dz.U. Nr 107, poz.
1182 ze zm.). Autor skargi nie przedstawia jednak odpowiedniego jurydycznego
wywodu, którym wykazałby on twierdzoną „oczywistą zasadność” rozpatrywanej
skargi kasacyjnej.
Zaskarżony wyrok nie jest „oczywiście” sprzeczny z powołanymi przez
skarżącego w podstawie materialnoprawnej skargi przepisami prawa. Z
uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że jego podstawa prawna oparta
została na interpretacji wskazanych przepisów ustawy o szkolnictwie wyższym;
interpretacji za którą przemawiają poważne argumenty. W szczególności w punkcie
wyjścia analizy interpretacyjnej Sąd Apelacyjny stwierdził, że uczelnie
niepaństwowe mogą odmiennie uregulować prawa i obowiązki swoich
pracowników, jeżeli przepisy ustawy o szkolnictwie wyższym ani przepisy innych
ustaw nie stanowią inaczej. Wynika to z analizy art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 12
września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (przepisy ustawy mają zastosowanie do
niepaństwowych szkół wyższych, jeżeli jej przepisy lub przepisy innych ustaw nie
stanowią inaczej) oraz art. 138 tej ustawy zezwalającego uczelni niepaństwowej na
ustanowienie w statucie innych niż określone w ustawie stanowisk pracowniczych
oraz kwalifikacji wymaganych do ich objęcia, a także na odmienne uregulowanie
praw i obowiązków pracowników. W ustawie o szkolnictwie wyższym nie ma
bezpośredniego unormowania wynagrodzenia pracowników szkół wyższych.
Jedynie do pracowników zatrudnionych w uczelniach państwowych została
przewidziana delegacja dla ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego do
określenia warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń
związanych z pracą (por. art. 117 a ustawy z 12 września 1990 r. o szkolnictwie
wyższym). Na podstawie tej delegacji Minister Edukacji Narodowej wydał
rozporządzenie z dnia 26 września 2001 r. w sprawie warunków wynagradzania za
pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników
uczelni państwowych. Rozporządzenie to – zgodnie z zakresem upoważnienia z
art. 117a ustawy – ma zastosowanie tylko do pracowników uczelni państwowych.
5
Wynika to nie tylko z przepisu delegacyjnego ale także wprost z tytułu powołanego
rozporządzenia dotyczącego pracowników uczelni państwowych.
Jeżeli zatem do wynagrodzenia pracowników uczelni niepaństwowych nie
mają zastosowania przepisy ustawy o szkolnictwie wyższym, ani – konsekwentnie
– przepisy aktu wykonawczego, to stanowisko zaskarżonego wyroku, że podlegają
zastosowaniu przepisy prawa pracy na zasadach ogólnych, nie może być
kwalifikowane jako oczywiście bezpodstawne. Wnoszący skargę nie przedstawił w
tym zakresie przekonującej argumentacji. Za oczywistością jego stanowiska nie
przemawia jego uzasadnienie powołujące się na istnienie budzącego wątpliwości
zagadnienia.
Stwierdzając, że nie zachodzą przyczyny przyjęcia skargi, określone w art.
3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy postanowił zgodnie z art. 3989
§ 2 k.p.c.