V CNP 16/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:19-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CNP 16/11
POSTANOWIENIE
Dnia 25 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper
w sprawie ze skargi K. C.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego nakazu zapłaty
Sądu Rejonowego w O. z dnia 16 listopada 2007 r.,
w sprawie z powództwa K. C.
przeciwko E. S. i R. F.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 listopada 2011 r.,
odrzuca skargę i nie obciąża skarżącego kosztami
postępowania wywołanego wniesieniem skargi.
Uzasadnienie
2
Skarżący K. C. wniósł o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym przez
Sąd Rejonowy w O. w dniu 16 listopada 2007 r., nakazującego pozwanym zapłatę
na rzecz skarżącego jako powoda kwoty 23.375,99 zł z ustawowymi odsetkami i
kosztami procesu oraz prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w O. z
dnia 9 stycznia 2008 r. o nadaniu zaskarżonemu nakazowi zapłaty klauzuli
wykonalności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dokonana ustawą z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks
cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo upadłościowe
i naprawcze zmiana przepisów kodeksu postępowania cywilnego wyłączyła
możliwość zaskarżenia skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnych postanowień niekończących postępowanie (art. 4241
§ 1 k.p.c.).
W wypadku orzeczeń, od których skarga nie przysługuje, odszkodowania z tytułu
szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego
z prawem można domagać się bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności
orzeczenia w postępowaniu ze skargi, chyba, że strona nie skorzystała
z przysługujących jej środków (art. 4241b
k.p.c.). Ustawa zmieniająca weszła
w życie z dniem 25 września 2010 r.
Z tych względów wniesiona skarga, zgodnie z obowiązującą na gruncie
przepisów postępowania zasadą bezpośredniego działania nowej ustawy, jest
niedopuszczalna (art. 4288
§ 1 k.p.c.), w zakresie kwestionującym zgodność
z prawem postanowienia o nadaniu nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności, które
nie należącego do kategorii orzeczeń, o których jest mowa w art. 4241
§ 1 k.p.c.
i art. 5192
§ 1. Stanowią je prawomocne wyroki sądu drugiej instancji, a w ramach
art. 4241
§ 2 k.p.c. także sądu pierwszej instancji – kończące postępowanie
w sprawie i wydane w postępowaniu nieprocesowym prawomocne postanowienia
co do istoty sprawy sądu drugiej instancji, a w zakresie wskazanym w art. 5192
§ 2
– także sądu pierwszej instancji.
3
Mimo braku unormowania odnoszącego się wprost do tej kwestii przyjąć
należy, że w obowiązującym stanie prawnym skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem przysługuje także od mającego skutki prawomocnego wyroku
prawomocnego nakazu zapłaty, o ile zachodzą przesłanki określone w art. 4241
§ 2
k.p.c.
Niezgodność orzeczenia z prawem na gruncie art. 4241
§ 2 k.p.c. ma
charakter kwalifikowany. Powinna ona wynikać z naruszenia podstawowych zasad
porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela.
Wówczas też skarga przysługuje od prawomocnego orzeczenia kończącego
postępowanie w sprawie wydanego przez sąd pierwszej lub drugiej instancji,
chociażby strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych, jeżeli jest
to następstwem okoliczności wyjątkowych, a nadto nie jest możliwa zmiana lub
uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych.
Skarżący może się powoływać na niezgodności orzeczenia z prawem ze
względu na naruszenie podstawowych zasad porządku prawnego, jeżeli określona
zasada istnieje w obowiązującym porządku prawnym i ma w nim charakter
podstawowy. Powołanie się na natomiast na naruszenie konstytucyjnych wolności
albo praw człowieka i obywatela, wymaga wskazanie konkretnego przepisu
Konstytucji, z którego zasada ta wynika, oraz sprecyzowanie sposobu jej
naruszenia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2006 r., V CNP
140/2006, nie publ.).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że przez podstawowe
zasady porządku prawnego należy rozumieć fundamentalne zasady ustroju
społeczno-politycznego, a więc zasady konstytucyjne w tym w szczególności
przepisy rozdziału II Konstytucji (art. 30 do 56), oraz naczelne zasady rządzące
poszczególnymi dziedzinami prawa: cywilnego, rodzinnego, pracy, a także prawa
procesowego (por. postanowienia z dnia 26 lutego 2003 r., II CK 13/03, OSNC
2004, nr 5, poz. 80 oraz z dnia 21 kwietnia 1978 r., IV CR 65/78, OSNC 1979, nr 1,
poz. 12).
Przytoczone przez skarżącego wskazania odnośnie do naruszonych
zasad porządku prawnego i przepisów Konstytucji, które skarżący wiąże
4
z nieprawidłowym doręczeniem pozwanym, uwzględniającego jego powództwo,
nakazu zapłaty nie uzasadniają uznania, w świetle powyższych wywodów, że
zachodzi wyjątek określony w art. 4241
§ 2 k.p.c., ze skutkiem określonym w art.
4248
§ 2 k.p.c.
Z tych przyczyn orzeczono jak w sentencji, w tym w odniesieniu do kosztów
postępowania na podstawie w art. 102 k.p.c., w zw. z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.
md
POSTANOWIENIE
Dnia 25 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper
w sprawie ze skargi K. C.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego nakazu zapłaty
Sądu Rejonowego w O. z dnia 16 listopada 2007 r.,
w sprawie z powództwa K. C.
przeciwko E. S. i R. F.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 listopada 2011 r.,
odrzuca skargę i nie obciąża skarżącego kosztami
postępowania wywołanego wniesieniem skargi.
Uzasadnienie
2
Skarżący K. C. wniósł o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym przez
Sąd Rejonowy w O. w dniu 16 listopada 2007 r., nakazującego pozwanym zapłatę
na rzecz skarżącego jako powoda kwoty 23.375,99 zł z ustawowymi odsetkami i
kosztami procesu oraz prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w O. z
dnia 9 stycznia 2008 r. o nadaniu zaskarżonemu nakazowi zapłaty klauzuli
wykonalności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dokonana ustawą z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks
cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo upadłościowe
i naprawcze zmiana przepisów kodeksu postępowania cywilnego wyłączyła
możliwość zaskarżenia skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnych postanowień niekończących postępowanie (art. 4241
§ 1 k.p.c.).
W wypadku orzeczeń, od których skarga nie przysługuje, odszkodowania z tytułu
szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego
z prawem można domagać się bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności
orzeczenia w postępowaniu ze skargi, chyba, że strona nie skorzystała
z przysługujących jej środków (art. 4241b
k.p.c.). Ustawa zmieniająca weszła
w życie z dniem 25 września 2010 r.
Z tych względów wniesiona skarga, zgodnie z obowiązującą na gruncie
przepisów postępowania zasadą bezpośredniego działania nowej ustawy, jest
niedopuszczalna (art. 4288
§ 1 k.p.c.), w zakresie kwestionującym zgodność
z prawem postanowienia o nadaniu nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności, które
nie należącego do kategorii orzeczeń, o których jest mowa w art. 4241
§ 1 k.p.c.
i art. 5192
§ 1. Stanowią je prawomocne wyroki sądu drugiej instancji, a w ramach
art. 4241
§ 2 k.p.c. także sądu pierwszej instancji – kończące postępowanie
w sprawie i wydane w postępowaniu nieprocesowym prawomocne postanowienia
co do istoty sprawy sądu drugiej instancji, a w zakresie wskazanym w art. 5192
§ 2
– także sądu pierwszej instancji.
3
Mimo braku unormowania odnoszącego się wprost do tej kwestii przyjąć
należy, że w obowiązującym stanie prawnym skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem przysługuje także od mającego skutki prawomocnego wyroku
prawomocnego nakazu zapłaty, o ile zachodzą przesłanki określone w art. 4241
§ 2
k.p.c.
Niezgodność orzeczenia z prawem na gruncie art. 4241
§ 2 k.p.c. ma
charakter kwalifikowany. Powinna ona wynikać z naruszenia podstawowych zasad
porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela.
Wówczas też skarga przysługuje od prawomocnego orzeczenia kończącego
postępowanie w sprawie wydanego przez sąd pierwszej lub drugiej instancji,
chociażby strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych, jeżeli jest
to następstwem okoliczności wyjątkowych, a nadto nie jest możliwa zmiana lub
uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych.
Skarżący może się powoływać na niezgodności orzeczenia z prawem ze
względu na naruszenie podstawowych zasad porządku prawnego, jeżeli określona
zasada istnieje w obowiązującym porządku prawnym i ma w nim charakter
podstawowy. Powołanie się na natomiast na naruszenie konstytucyjnych wolności
albo praw człowieka i obywatela, wymaga wskazanie konkretnego przepisu
Konstytucji, z którego zasada ta wynika, oraz sprecyzowanie sposobu jej
naruszenia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2006 r., V CNP
140/2006, nie publ.).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że przez podstawowe
zasady porządku prawnego należy rozumieć fundamentalne zasady ustroju
społeczno-politycznego, a więc zasady konstytucyjne w tym w szczególności
przepisy rozdziału II Konstytucji (art. 30 do 56), oraz naczelne zasady rządzące
poszczególnymi dziedzinami prawa: cywilnego, rodzinnego, pracy, a także prawa
procesowego (por. postanowienia z dnia 26 lutego 2003 r., II CK 13/03, OSNC
2004, nr 5, poz. 80 oraz z dnia 21 kwietnia 1978 r., IV CR 65/78, OSNC 1979, nr 1,
poz. 12).
Przytoczone przez skarżącego wskazania odnośnie do naruszonych
zasad porządku prawnego i przepisów Konstytucji, które skarżący wiąże
4
z nieprawidłowym doręczeniem pozwanym, uwzględniającego jego powództwo,
nakazu zapłaty nie uzasadniają uznania, w świetle powyższych wywodów, że
zachodzi wyjątek określony w art. 4241
§ 2 k.p.c., ze skutkiem określonym w art.
4248
§ 2 k.p.c.
Z tych przyczyn orzeczono jak w sentencji, w tym w odniesieniu do kosztów
postępowania na podstawie w art. 102 k.p.c., w zw. z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.
md