IV CSK 403/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:16-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CSK 403/11
POSTANOWIENIE
Dnia 13 stycznia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Urzędu Skarbowego w B.
przy uczestnictwie W. M.
o wpis hipoteki przymusowej zwykłej
z dnia 3 stycznia 2011 r.,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 stycznia 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki postępowania
od postanowienia Sądu Okręgowego
z dnia 6 kwietnia 2011 r.,
I. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
II. zasądza od W. M. na rzecz Prokuratorii Generalnej
Skarbu Państwa kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł z
tytułu zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Uczestniczka postępowania W. M. w skardze kasacyjnej od postanowienia
Sądu Okręgowego z dnia 6 kwietnia 2011 r. wydanego w sprawie o wpis, którą
oparła na podstawie przewidzianej w art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c., wniosła o przyjęcie
jej do rozpoznania z uwagi na nieważność postępowania oraz jej oczywistą
zasadność. Skarżąca przyczyny nieważności postępowania upatrywała w
pozbawieniu jej możności obrony swych praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.), mającym
wynikać z nierozpoznania podniesionych przez nią w apelacji zarzutów
dotyczących prawidłowości wystawienia tytułu wykonawczego stanowiącego
podstawę złożonego w sprawie przez Skarb Państwa - Naczelnika Urzędu
Skarbowego w B. wniosku o wpis oraz prawidłowości jego dokonania. Oczywista
zasadność skargi ma wynikać z faktu, że Sąd drugiej instancji wbrew „zawartości”
akt sprawy i akt księgi wieczystej, wad wniosku o wpis i tytułu wykonawczego,
stwierdził, iż wpis ten został dokonany zgodnie z prawem.
W odpowiedzi na skargę wnioskodawca wniósł o odmowę przyjęcia jej do
rozpoznania ewentualnie o jej oddalenie, a ponadto o zasądzenie od skarżącej
kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie wystąpiła żadna z przesłanek przewidzianych w art. 3989
§ 1 k.p.c.
uzasadniających przyjęcie skargi do rozpoznania.
Wbrew podniesionemu zarzutowi w sprawie nie doszło do nieważności
postępowania, gdyż skarżąca nie została pozbawiona możności obrony swych
praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.).
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego nieważność
postępowania ze wskazanej przyczyny zachodzi wówczas, gdy uczestnik (strona)
wbrew swej woli zostaje faktycznie pozbawiony możności działania w postępowaniu
lub w jego istotnej części, jeżeli skutki tego uchybienia nie mogą być usunięte
w toku sprawy przed wydaniem orzeczenia, które kończy postępowanie w danej
instancji. Pozbawienie uczestnika (strony) możności działania należy wiązać
z uchybieniami procesowymi sądu lub działaniami uczestników (strony przeciwnej)
naruszającymi przepisy postępowania lub wynikające z nich zasady lojalnego
3
zachowania się (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 1974 r. II CR
155/74, OSP 1975, nr 3, poz.66, z dnia 27 kwietnia 2004 r., II CK 238/03, niepubl.,
z dnia 23 czerwca 2004 r., V CK 607/03, niepubl., oraz z dnia 16 lipca 2009 r.
I CSK 30/09, niepubl). Nie można mówić o pozbawieniu uczestnika (strony)
możności obrony swych praw w rozumieniu art. 379 pkt 5 k.p.c., w sytuacji, gdy
dochodzi do uchybienia przepisom prawa procesowego, które nie ma wpływu na
możliwość brania udziału przez uczestnika (stronę) w postępowaniu i swobodę
podejmowania przez niego czynności procesowych. Nierozpoznanie zarzutów
apelacji, o ile w sprawie wystąpi, stanowi naruszenie prawa procesowego, nie
powoduje jednak ograniczeń w zakresie swobody działań podejmowanych
w sprawie przez uczestnika (stronę). Skarżąca brała w postępowaniu czynny
udział, podejmując swobodnie niezbędne czynności procesowe, nie może zatem
skutecznie podnosić, że w zakresie możności obrony swych praw doznała
ograniczeń.
Uczestniczka nie wykazała przesłanki, o której mowa w art. 3989
§ 1 pkt 4
k.p.c. Sąd Najwyższy wielokrotnie już wyjaśniał, że o oczywistej zasadności skargi
można mówić jedynie wówczas, gdy zasadność skargi na tle jej podstaw jest na
tyle widoczna i niewątpliwa, że jej stwierdzenie nie wymagałoby przeprowadzenia
głębszej analizy sprawy oraz sformułowanych w skardze zarzutów
(por. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 10 stycznia 2003 r., V CZ 187/02,
OSNC 2004, nr 3, poz. 49 oraz postanowienie SN z dnia 5 października 2007 r.,
III CSK 216/07, niepubl.). W tym też kierunku powinny zmierzać argumenty
mające służyć wykazaniu tej przesłanki, w uzasadnieniu wniosku nie sposób ich
jednak odnaleźć. Ograniczenie się do ogólnikowego powtórzenia jednego
z zarzutów skargi, i to bez nawiązania do konkretnych przepisów prawa
powołanych w ramach jej podstaw, nie mogło stanowić skutecznego uzasadnienia
wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania na podstawie art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Skarżąca w istocie nie przedstawiła żadnych argumentów, które mogłyby
świadczyć o tym, że skarga jest oczywiście uzasadniona. Należy zauważyć, że
zarzuty skargi oraz ich uzasadnienie samodzielnie służą jedynie wykazaniu
zasadności skargi, nie zaś zasadności kwalifikowanej, o której mowa w tym
przepisie.
4
Nie znajdując podstaw do przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, Sąd
Najwyższy orzekł, jak w sentencji, stosownie do art. 3989
§ 2 k.p.c.
O kosztach postępowania ze skargi rozstrzygnięto stosownie do art. 520 § 2
k.p.c. w zw. z art. 39821
i 391 § 1 k.p.c.
db
POSTANOWIENIE
Dnia 13 stycznia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Urzędu Skarbowego w B.
przy uczestnictwie W. M.
o wpis hipoteki przymusowej zwykłej
z dnia 3 stycznia 2011 r.,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 stycznia 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki postępowania
od postanowienia Sądu Okręgowego
z dnia 6 kwietnia 2011 r.,
I. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
II. zasądza od W. M. na rzecz Prokuratorii Generalnej
Skarbu Państwa kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł z
tytułu zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Uczestniczka postępowania W. M. w skardze kasacyjnej od postanowienia
Sądu Okręgowego z dnia 6 kwietnia 2011 r. wydanego w sprawie o wpis, którą
oparła na podstawie przewidzianej w art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c., wniosła o przyjęcie
jej do rozpoznania z uwagi na nieważność postępowania oraz jej oczywistą
zasadność. Skarżąca przyczyny nieważności postępowania upatrywała w
pozbawieniu jej możności obrony swych praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.), mającym
wynikać z nierozpoznania podniesionych przez nią w apelacji zarzutów
dotyczących prawidłowości wystawienia tytułu wykonawczego stanowiącego
podstawę złożonego w sprawie przez Skarb Państwa - Naczelnika Urzędu
Skarbowego w B. wniosku o wpis oraz prawidłowości jego dokonania. Oczywista
zasadność skargi ma wynikać z faktu, że Sąd drugiej instancji wbrew „zawartości”
akt sprawy i akt księgi wieczystej, wad wniosku o wpis i tytułu wykonawczego,
stwierdził, iż wpis ten został dokonany zgodnie z prawem.
W odpowiedzi na skargę wnioskodawca wniósł o odmowę przyjęcia jej do
rozpoznania ewentualnie o jej oddalenie, a ponadto o zasądzenie od skarżącej
kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie wystąpiła żadna z przesłanek przewidzianych w art. 3989
§ 1 k.p.c.
uzasadniających przyjęcie skargi do rozpoznania.
Wbrew podniesionemu zarzutowi w sprawie nie doszło do nieważności
postępowania, gdyż skarżąca nie została pozbawiona możności obrony swych
praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.).
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego nieważność
postępowania ze wskazanej przyczyny zachodzi wówczas, gdy uczestnik (strona)
wbrew swej woli zostaje faktycznie pozbawiony możności działania w postępowaniu
lub w jego istotnej części, jeżeli skutki tego uchybienia nie mogą być usunięte
w toku sprawy przed wydaniem orzeczenia, które kończy postępowanie w danej
instancji. Pozbawienie uczestnika (strony) możności działania należy wiązać
z uchybieniami procesowymi sądu lub działaniami uczestników (strony przeciwnej)
naruszającymi przepisy postępowania lub wynikające z nich zasady lojalnego
3
zachowania się (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 1974 r. II CR
155/74, OSP 1975, nr 3, poz.66, z dnia 27 kwietnia 2004 r., II CK 238/03, niepubl.,
z dnia 23 czerwca 2004 r., V CK 607/03, niepubl., oraz z dnia 16 lipca 2009 r.
I CSK 30/09, niepubl). Nie można mówić o pozbawieniu uczestnika (strony)
możności obrony swych praw w rozumieniu art. 379 pkt 5 k.p.c., w sytuacji, gdy
dochodzi do uchybienia przepisom prawa procesowego, które nie ma wpływu na
możliwość brania udziału przez uczestnika (stronę) w postępowaniu i swobodę
podejmowania przez niego czynności procesowych. Nierozpoznanie zarzutów
apelacji, o ile w sprawie wystąpi, stanowi naruszenie prawa procesowego, nie
powoduje jednak ograniczeń w zakresie swobody działań podejmowanych
w sprawie przez uczestnika (stronę). Skarżąca brała w postępowaniu czynny
udział, podejmując swobodnie niezbędne czynności procesowe, nie może zatem
skutecznie podnosić, że w zakresie możności obrony swych praw doznała
ograniczeń.
Uczestniczka nie wykazała przesłanki, o której mowa w art. 3989
§ 1 pkt 4
k.p.c. Sąd Najwyższy wielokrotnie już wyjaśniał, że o oczywistej zasadności skargi
można mówić jedynie wówczas, gdy zasadność skargi na tle jej podstaw jest na
tyle widoczna i niewątpliwa, że jej stwierdzenie nie wymagałoby przeprowadzenia
głębszej analizy sprawy oraz sformułowanych w skardze zarzutów
(por. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 10 stycznia 2003 r., V CZ 187/02,
OSNC 2004, nr 3, poz. 49 oraz postanowienie SN z dnia 5 października 2007 r.,
III CSK 216/07, niepubl.). W tym też kierunku powinny zmierzać argumenty
mające służyć wykazaniu tej przesłanki, w uzasadnieniu wniosku nie sposób ich
jednak odnaleźć. Ograniczenie się do ogólnikowego powtórzenia jednego
z zarzutów skargi, i to bez nawiązania do konkretnych przepisów prawa
powołanych w ramach jej podstaw, nie mogło stanowić skutecznego uzasadnienia
wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania na podstawie art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Skarżąca w istocie nie przedstawiła żadnych argumentów, które mogłyby
świadczyć o tym, że skarga jest oczywiście uzasadniona. Należy zauważyć, że
zarzuty skargi oraz ich uzasadnienie samodzielnie służą jedynie wykazaniu
zasadności skargi, nie zaś zasadności kwalifikowanej, o której mowa w tym
przepisie.
4
Nie znajdując podstaw do przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, Sąd
Najwyższy orzekł, jak w sentencji, stosownie do art. 3989
§ 2 k.p.c.
O kosztach postępowania ze skargi rozstrzygnięto stosownie do art. 520 § 2
k.p.c. w zw. z art. 39821
i 391 § 1 k.p.c.
db