Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2013r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 marca 2013r. w S.

sprawy Z. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rentę rodzinną

w związku z odwołaniem Z. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 4 lutego 2013 r. znak (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 4.02.2013r. odmówił Z. D. prawa do renty rodzinnej po zmarłej w dniu 9.10.2012r. żonie B. D..

W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 65 i art. 66 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniała warunki wymagane do przyznania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie zaś prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła w dacie zgonu była całkowicie niezdolna do pracy.

Zakład odmówił Z. D. prawa do renty rodzinnej po B. D., ponieważ nie miała ona ustalonego prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy i nie spełniała warunków wymaganych do przyznania emerytury lub renty. Wskazał przy tym na daty częściowej i całkowitej niezdolności do pracy B. D. oraz, że nie uwzględnił okresów czasu od 6.06.1994r. do 6.06.1994r., od 7.06.1995r. do 8.09.1996r., od 7.10.1996r. do 31.10.1996r., od 2.05.1997r. do 4.05.1997r. i od 5.11.1997r. do 12.11.1997r., ponieważ za te okresy nie był wypłacany zasiłek dla bezrobotnych.

W odwołaniu od tej decyzji Z. D., wnosząc o przyznanie prawa po renty rodzinnej po żonie B. D. od dnia jej śmierci, uważał, że spełniała ona warunki do renty z tytułu niezdolności do pracy. Zgodnie bowiem z art. 65 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy, a jego żony powstała w okresie, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt. 3, tj. w okresie ubezpieczenia. Spełniony został także warunek z art. 57 ust. 1 pkt. 2 ustawy, gdyż jego żona posiadała łącznie ponad 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Orzecznictwo zaś sądów stoi na stanowisku, iż w przypadku posiadania przez kobietę 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych nie należy badać warunku 5 lat ubezpieczenia w ciągu 10 lat przed dniem śmierci.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie uzasadniając jak w zaskarżonej decyzji. Poza tym przytaczając w całości przepisy art. 57 i 58 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podkreślił treść ustępu 4 artykułu 58, zgodnie z którym ustępie 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszącym co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Odmówił natomiast Z. D. prawa do renty rodzinnej w oparciu o przepisy art. 65 powołanej ustawy, ponieważ zmarła B. D. nie spełniała warunków do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, albowiem:

- w dziesięcioleciu sprzed dnia powstania częściowej niezdolności do pracy (1.03.2022r. do 1.03.2012r.) udowodniła okres ubezpieczenia wynoszący łącznie 1 rok, 1 miesiąc i 20 dni, zamiast wymaganych 5 lat;

- na przestrzeni życia udowodniła okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące łącznie 23 lata, 4 miesiące i 1 dzień (w tym 21 lat, 7 miesięcy i 19 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 8 miesięcy i 12 dni okresów nieskładkowych).

Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 3.01.2013r. uznał natomiast zmarłą za częściowo niezdolną do pracy od dnia 1.03.2012r. oraz całkowicie niezdolną do pracy od dnia 16.07.2012r. oraz niezdolną do samodzielnej egzystencji od dnia 27.07.2012r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach ustalił i zważył, co następuje:

Odwołania za uzasadnionego uznać nie można było.

W sprawie niewątpliwym bowiem jest, że zmarła B. D. nie miała ustalonego prawa do emerytury i ustalonego prawa do renty. Niewątpliwym też w sprawie winno być, że B. D. nie spełniała warunków do przyznania jednego z tych świadczeń.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 powołanej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy;

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, ubezpieczenia i mu równoważnych, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Ustęp 2 tego artykułu 57 powołanej ustawy stanowi jednak, że przepisu ust. 1 pkt. 3 nie stosuje się tylko do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Artykuł natomiast 58 tej ustawy brzmi następująco:

Ust.1. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Ust. 2. Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Ust. 3. Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w ust. 1, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Ust. 4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

B. D. urodziła się 7.02.1957r. Zatem aby otrzymać prawo do renty, jej okres składkowy i nieskładkowy musiałby wynosić łącznie co najmniej 5 lat w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed śmiercią lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Jej niezdolność do pracy jako częściowa – czego odwołujący się jej mąż nie kwestionował – powstała 1.03.2012r. W ciągu tymczasem dziesięciolecia od 1.03.2002r. do 1.03.2012r. łączny okres składkowy i niezdolności B. D. – czego odwołujący się również nie kwestionował – wynosił 1 rok, 1 miesiąc i 20 dni. Wynikał z zatrudnienia B. D. w Kantorze (...) u U. G. od 19.07.2006r. do 31.08.2006r. i od 9.10.2006r. do 13.10.2006r. w Urzędzie Miasta w S. od 21.09.2009r. do 31.12.2009r. od 16.06.2010r. do 14.01.2011r. i od 28.01.2011r. do 1.08.2012r. oraz w (...) Towarzystwie (...) od 2.05.2012r. do 1.08.2012r. W międzyczasie nie pobierała zasiłku dla bezrobotnych, którego ostatni okres pobierania minął 10.12.2000r.

W sprawie trudno też byłoby uważać, aby niezdolność do pracy B. D. powstała wcześniej, skoro daty powstania częściowej niezdolności do pracy odwołujący się nie kwestionował i twierdził, że wcześniej żona była zdrowa, a niezdolność od pracy powstała w sposób niespodziewany z powodu choroby nowotworowej. B. D. nie mogła natomiast otrzymać prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, gdyż obecnie ze względu na przytoczone wyżej brzmienie art. 58 ust. 1, 2 i 4 ustawy o emeryturach i rentach, aby otrzymać prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy bez spełnienia warunku posiadania okresu składkowego i nieskładkowego w ilości 5 lat w ostatnim dziesięcioleciu przed śmiercią bądź powstania całkowitej niezdolności do pracy, kobieta musi posiadać co najmniej 25 lat okresu składkowego, o którym mowa w art. 6 ustawy, co sprowadza się do okresu co najmniej 25 lat ubezpieczenia (czyli wykonywania zatrudnienia, pobierania zasiłku dla bezrobotnych). Ustawodawca taki warunek określony w ustępie 4 powołanego artykułu 58 wprowadził w życie z dniem 23.09.2011r. ustawą z dnia 28.07.2011r. o zmianie ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2011r. Nr 187, poz. 1112 ze zm.). Obecnie więc posiadanie przez kobietę całkowicie niezdolną do pracy łącznego okresu składkowego i nieskładkowego w ilości co najmniej 20 lat ma jedynie odniesienie do ustępie 2 artykułu 57 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, czyli tego, że ubezpieczony nie musi udowadniać, że całkowita niezdolność do pracy powstała w ciągu 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia. W sprawie tymczasem, czego odwołujący również nie kwestionował, jego żona nie posiada co najmniej 25 lat okresów składkowych.

Oczywiście nie można było zaliczyć B. D. okresów od 6.06.1994r. do 6.06.1994r., od 7.06.1995r. do 8.09.1996r., od 7.10.1996r. do 31.10.1996r., od 2.05.1997r. do 4.05.1997r. i od 5.11.1997r. do 12.11.1997r., kiedy to była zarejestrowana jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Okres bowiem zarejestrowania jako osoby bezrobotnej jest liczony do okresu składkowego tylko w sytuacji, gdy był wypłacany zasiłek dla bezrobotnych. Jest to mianowicie okres ubezpieczenia (art. 6 ust. 1 pkt. 2 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS), gdyż jedynie za osobę bezrobotną z prawem do zasiłku dla bezrobotnych płacone są składki na ubezpieczenie społeczne emerytalne i rentowe. Za osoby tylko będące zarejestrowane jako osoby bezrobotne takie składki nie są opłacone, a przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie przewidują takim osobom za okres pozostawania bezrobotnym bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych zaliczenia takich okresów jako składkowych bądź nieskładkowych.

Mając zatem to wszystko na uwadze, Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie.

PW/mmw

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)