V CSK 203/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CSK 203/11
POSTANOWIENIE
Dnia 8 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Wojciech Katner
w sprawie z wniosku I.T., A. S. i C. P.
przy uczestnictwie H. P.
o zniesienie współwłasności,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 lutego 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki postępowania H.P.
od postanowienia Sądu Okręgowego
z dnia 20 stycznia 2011 r.,
odrzuca skargę kasacyjną i zasądza od uczestniczki na rzecz
wnioskodawczyń solidarnie kwotę 1200, - (jeden tysiąc dwieście)
złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 20 stycznia 2011 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację
uczestniczki H. P. od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 6 września 2010 r. z
wniosku I. T., A. S. i C. P. o zniesienie współwłasności nieruchomości gruntowej
zabudowanej o łącznej powierzchni 0,44 ha. Swoim postanowieniem Sąd Rejonowy
zniósł współwłasność tej nieruchomości w ten sposób, że przypadający na
uczestniczkę udział wynoszący 6/64 przyznał wnioskodawczyniom w częściach po
2/64 i jednocześnie tytułem spłaty zasądził od wnioskodawczyń na rzecz
uczestniczki kwotę po 4753,12 złotych i rozstrzygnął o kosztach postępowania.
Oddalając apelację, po uzupełnieniu stanu faktycznego, Sąd drugiej instancji nie
dopatrzył się naruszeń przepisów postępowania i prawa materialnego.
W skardze kasacyjnej uczestniczka postępowania zarzuciła zaskarżonemu
postanowieniu naruszenie przepisów postępowania cywilnego, tj. art. 233 § 1 k.p.c.
przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz naruszenie prawa
materialnego, tj. art. 211 k.c. przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie,
a także art. 623 k.p.c. przez niezastosowanie. Skarżąca wniosła o uchylenie
zaskarżonego orzeczenia oraz orzeczenia Sądu pierwszej instancji i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania z zasądzeniem kosztów postępowania.
W odpowiedzi na skargę wnioskodawczynie wniosły o jej odrzucenie lub o odmowę
jej przyjęcia, ewentualnie o oddalenie, z zasądzeniem kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna podlega odrzuceniu ze względu na niespełnienie
przesłanek dopuszczalności skargi, a spełnienie przesłanki o jej
niedopuszczalności określonej w art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c. Według tego przepisu
skarga kasacyjna nie przysługuje w sprawach o zniesienie współwłasności, jeżeli
wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto pięćdziesiąt tysięcy złotych.
W skardze kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia jest określona przez
uczestniczkę na kwotę 152100 złotych, czyli kwotę wyższą niż wskazana w art.
5191
§ 4 pkt 4 k.p.c. Skarżąca w uzasadnieniu wskazuje, że ze względu na to,
iż podważa samą ideę zastosowanego sposobu zniesienia współwłasności
3
przedmiotowej nieruchomości, przez żądanie zastosowania jej fizycznego podziału,
a nie zastosowanego przez Sąd przyznania Wnioskodawczyniom udziału
Uczestniczki z obowiązkiem jej spłaty, wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi
całkowita wartość nieruchomości, czyli 152100 złotych.
Stanowiska tego nie można podzielić i nie jest trafne powołanie się
uczestniczki na jego potwierdzenie przez przytoczenie postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 3 czerwca 2009 r. w sprawie IV CSK 107/09 (Lex nr 512006).
Z postanowienia tego wynika, że natura spraw tzw. działowych (o dział spadku,
o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej oraz
o zniesienie współwłasności) polega na tym, iż interesy poszczególnych
uczestników postępowania ograniczają się - w wymiarze majątkowym - do
wysokości udziałów w dzielonym majątku. Dlatego wartość przedmiotu
zaskarżenia, co do zasady nie może przekraczać wartości udziału należącego do
uczestnika wnoszącego skargę kasacyjną. Tylko wyjątkowo, w razie podważenia
samej zasady podziału wartość zaskarżenia może być wyższa od wartości udziału.
Jednakże w orzeczeniach, które zostały przywołane przez Sąd Najwyższy we
wskazanym postanowieniu chodzi o takie sytuacje, gdy skarżący twierdzi,
że nieruchomość w ogóle nie stanowi przedmiotu współwłasności albo też
przedmiotem postępowania są również rozliczenia z tytułu nakładów i pożytków
z rzeczy wspólnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia
2008 r., V CSK 136/08, Lex nr 658209). Podobnie, jak w sprawie będącej podstawą
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2008 r. (IV CZ 53/08, Lex nr
447655), tak i w niniejszej sprawie skarżąca podważa trafność rozstrzygnięcia
ze względu na niedokonanie fizycznego podziału nieruchomości, lecz zasądzenie
spłaty pieniężnej. Dotyczy to więc sposobu podziału nieruchomości przy znoszeniu
jej współwłasności, a nie zasad tego podziału. Skarżąca określa to w uzasadnieniu
skargi, jako inną ideę sposobu dokonania podziału współwłasności, a więc
przyznaje, że nie chodzi o zasadę, lecz o sposób podziału.
W tej sytuacji interes majątkowy uczestniczki, pomimo skierowania skargi
kasacyjnej przeciwko całości rozstrzygnięcia, ogranicza się do wartości działki,
odpowiadającej wysokości 6/64 udziału przysługującego skarżącej we
4
współwłasności. Według tego, wartość przedmiotu zaskarżenia powinna wynosić
14260 złotych, a nie 152100 złotych.
Z tych względów skarga kasacyjna na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
podlegała odrzuceniu przez Sąd drugiej instancji, a jeśli to nie zostało uczynione,
Sąd Najwyższy na podstawie art. 398° § 3 k.p.c. odrzucił skargę kasacyjną,
rozstrzygając o kosztach postępowania na podstawie art. 98 w związku z art. 391
§ 1 i art. 39821
k.p.c.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 8 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Wojciech Katner
w sprawie z wniosku I.T., A. S. i C. P.
przy uczestnictwie H. P.
o zniesienie współwłasności,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 lutego 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestniczki postępowania H.P.
od postanowienia Sądu Okręgowego
z dnia 20 stycznia 2011 r.,
odrzuca skargę kasacyjną i zasądza od uczestniczki na rzecz
wnioskodawczyń solidarnie kwotę 1200, - (jeden tysiąc dwieście)
złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 20 stycznia 2011 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację
uczestniczki H. P. od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 6 września 2010 r. z
wniosku I. T., A. S. i C. P. o zniesienie współwłasności nieruchomości gruntowej
zabudowanej o łącznej powierzchni 0,44 ha. Swoim postanowieniem Sąd Rejonowy
zniósł współwłasność tej nieruchomości w ten sposób, że przypadający na
uczestniczkę udział wynoszący 6/64 przyznał wnioskodawczyniom w częściach po
2/64 i jednocześnie tytułem spłaty zasądził od wnioskodawczyń na rzecz
uczestniczki kwotę po 4753,12 złotych i rozstrzygnął o kosztach postępowania.
Oddalając apelację, po uzupełnieniu stanu faktycznego, Sąd drugiej instancji nie
dopatrzył się naruszeń przepisów postępowania i prawa materialnego.
W skardze kasacyjnej uczestniczka postępowania zarzuciła zaskarżonemu
postanowieniu naruszenie przepisów postępowania cywilnego, tj. art. 233 § 1 k.p.c.
przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz naruszenie prawa
materialnego, tj. art. 211 k.c. przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie,
a także art. 623 k.p.c. przez niezastosowanie. Skarżąca wniosła o uchylenie
zaskarżonego orzeczenia oraz orzeczenia Sądu pierwszej instancji i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania z zasądzeniem kosztów postępowania.
W odpowiedzi na skargę wnioskodawczynie wniosły o jej odrzucenie lub o odmowę
jej przyjęcia, ewentualnie o oddalenie, z zasądzeniem kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna podlega odrzuceniu ze względu na niespełnienie
przesłanek dopuszczalności skargi, a spełnienie przesłanki o jej
niedopuszczalności określonej w art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c. Według tego przepisu
skarga kasacyjna nie przysługuje w sprawach o zniesienie współwłasności, jeżeli
wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto pięćdziesiąt tysięcy złotych.
W skardze kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia jest określona przez
uczestniczkę na kwotę 152100 złotych, czyli kwotę wyższą niż wskazana w art.
5191
§ 4 pkt 4 k.p.c. Skarżąca w uzasadnieniu wskazuje, że ze względu na to,
iż podważa samą ideę zastosowanego sposobu zniesienia współwłasności
3
przedmiotowej nieruchomości, przez żądanie zastosowania jej fizycznego podziału,
a nie zastosowanego przez Sąd przyznania Wnioskodawczyniom udziału
Uczestniczki z obowiązkiem jej spłaty, wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi
całkowita wartość nieruchomości, czyli 152100 złotych.
Stanowiska tego nie można podzielić i nie jest trafne powołanie się
uczestniczki na jego potwierdzenie przez przytoczenie postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 3 czerwca 2009 r. w sprawie IV CSK 107/09 (Lex nr 512006).
Z postanowienia tego wynika, że natura spraw tzw. działowych (o dział spadku,
o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej oraz
o zniesienie współwłasności) polega na tym, iż interesy poszczególnych
uczestników postępowania ograniczają się - w wymiarze majątkowym - do
wysokości udziałów w dzielonym majątku. Dlatego wartość przedmiotu
zaskarżenia, co do zasady nie może przekraczać wartości udziału należącego do
uczestnika wnoszącego skargę kasacyjną. Tylko wyjątkowo, w razie podważenia
samej zasady podziału wartość zaskarżenia może być wyższa od wartości udziału.
Jednakże w orzeczeniach, które zostały przywołane przez Sąd Najwyższy we
wskazanym postanowieniu chodzi o takie sytuacje, gdy skarżący twierdzi,
że nieruchomość w ogóle nie stanowi przedmiotu współwłasności albo też
przedmiotem postępowania są również rozliczenia z tytułu nakładów i pożytków
z rzeczy wspólnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia
2008 r., V CSK 136/08, Lex nr 658209). Podobnie, jak w sprawie będącej podstawą
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2008 r. (IV CZ 53/08, Lex nr
447655), tak i w niniejszej sprawie skarżąca podważa trafność rozstrzygnięcia
ze względu na niedokonanie fizycznego podziału nieruchomości, lecz zasądzenie
spłaty pieniężnej. Dotyczy to więc sposobu podziału nieruchomości przy znoszeniu
jej współwłasności, a nie zasad tego podziału. Skarżąca określa to w uzasadnieniu
skargi, jako inną ideę sposobu dokonania podziału współwłasności, a więc
przyznaje, że nie chodzi o zasadę, lecz o sposób podziału.
W tej sytuacji interes majątkowy uczestniczki, pomimo skierowania skargi
kasacyjnej przeciwko całości rozstrzygnięcia, ogranicza się do wartości działki,
odpowiadającej wysokości 6/64 udziału przysługującego skarżącej we
4
współwłasności. Według tego, wartość przedmiotu zaskarżenia powinna wynosić
14260 złotych, a nie 152100 złotych.
Z tych względów skarga kasacyjna na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
podlegała odrzuceniu przez Sąd drugiej instancji, a jeśli to nie zostało uczynione,
Sąd Najwyższy na podstawie art. 398° § 3 k.p.c. odrzucił skargę kasacyjną,
rozstrzygając o kosztach postępowania na podstawie art. 98 w związku z art. 391
§ 1 i art. 39821
k.p.c.
jw