Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 16 LUTEGO 2012 R.
III KK 449/11
Cofnąć można wyłącznie środek zaskarżenia, który jest
dopuszczalny.
Przewodniczący: sędzia SN T. Artymiuk.
Sąd Najwyższy w sprawie Henryka G., skazanego z art. 178a § 1 k.k.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 16 lutego 2012 r. z
urzędu kwestii dopuszczalności kasacji wniesionej przez Prokuratora
Generalnego na niekorzyść skazanego od wyroku Sądu Rejonowego w E. z
dnia 4 lipca 2011 r., na podstawie art. 531 § 1 k.p.k. w zw. z art. 529 k.p.k.,
postanowił p o z o s t a w i ć kasację Prokuratora Generalnego bez
rozpoznania (...).
U Z A S A D N I E N I E
W dniu 25 listopada 2011 r. Prokurator Generalny wniósł kasację od
wyroku Sądu Rejonowego w E. z dnia 4 lipca 2011 r., zaskarżając
orzeczenie powyższe w całości na niekorzyść skazanego Henryka G. i
zarzucając naruszenie art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k.
polegające na skazaniu wyżej wymienionego, w uwzględnieniu wniosku
prokuratora, za czyn z art. 178a § 1 k.k. z naruszeniem art. 49 § 2 k.k.,
2
przez orzeczenie środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego w
kwocie 300 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy
Postpenitencjarnej w sytuacji, gdy wskazany wniosek jako podmiot
powyższego świadczenia wskazywał instytucję, stowarzyszenie, fundację
lub organizację społeczną wpisaną do wykazu prowadzonego przez
Ministra Sprawiedliwości, której podstawowym zadaniem lub celem
statutowym jest spełnianie świadczeń na cele bezpośrednio związane z
udzielaniem pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach
komunikacyjnych, z przeznaczeniem na ten cel.
Pismem z dnia 24 stycznia 2012 r. Prokurator Generalny cofnął
przedmiotową kasację, co uprawniało do pozostawienia jej bez rozpoznania
w oparciu o przepis art. 432 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k., rzecz jednak w
tym, że Sąd Najwyższy z urzędu dostrzegł inną przesłankę obligującą do
podjęcia tego rodzaju decyzji procesowej, związaną z niedopuszczalnością
kasacji, tego zaś rodzaju okoliczności – jako podstawy pozostawienia
kasacji bez rozpoznania – przyznać należy pierwszeństwo, bowiem cofnąć
można wyłącznie środek zaskarżenia, który jest dopuszczalny. Wskazuje
na to nie tylko systematyka przepisów rozdziału 48 Kodeksu postępowania
karnego (art. 430 § 1 k.p.k. i art. 432 k.p.k.), ale także art. 531 k.p.k. (§ 1 i
3).
O niedopuszczalności kasacji w niniejszej sprawie decyduje
natomiast treść przepisu art. 529 k.p.k., zgodnie z którym wniesieniu i
rozpoznaniu kasacji na korzyść oskarżonego nie stoi na przeszkodzie
wykonanie kary, zatarcie skazania, akt łaski ani też okoliczność
wyłączająca ściganie lub uzasadniająca zawieszenie postępowania. A
contrario, wystąpienie którejkolwiek w wymienionych wyżej przesłanek nie
tylko uniemożliwia rozpoznanie, lecz nawet wniesienie kasacji na
niekorzyść, chyba że – w uwzględnieniu przepisu art. 434 § 2 k.p.k.
3
stosowanego odpowiednio w postępowaniu kasacyjnym (art. 518 k.p.k.) –
wchodziłoby w grę orzeczenie na korzyść skazanego.
Tego rodzaju sytuacja (odwrócenie kierunku zaskarżenia i w efekcie
tego orzeczenie na korzyść skazanego) w niniejszej sprawie nie wystąpiła,
natomiast bezspornie ujawniła się okoliczność wyłączająca ściganie, o
której mowa w art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k. Przesłany do Sądu Najwyższego w
dniu 9 stycznia 2012 r. akt zgonu wskazuje, że Henryk G. zmarł w dniu 14
lipca 2011 r., zaś fakt ten – z czego podmiot wnoszący w dniu 25 listopada
2011 r. kasację powinien zdawać sobie sprawę – wynikał m.in. z adnotacji
poczty znajdującej się na k. (…) akt sprawy. W tym stanie rzeczy samo
wniesienie kasacji na niekorzyść skazanego było niedopuszczalne.
Rozstrzygając jak w części dyspozytywnej postanowienia, Sąd Najwyższy
w tym składzie podzielił przy tym pogląd wyrażony wcześniej w
postanowieniu z dnia 28 marca 2008 r., IV KK 434/06, R-OSNKW 2008,
poz. 740, że warunkiem umorzenia postępowania kasacyjnego, jest
wystąpienie ujemnej przesłanki procesowej już po wniesieniu kasacji,
natomiast jeżeli okoliczność skutkująca ujemną przesłanką zaistniała
wcześniej, jej niedopuszczalność skutkować musi odmową jej przyjęcia.
Natomiast w wypadku, gdy kasację wywiódł podmiot wymieniony w art. 521
k.p.k., który wnosi ją bezpośrednio do Sądu Najwyższego (art. 525 § 2
k.p.k.), konieczne jest wydanie orzeczenia po myśli art. 531 § 1 k.p.k.
Z tych względów postanowiono jak na wstępie.