II CZ 27/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 27/12
POSTANOWIENIE
Dnia 21 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marta Romańska (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Maria Szulc (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku P. K.
przy uczestnictwie A. S. i innych,
o zasiedzenie
oraz z wniosku G. M.
z udziałem P. K. i innych,
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości w drodze uwłaszczenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 21 czerwca 2012 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania G. M.
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 31 października 2011 r.,
oddala zażalenie
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił na podstawie art.
3986
§ 2 k.p.c. skargę kasacyjną uczestniczki G. M. uznając, że nie została
opłacona w ustawowym terminie, bowiem wobec doręczenia odpisu postanowienia
w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych w dniu 26 września 2011
r., upłynął on bezskutecznie w dniu 3 października 2011 r., zaś opłata została
uiszczona w dniu 4 października 2011 r.
W zażaleniu od powyższego postanowienia G. M. zarzuciła naruszenie art.
3986
§ 2 k.p.c. i art. 112 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz. U. 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.; dalej jako u.o.k.s.c.)
przez ich niewłaściwe zastosowanie oraz art. 130 § 1 k.p.c. przez jego
3
niezastosowanie. Wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
W uzasadnieniu zarzutów skarżąca prezentuje pogląd, że w wypadku
odmowy zwolnienia strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego
od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej, sąd zobowiązany jest
wszcząć postępowanie naprawcze przewidziane w art. 130 § 1 k.p.c.,
a nieopłacona skarga kasacyjna podlega odrzuceniu jedynie w wypadku
niewykonania zarządzenia wzywającego do opłacenia skargi.
Pogląd ten nie zasługuje na aprobatę. W obecnym stanie prawnym
odrzucenie nieopłaconego środka odwoławczego wniesionego przez
profesjonalnego pełnomocnika jest, co do zasady, możliwe wyłącznie po
przeprowadzeniu procedury naprawczej, tj. po bezskutecznym wezwaniu
pełnomocnika do uzupełnienia braku formalnego takiego środka w trybie art. 130
§ 1 k.p.c. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest art. 112 ust. 3 u.o.k.s.c., który
reguluje obowiązek uiszczenia opłaty odmiennie, niż to czyni art. 112 ust. 2.
Wyłącza on zasadę wzywania strony przez przewodniczącego do opłacenia środka
odwoławczego w wypadku oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych
(ust. 2) wówczas, gdy środek taki został wniesiony przez profesjonalistę i podlega
opłacie stałej lub stosunkowej obliczonej od wartości przedmiotu zaskarżenia.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego pogląd, że nieopłacenie
środka zaskarżenia (skargi kasacyjnej) złożonego przez profesjonalnego
pełnomocnika uruchamia tryb postępowania naprawczego przewidziany w art. 130
§ 1 k.p.c., nie jest aktualny w sytuacji, w której możliwość zastosowania tego
przepisu została wprost wykluczona w ustawie. Artykuł 112 ust. 3 u.k.s.c.
wyznaczył termin do uiszczenia opłaty, a jednocześnie wyłączył obowiązek
wzywania profesjonalnego pełnomocnika przez sąd do realizacji tego obowiązku,
co oznacza, że powinien on sam obliczyć i przekazać opłatę w powyższym terminie
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2011 r., V CZ 30/11,
niepubl., z dnia 23 marca 2011 r., V CZ 116/10 niepubl., z dnia 24 maja 2012 r.,
V CZ 12/12, niepubl.). Powołana przez skarżącą uchwała Sądu Najwyższego
z dnia 15 czerwca 2010 r., II UZP 4/10 (OSNP 2011/3-4/38) nie odnosi się do
4
regulacji zawartej w art. 112 ust. 3, lecz poddaje wykładni skutki uchylenia art. 1302
§ 3 k.p.c.
W świetle powyższego nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia
art. 130 § 1 k.p.c. i art. 112 § 3 u.o.k.s.c. Nie może być także skuteczny zarzut
naruszenia art. 3986
§ 2 k.p.c., skoro skarżąca wprost nie zakwestionowała
ustalenia, że opłata została uiszczona po upływie terminu siedmiu dni od daty
doręczenia postanowienia Sądu II instancji w przedmiocie zwolnienia od kosztów
sądowych
Z uwagi na bezzasadność zażalenia orzeczono jak w sentencji na podstawie
art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 21 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marta Romańska (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Maria Szulc (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku P. K.
przy uczestnictwie A. S. i innych,
o zasiedzenie
oraz z wniosku G. M.
z udziałem P. K. i innych,
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości w drodze uwłaszczenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 21 czerwca 2012 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania G. M.
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 31 października 2011 r.,
oddala zażalenie
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił na podstawie art.
3986
§ 2 k.p.c. skargę kasacyjną uczestniczki G. M. uznając, że nie została
opłacona w ustawowym terminie, bowiem wobec doręczenia odpisu postanowienia
w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych w dniu 26 września 2011
r., upłynął on bezskutecznie w dniu 3 października 2011 r., zaś opłata została
uiszczona w dniu 4 października 2011 r.
W zażaleniu od powyższego postanowienia G. M. zarzuciła naruszenie art.
3986
§ 2 k.p.c. i art. 112 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz. U. 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.; dalej jako u.o.k.s.c.)
przez ich niewłaściwe zastosowanie oraz art. 130 § 1 k.p.c. przez jego
3
niezastosowanie. Wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
W uzasadnieniu zarzutów skarżąca prezentuje pogląd, że w wypadku
odmowy zwolnienia strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego
od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej, sąd zobowiązany jest
wszcząć postępowanie naprawcze przewidziane w art. 130 § 1 k.p.c.,
a nieopłacona skarga kasacyjna podlega odrzuceniu jedynie w wypadku
niewykonania zarządzenia wzywającego do opłacenia skargi.
Pogląd ten nie zasługuje na aprobatę. W obecnym stanie prawnym
odrzucenie nieopłaconego środka odwoławczego wniesionego przez
profesjonalnego pełnomocnika jest, co do zasady, możliwe wyłącznie po
przeprowadzeniu procedury naprawczej, tj. po bezskutecznym wezwaniu
pełnomocnika do uzupełnienia braku formalnego takiego środka w trybie art. 130
§ 1 k.p.c. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest art. 112 ust. 3 u.o.k.s.c., który
reguluje obowiązek uiszczenia opłaty odmiennie, niż to czyni art. 112 ust. 2.
Wyłącza on zasadę wzywania strony przez przewodniczącego do opłacenia środka
odwoławczego w wypadku oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych
(ust. 2) wówczas, gdy środek taki został wniesiony przez profesjonalistę i podlega
opłacie stałej lub stosunkowej obliczonej od wartości przedmiotu zaskarżenia.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego pogląd, że nieopłacenie
środka zaskarżenia (skargi kasacyjnej) złożonego przez profesjonalnego
pełnomocnika uruchamia tryb postępowania naprawczego przewidziany w art. 130
§ 1 k.p.c., nie jest aktualny w sytuacji, w której możliwość zastosowania tego
przepisu została wprost wykluczona w ustawie. Artykuł 112 ust. 3 u.k.s.c.
wyznaczył termin do uiszczenia opłaty, a jednocześnie wyłączył obowiązek
wzywania profesjonalnego pełnomocnika przez sąd do realizacji tego obowiązku,
co oznacza, że powinien on sam obliczyć i przekazać opłatę w powyższym terminie
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2011 r., V CZ 30/11,
niepubl., z dnia 23 marca 2011 r., V CZ 116/10 niepubl., z dnia 24 maja 2012 r.,
V CZ 12/12, niepubl.). Powołana przez skarżącą uchwała Sądu Najwyższego
z dnia 15 czerwca 2010 r., II UZP 4/10 (OSNP 2011/3-4/38) nie odnosi się do
4
regulacji zawartej w art. 112 ust. 3, lecz poddaje wykładni skutki uchylenia art. 1302
§ 3 k.p.c.
W świetle powyższego nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia
art. 130 § 1 k.p.c. i art. 112 § 3 u.o.k.s.c. Nie może być także skuteczny zarzut
naruszenia art. 3986
§ 2 k.p.c., skoro skarżąca wprost nie zakwestionowała
ustalenia, że opłata została uiszczona po upływie terminu siedmiu dni od daty
doręczenia postanowienia Sądu II instancji w przedmiocie zwolnienia od kosztów
sądowych
Z uwagi na bezzasadność zażalenia orzeczono jak w sentencji na podstawie
art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.