Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 47/12
POSTANOWIENIE
Dnia 8 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Maria Szulc (sprawozdawca)
SSA Andrzej Niedużak
w sprawie z powództwa F. Bank Polska S.A. z siedzibą w W.
przeciwko P. M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 8 sierpnia 2012 r.,
zażalenia pozwanego na punkt II postanowienia Sądu Okręgowego
z dnia 23 lutego 2012 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i w tym zakresie sprawę
przekazuje Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania
pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił na podstawie art. 385
k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. zażalenie pozwanego na postanowienie Sądu
Rejonowego, którym została zasądzona na rzecz powoda kwota 2417 zł tytułem
zwrotu kosztów procesu za pierwszą instancję oraz zasądził od pozwanego na
rzecz powoda kwotę 600 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
Pozwany zaskarżył zażaleniem punkt drugi tego postanowienia
w przedmiocie kosztów postępowania zażaleniowego i zarzucając naruszenie art.
328 § 2 w zw. z art. 361 k.p.c., art. 98 § 1 k.p.c. i § 6 pkt 3 w zw. z § 13 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie
oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu, wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Okręgowemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest uzasadnione co do zarzutu naruszenia art. 328 § 1 k.p.c.
Obszerne uzasadnienie zaskarżonego postanowienia zawiera wyłącznie motywy
rozstrzygnięcia co do prawidłowości orzeczenia Sądu Rejonowego w zakresie
kosztów postępowania za pierwszą instancję. Odnośnie do kosztów postępowania
zażaleniowego nie została w ogóle wskazana podstawa prawna orzeczenia
i podstawa ustalenia kosztów tego postępowania na kwotę 600 zł. Zasądzona
przez Sąd Okręgowy kwota nie wynika z przepisów regulujących wysokość opłat za
czynności radcy prawnego, a w aktach sprawy brak jest danych wskazujących na
poniesienie przez powódkę innych kosztów, niż koszty zastępstwa procesowego.
Wynagrodzenie pełnomocnika strony powodowej podlega ustaleniu na podstawie
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.). Zgodnie z przepisem § 6 ust. 3 w zw.
z § 12 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia, przy wartości przedmiotu sporu 2383 zł stawka
minimalna w postępowaniu zażaleniowym wynosi 25 % stawki minimalnej (600 zł)
tj. 150 złotych. Jeżeli zatem strona pozwana została uznana za stronę
3
przegrywającą sprawę, a Sąd drugiej instancji zamierzał podwyższyć należne
pełnomocnikowi powoda wynagrodzenie, to powinno to znaleźć odzwierciedlenie
w motywach. Nie jest natomiast słuszny zarzut naruszenia art. 98 § 1 k.p.c.
uzasadniony tym, że pozwany jako strona wygrywająca sprawę co do meritum, nie
może być uznany za stroną przegrywającą w postępowaniu zażaleniowym co do
kosztów procesu. Zgodnie z zasadą unifikacji (art. 108 § 1 k.p.c.) i zasadą
odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.), stronie wygrywającej
proces należny jest zwrot kosztów całego postępowania we wszystkich instancjach,
w tym również kosztów postępowań incydentalnych (chociażby je wygrała strona
przeciwna), ale toczących się do czasu wydania orzeczenia kończącego sprawę co
do meritum. Postępowanie zażaleniowe w przedmiocie zwrotu kosztów procesu
jest postępowaniem odwoławczym, do którego poprzez art. 397 § 2 k.p.c. stosuje
się odpowiednio przepisy o postępowaniu apelacyjnym. Toczy się po
uprawomocnieniu orzeczenia kończącego sprawę jedynie w tym jej fragmencie, co
do którego przepisy postępowania cywilnego przewidują wniesienie odrębnego od
apelacji środka zaskarżenia, a zatem rozstrzygnięcie o kosztach tego
postępowania uzależnione jest wyłącznie od jego wyniku.
Mimo zatem niezasadności zarzutu naruszenia art. 98 § 1 k.p.c.
w kontekście jego uzasadnienia, uchybienie przepisowi art. 328 § 1 k.p.c.
powoduje, że zaskarżone postanowienie nie poddaje się kontroli instancyjnej
i z tego względu orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 39815
w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. oraz art. 108 § 2 k.p.c. w zw. z art. 39821
i 397 § 2 k.p.c.
db