Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 265/12
POSTANOWIENIE
Dnia 30 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk
w sprawie Ewy P.
oskarżonej z art. 284 § 1 k.k.,
na posiedzeniu w dniu 30 sierpnia 2012 r., bez udziału stron,
w związku z kasacją pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych
od wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 20 kwietnia 2012 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego
z dnia 11 października 2011 r.,
za podstawie art. 531 § 2 k.p.k.
postanowił
zwrócić akta sprawy Sądowi Okręgowemu w celu
dopełnienia czynności związanych z wniesieniem kasacji przez
pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych H. S., M. S., P. S. i J.
O.
UZASADNIENIE
W dniu 22 czerwca 2012 r. do Sądu Okręgowego wpłynęła kasacja adw.
A. Z. – pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych H., M. i P. S. oraz J. O. od
wyroku tego Sądu z dnia 20 kwietnia 2012 r. Do kasacji dołączone zostały
pełnomocnictwa podpisane przez wszystkich oskarżycieli posiłkowych oraz
dowód uiszczenia opłaty od kasacji w kwocie 450 zł.
W dniu 22 czerwca 2012 r. Prezes Sądu – Przewodniczący Wydziału
stwierdzając, że kasacja „od wyroku z dnia 13 maja 2012 r.” (?) odpowiada
warunkom formalnym, zarządził : w pkt 1 doręczyć odpis kasacji oskarżonej,
jej obrońcy oraz Prokuratorowi Okręgowemu, zaś w pkt 2 akta sprawy
przedstawić Sądowi Najwyższemu.
Pismem z dnia 26 lipca 2012 r. Sąd Najwyższy przesłał akta sprawy
Sądowi Okręgowemu celem uzupełninia kasacji oskarżycieli posiłkowych
przez uiszczenie opłaty w kwocie 450 zł od każdego oskarżyciela, bądź
wskazania jednego oskarżyciela jako strony – przez pełnomocnika z wyboru.
W dniu 27 sierpnia 2012 r. akta zwrócono Sądowi Najwyższemu z
adnotacją, że adw. A. Z. – pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych – mimo
wezwania nie uzupełnił kasacji przez złożenie opłat, ani nie wskazał osoby, za
którą opłata w kwocie 450 zł została uiszczona. W aktach znajduje się
zarządzenie z dnia 3 sierpnia 2012 r. o treści „wezwać pełnomocnika osk.
posiłkowych do uiszczenia opłaty w kwocie 450 zł (od każdego z osk.
posiłkowych) bądź wskazania jednego z osk. posiłkowych – jako strony,
bowiem wpłynęła tylko jedna opłata” (k. 1105) oraz zwrotne potwierdzenie
odbioru „wezwania do uzupełnienia braków kasacji” pokwitowane przez
Kancelarię Adwokacką „J., Z. i Partnerzy” w dniu 8 sierpnia 2012 r. (k.1106).
W tym stanie sprawy Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Przyjęcie kasacji przez Prezesa sądu odwoławczego (art. 530 § 1 k.p.k.)
może nastąpić wyłącznie wówczas, gdy kasacja taka spełnia wymogi formalne.
Jednym z tych wymogów jest jej opłacenie, przy czym co oczywiste,
obowiązek uiszczenia opłaty dotyczy stron, a zatem każda ze stron powinna
uiścić opłatę, niezależnie od tego czy ich skargi kasacyjne zostały wniesione
odrębnymi pismami procesowymi, czy też w jednym piśmie procesowym
zawartych jest kilka skarg kasacyjnych (zob. P. Hofmański, E. Sadzik, K.
Zgryzek: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2012, t. III, s.
280).
W niniejszej sprawie wydając zarządzenie z dnia 22 czerwca 2012 r. (na
marginesie w zarządzeniu tym wprost nie rozstrzygnięto o przyjęciu kasacji,
czego wymaga przepis art. 530 § 1 k.p.k. – zob. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 19 maja 2006 r., IV KK 103/06, R-OSNKW 2006, poz.
1066) przeoczono okoliczność, że kasacja pełnomocnika oskarżycieli
posiłkowych nie spełnia wskazanego wyżej wymogu formalnego, bowiem
pomimo jej wniesienia na rzecz czterech osób, z których każda posiadała status
oskarżyciela posiłkowego, opłacona została wyłącznie przez jedną stronę.
Zgodnie z art. 531 § 1 k.p.k. Sąd Najwyższy pozostawia bez
rozpoznania przyjętą kasację, jeżeli nie odpowiada ona przepisom
wymienionym w art. 530 § 2 k.p.k., m.in. nie spełnia wymogów formalnych, z
tym, że w wypadku wymogów formalnych mających charakter usuwalny
istnieje możliwość zwrotu sprawy sądowi odwoławczemu w celu dopełnienia
czynności zmierzających do usunięcia tych braków (art. 531 § 2 k.p.k.). Tego
rodzaju sytuacja wystąpiła w toku niniejszego postępowania.
Wprawdzie akta sprawy zostały już raz zwrócone Sądowi Okręgowemu,
jednak ze znajdujących się w nich adnotacji i dokumentów nie wynika aby
dopełnione zostały czynności związane z tzw. postępowaniem
okołokasacyjnym, w tym wskazane w piśmie Sądu Najwyższego z dnia 26
lipca 2012 r.
W pierwszym rzędzie zwrócić należy uwagę na fakt, że wezwanie do
uzupełnienia braku formalnego w postaci uiszczenia opłaty od kasacji wysłane
zostało do pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, w sytuacji gdy do
uiszczenia opłaty wzywa się stronę, a nie obrońcę lub pełnomocnika, który
sporządził i podpisał kasację (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23
maja 2005 r., V KZ 14/05, OSNKW 2005, z. 6, poz. 57). Pełnomocnik winien
natomiast zostać ewentualnie wezwany do wskazania strony, w imieniu której
opłata została uiszczona oraz poinformowany, że do stron zostały wysłane
wezwania w trybie art. 120 § 1 k.p.k.
Po wtóre, przy niewłaściwym – jak to wskazano wyżej – sposobie
procedowania, nie istnieje również możliwość kontroli ze strony Sądu
Najwyższego podejmowanych po przesłaniu akt czynności, gdyż z zarządzenia
z dnia 3 sierpnia 2012 r. nie wynika jakiej treści wezwanie do usunięcia
braków formalnych kasacji zostało przesłane pełnomocnikowi, w
szczególności czy w wezwaniu tym określone zostały rygory przewidziane w
art. 120 § 1 k.p.k., a więc zakreślenie terminu do usunięcia tych braków oraz
pouczenie o skutkach prawnych nieuzupełnienia ich w terminie.
Po trzecie wreszcie, jeżeli wezwanie do usunięcia braków nastąpiło w
trybie art. 120 § 1 k.p.k., to ich nieusunięcie we wskazanym terminie
skutkować musi wydaniem decyzji procesowej po myśli art. 120 § 2 zd. 2
k.p.k. Decyzje w tym przedmiocie może zaś podjąć, stosownie do
unormowania art. 530 § 1 i 2 k.p.k. wyłącznie prezes sądu (przewodniczący
wydziału, upoważniony sędzia), do którego wniesiono kasację, zaś jej brak
uniemożliwia jakiekolwiek procedowanie przez sąd kasacyjny (zob. powołane
wyżej postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2006 r., IV KK
103/06).
Mając na uwadze powyższe, w tym przedwczesność ewentualnego
orzeczenia w oparciu o przepis art. 531 § 1 k.p.k., Sąd Najwyższy postanowił
jak na wstępie.