Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KZ 58/12
POSTANOWIENIE
Dnia 13 września 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski
w sprawie z wniosku skazanego J. D.
o wznowienie postępowania
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 13 września 2012 r.,
zażalenia skazanego
na zarządzenie Przewodniczącego II Wydziału Karnego Sądu Apelacyjnego z dnia
24 maja 2012., o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania,
p o s t a n o w i ł:
utrzymać w mocy zaskarżone zarządzenie.
UZASADNIENIE
J. D. został skazany przez Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2011 r.,
zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 30 sierpnia 2011 r. Skazany złożył
wniosek o wznowienie postępowania w tej sprawie, jednakże wobec tego, że
wbrew wymogowi art. 545 § 2 k.p.k. wniosek nie został sporządzony i podpisany
przez podmiot fachowy, został wezwany do usunięcia tego braku w terminie 7 dni,
pod rygorem odmowy przyjęcia wniosku. Po otrzymaniu wezwania J.D. zwrócił się
o wyznaczenie mu adwokata z urzędu w celu sporządzenia wniosku, a po
otrzymaniu stosowanego wezwania złożył dokument wskazujący na jego trudną
sytuacją materialną. Przewodniczący II Wydziału Karnego Sądu Apelacyjnego
wyznaczył wskazanego imiennie adwokata do ewentualnego sporządzenia i
podpisania wniosku o wznowienie postępowania, przy czym uwzględnił prośbę
skazanego, by był to adwokat, który reprezentował go w postępowaniu
rozpoznawczym. Wyznaczony adwokat złożył pismo (opinię), w którym –
2
motywując swoje stanowisko – stwierdził brak podstaw do sporządzenia wniosku o
wznowienie postępowania w sprawie J. D. Skazany został powiadomiony o treści
tego pisma i ponownie wezwany do uzupełnienia w terminie 7 dni braku formalnego
wniosku o wznowienie postępowania, który sam złożył, przez sporządzenie go i
podpisanie przez adwokata, pod rygorem odmowy przyjęcia wniosku. Zarazem
poinformowano wnioskodawcę, że art. 84 § 3 k.p.k. daje obrońcy prawo do
samodzielnego, bez wpływu sądu, zajęcia stanowiska co do istnienia podstaw do
wniesienia wniosku o wznowienie postępowania oraz że negatywne w tym
względzie stanowisko obrońcy nie daje podstaw do ubiegania się o wyznaczenie
innego obrońcy z urzędu, zaś kolejne pisma w tym przedmiocie zostaną dołączone
do akt sprawy bez dalszego biegu. Mimo to, J. D. nie zgadzając się z opinią
obrońcy, wystąpił o wyznaczenie mu innego adwokata z urzędu w celu
sporządzenia i podpisania wniosku o wznowienie postępowania. Wniosek o
wyznaczenie innego adwokata z urzędu nie został uwzględniony, natomiast
zarządzeniem z dnia 24 maja 2012 r., Przewodniczący II Wydziału Karnego Sądu
Apelacyjnego na podstawie art. 120 § 2 k.p.k. w zw. z art. 429 § 1 k.p.k. i art. 545 §
1 k.p.k. odmówił przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania złożonego przez
J.D., wobec nieuzupełnienia w terminie wspomnianego braku formalnego wniosku.
Zażalenie na to zarządzenie złożył skazany. Nie wskazał, z jakim przepisem
prawa zarządzenie nie jest zgodne, jak też nie twierdził, że wyznaczony adwokat
wadliwie wykonał zlecone mu czynności, natomiast podniósł, że „prosił o adwokata
z urzędu”, a sąd odmówił wyznaczenia obrońcy. Skazany uważa, że w takim
wypadku sąd powinien dać mu uprawnienie do samodzielnego sporządzenia
wniosku o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. W pierwszej kolejności trzeba
zauważyć, że błędne jest przekonanie skazanego jakoby sąd, nawet Sąd
Najwyższy, mógł przyznać mu uprawnienie do podjęcia określonej czynności.
Uprawnienia te przysługują skazanemu wyłącznie na mocy przepisu ustawy, ten
zaś (art. 545 § 2 k.p.k.) stanowczo wskazuje, że „wniosek o wznowienie
postępowania, jeżeli nie pochodzi od prokuratora, powinien być sporządzony i
podpisany przez adwokata albo radcę prawnego”. W takim razie słusznie za
dotknięty brakiem formalnym został uznany wniosek sporządzony przez
skazanego, a skoro skazany, wezwany do usunięcia braku i odpowiednio pouczony
3
nie uczynił tego w zakreślonym terminie, prawidłową decyzją była odmowa
przyjęcia wniosku, chociaż w miejsce art. 429 § 1 k.p.k. słuszne byłoby powołanie
art. 530 § 2 k.p.k., jako że wniosek o wznowienie postępowania jest dopuszczalny,
a skazany jest uprawniony do jego złożenia (art. 542 § 1 k.p.k.), tyle, że powinien
baczyć na wymóg określony w art. 545 § 2 k.p.k. Wymaga podkreślenia, że
zupełnie bezzasadnie autor zażalenia twierdzi, że Sąd odmówił mu wyznaczenia
obrońcy z urzędu. Jak to wcześniej odnotowano, skazanemu wyznaczono obrońcę,
przez co zagwarantowano mu skorzystanie z prawa do obrony i nie przeczy temu
fakt, że obrońca nie znalazł podstaw do złożenia oczekiwanego przez skazanego
wniosku. Odmowa wyznaczenia następnego obrońcy nie była niezgodna z prawem,
bowiem skazany nie może żądać, by Sąd, każdorazowo obciążając Skarb Państwa
kosztami wynagrodzenia adwokata, wyznaczał mu kolejno obrońców, aż znajdzie
się taki, który podzieli jego przekonanie o istnieniu podstaw do wznowienia
postępowania.
Złożenie wniosku o wznowienie postępowania na korzyść nie jest
ograniczone żadnym terminem, zatem skazany może to uczynić po zebraniu
odpowiednich środków i zleceniu sporządzenia wniosku wybranemu przez siebie
adwokatowi, o ile znajdzie takiego, który uzna, że powody do wznowienia
rzeczywiście zachodzą.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.